قسمت چهارم و آخر بیوگرافی سیاوش کسرایی خالق آرش کمانگیر ...

بقیه متن در ادامه مطلب ...

قسمت سوم بیوگرافی سیاوش کسرایی ...

رابطه سیاوش کسرایی با دیگران ( سهراب سپهری، امیرهوشنگ ابتهاج" سایه " ، احمد شاملو ،اخوان ثالث ، فروغ فرخزاد ، شاهرخ مسکوب و ... )

ازدواج و ...

بقیه متن در ادامه مطلب ...

قسمت دوم از بیوگرافی سیاوش کسرایی

 برش هفتم - سیاوش ، به سرخی آتش به طعم دود

مجموعه "به سرخی آتش،به طعم دود" چگونه شکل گرفت؟

این مجموعه قبل از انقلاب متولد شد و با اسم مستعار "شبان بزرگ امید" نخستین بار

بقیه متن در ادامه مطلب ...

سیاوش کسرایی در سال ۱۳۰۵ در اصفهان متولد شد. وی سرودن شعر را از جوانی آغاز کرد.
بسیار زود به همراه خانواده اش به پایتخت آمد. او در دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران درس خواند و علاوه بر فعالیت‌های ادبی و سرودن شعر، عمری را به تکاپوهای سیاسی (حزب توده ایران) گذراند. ... 

همراه با بی بی کسرایی

همراه با بی بی

سیاوش و همسرش

بقیه در ادامه مطلب ...
 

امیر هوشنگ ابتهاج سمیعی گیلانی

زادروز ۶ اسفند ۱۳۰۶ رشت محل زندگی مقیم شهر کلن از سال ۱۹۸۷ ملیت  ایران لقب ه. الف سایه

امیر هوشنگ ابتهاج سمیعی گیلانی (زادهٔ ۶ اسفند ۱۳۰۶، در رشت، استان گیلان)، متخلص به «ه‍. الف سایه»، شاعر و موسیقی‌پژوه ایرانی است.

زندگی

او در ۶ اسفند ۱۳۰۶ در رشت متولد شد. پدرش آقاخان ابتهاج از مردان سرشناس رشت و مدتی رئیس بیمارستان پورسینای این شهر بود. برادران ابتهاج عموهای او بودند. هوشنگ ابتهاج دوره تحصیلات دبستان را در رشت و دبیرستان ...

آرش ؛ آرش کمانگیر

آرش معروف به کمانگير، از پهلوان‌های باستانی و اسطوره‌ای ايران است که در تيراندازی بسيار زبردست و بی‌مانند بود. او پس از شکست ايرانيان از تورانيان برای تعيين مرز دو کشور تيری را از نقطه‌ی شکست، ساری يا آمل، پرتاب کرد. تير آرش پس از زمان درازی بر تنه‌ی درختی در مرو فرود آمد. مرز ايران اين گونه تعيين شد، اما پيکر آرش، که همه‌ی نيروی خود را برای پرتاب آن تير گذاشته بود، پاره پاره شد و او جان خود را در راه ميهن از دست داد. کهن‌ترين نوشته‌ای که در آن از آرش سخن رفته، کتاب اوستا(يشت هشتم، بند ششم) است که در آن از قهرمانی به نام ارخشه با ويژگی‌هايی مانند تيزتير و تيزتيرترين ايرانيان، ياد شده است.

  فداکاری آرش

  منوچهر، پادشاه پيشدادی، در سال‌های پايانی فرمان‌روايی خود از افراسياب تورانی شکست خورد و به مازندران پناهنده شد. سرانجام، هر دو به صلح گرايش پيدا کردند و منوچهر از افراسياب خواست که به اندازه‌ی يک تير پرتاب از خاک ايران را به او بازگرداند. افراسياب درخواست او را پذيرفت و ايرانيان آرش را که در تيراندازی چيره دست و پرآوازه بود، برای پرتاب آن تير سرنوشت‌ساز برگزيدند. آرش بر فراز کوهی برآمد و تير در کمان گذاشت و کمان را کشيد و تير پرتاب شد. اما خداوند به باد فرمان داد که تير را از آن کوه بردارد و به آن سوی خراسان ببرد. سرانجام تير بر تنه‌ی درختی فرود آمد.

  آن گونه که بيرونی در آثار الباقيه آورده است، فرشته‌ای به نام اسفندارمذ به منوچهر فرمان داد که تير و کمان ويژه‌ای بسازد. سپس، آرش برهنه شد و تن خود را به مردم نشان داد و گفت:"ببينيد که پيکر من هيچ گونه زخم و بيماری ندارد، اما پس از تيراندازی نابود خواهم شد." گويند که اسفندارمذ تيروکمان را به آرش داد و گفت هر که آن را بيفکند، به جای بميرد و آرش با اين آگاهی تن به مرگ داد. او همه‌ی نيروی خود را در چله‌ی کمان گذاشت و با پرتاب تير، پيکرش پاره پاره شد.

  تاريخ آرش

  کهن‌ترين نوشته‌ای که در آن از آرش سخن رفته است، کتاب اوستا(يشت هشتم، بند ششم) است. در اين کتاب از قهرمانی به نام ارخشه با ويژگی‌هايی مانند تيزتير و تيزتيرترين ايرانيان، ياد شده است. در نوشته‌های پهلوی آگاهی چندانی از اين قهرمان به دست نمی‌آيد و تنها در رساله‌ی ماه فروردين روز خرداد، آمده است که در روز خرداد(روز ششم) از ماه فروردين، منوچهر و ايرش شيباگ‌تير، سرزمين ايران را از افراسياب پس گرفتند. در نوشته‌های دوره‌ی اسلامی آگاهی بيش‌تری پيرامون آرش وجود دارد. از آن قهرمان نامدار در تاريخ طبری، تاريخ ابن اثير، آثار الباقيه‌، شاهنامه، ويس و رامين، مجمع التواريخ، غرر السير، البدء و التاريخ و کتاب‌های ديگر، ياد شده است.

  جايی که آرش تير خود را از آن‌جا پرتاب کرد، در اوستا کوهی به نام ايريوخشئوثه است. در نوشته‌های اسلامی، تير از جايی در طبرستان، کوه رويان، قلعه‌ی آمل، کوه دماوند يا ساری پرتاب شده است. جايی که آن تير فرود آمد، در اوستا کوهی به نام خونونت است که شايد همان کوهی باشد که در شاهنامه و کتاب ويس و رامين از آن با نام هماون يادشده و کوهی در شرق کوه‌های شمال خراسان است. نويسنده‌ی مجمع التواريخ آن را در جايی بين نيشابور و سرخس می‌داند، در ويس و رامين و تاريخ طبرستان آن را جايی در مرو دانسته‌اند. فخرالدين اسعد گرگانی در ويس و رامين اين گونه آورده است:"از آن خوانند آرش را کمانگير    که از آمل به مرو انداخت يک تير".

وجه تسميه جشن تيرگان با آرش

دهمین روز از تیر ماه جشن تیرگان است جشنی که برپایه ی شادی و شادمانی و پاشیدن آب بر روی همدیگر میباشد و تسمیه آن بر نام تیر و حتی خود ماه چهارم خورشیدی بر پایه تیر همان ماجرای معروف تیراندازی پهلوان نامی ایران آرش کمانگیربوده است .

آرش قرار است تیری پرتاب کند . چه زیباست که این تیر آخرین تیر ترکش اوست آرش نه امکان خراب کردن دارد و وسیله تصحیح خرابکاری فقط یک تیر در تیردان دارد که باید با همان یک تیر آخرین امید و آخرین شانس برای قوم ایرانی پرتاب شود . آرش باید با آن یک تیر به آرزوهای در حال پژمردن یک قوم ، یک ملت ، يك فرهنگ ، يك تاريخ و يك گستره پادشاهي پاسخ دهد . او بايد نگاه هاي پر اميد ، آرزوهاي در آستانه فروپاشي و آزادي در آستانه اسارت يك ملت را پاسخگو باشد . هنوز نگاههاي هراس انگيز يك ملت كه او را با هراس و ترس و اميد بسوي بلنداي البرز بدرقه كرده بودند بر پشت او سنگيني مي كرد .

آرش ميديد كه مقياس نيكي و بدي ، مقياس اسارت و آزادي ، تنگي و فراخ او و تير اوست . آرش بايد انتخاب ميكرد . براي اين نيكي ، آزادي ، فراخ شدن سرزمين و برآورده شدن تمام آرزوهاي قوم پارسي بايد بهائي ميپرداخت چراكه آزادي بي بها نيست و آرش اين بها را ميدانست و چه زيبا ؛ جان در راه ميهن فدا نمود كه بهاي آزادي ، جان كمانگير بود . چه داد و ستد غريبي .

آرش آزادي را برگزيد ؛ جان خود در تير كرد آرش كار صدها صدهزاران تيغه شمشير كرد آرش . او آزادي را براي مرزها ايران زمين باز پس گرفت و خود تبديل شد به قهرماني اسطوره اي . هنوز راهجوياني كه در البرز ره ميجويند نام آرش را زير لب زمزمه ميكنند ، هنوز كوهنوردان در دچار شدن به بلاياي طبيعي در البرز از آرش مدد ميجويند و . . . هنوز دامنه هاي البرز صداي كشيده شدن زه كمان آرش ، صفير تير آرش و افتادن هيكل آرش را در خود زمزمه ميكنند .

آرش در شاهنامه :

نشانه روشن و واضحي از آرش در شاهنامه نيست و داستان زيبا و چشمگير او در شاهنامه جاي ندارد درحاليكه فردوسي در قسمتهايي از شاهنامه بر پايه شخصيت او چيزهايي سروده :

چو آرش كه بردي به فرسنگ تير          چوپيروز قارن يل شير گير

آرش در اوستا :

در اوستا و در بخش « تیر یشت » ، به آرش و داستان پرتاب تير اشاره شده است . در « کرده ی چهارم »  تيريشت آمده است « تشتر ، ستاره ي رايومند فرمند را ميستاييم كه شتابان بسوي درياي فراخ كرت بتازد، چون تير در آن هوا پران كه آرش تيرانداز ، بهترين تيرانداز ايراني ، از كوه ايريو خشوث ، به سوي كوه خوانونت بينداخت ... »در این بخش ُ تشتر یا تیر که ایزد پاسبان باران است و نماد آن در ادبیات اسطوره ای ، اسبي سپيد رنگ است ، از ديد سرعت تاختن به شتاب به تير آرش تيرانداز همانند شده است .

فلسفه جشن تيرگان ، تير ، آب و باد :

تير هم ايزد باران است و آب خواهي  و هم وسيله رزمي است كه كه آرش با آن مرز ايران و توران را نشان رفته و باز اينكه در طي جنگ ايران و توران گوييا ايران علاوه بر مصيبت دشمن دچار خشكسالي هم شده بود كه بعذ از فراخ شدن مرزها باز آبها و رودها و باران به ايران سرازير شده اند . بنابراين در اين روز همراه با جشنها جشن آب پاشيدن نيز برگزار ميشود .

از ديگر ايزدان ياري دهنده در اين واقعه باد بوده كه تير آرش را تا رسيدن به مقصد همراهي كرده است . يكي از ملزومات اين جشن دستبند تير و باد است . اين دستبند يك رشته باريك بافته شده از نخهاي رنگارنگ ابريشمي است . همانگونه كه از نامش بر مي آيد ، اين دستبند در روز « تير ايزد » برابر با ده تير ماه خورشيدي بدست بسته ميشود و در روز « باد ايزد » برابر با نوزدهمين روز از تيرماه همراه با يك آرزو از دست باز ميشود و به باد سپرده ميشود .

شاعر برجسته معاصر سياوش كسرايي در يك شعر نو بلند داستان آرش را بسيار زيبا و حماسه اي ذكر كرده است كه خواندن آن خالي از لطف نيست ...

آرش كمانگير

برف مي بارد
برف مي بارد به روي خار و خاراسنگ
كوهها خاموش
دره ها دلتنگ
راه ها چشم انتظار كارواني با صداي زنگ
بر نمي شد گر ز بام كلبه هاي دودي
يا كه سوسوي چراغي گر پيامي مان نمي آورد
رد پا ها گر نمي افتاد روي جاده هاي لغزان
ما چه مي كرديم در كولاك دل آشفته دمسرد ؟
آنك آنك كلبه اي روشن
روي تپه روبروي من
در گشودندم
مهرباني ها نمودندم
زود دانستم كه دور از داستان خشم برف و سوز
در كنار شعله آتش
قصه مي گويد براي بچه هاي خود عمو نوروز
گفته بودم زندگي زيباست
گفته و ناگفته اي بس نكته ها كاينجاست
آسمان باز
آفتاب زر
باغهاي گل
دشت هاي بي در و پيكر
سر برون آوردن گل از درون برف
تاب نرم رقص ماهي در بلور آب
بوي خاك عطر باران خورده در كهسار
خواب گندمزارها در چشمه مهتاب
آمدن رفتن دويدن
عشق ورزيدن
غم انسان نشستن
پا به پاي شادماني هاي مردم پاي كوبيدن
كار كردن كار كردن
آرميدن
چشم انداز بيابانهاي خشك و تشنه را ديدن
جرعه هايي از سبوي تازه آب پاك نوشيدن
گوسفندان را سحرگاهان به سوي كوه راندن
همنفس با بلبلان كوهي آواره خواندن
در تله افتاده آهوبچگان را شير دادن
نيمروز خستگي را در پناه دره ماندن
گاه گاهي
زير سقف اين سفالين بامهاي مه گرفته
قصه هاي در هم غم را ز نم نم هاي باران شنيدن
بي تكان گهواره رنگين كمان را
در كنار بان ددين
يا شب برفي
پيش آتش ها نشستن
دل به روياهاي دامنگير و گرم شعله بستن
آري آري زندگي زيباست
زندگي آتشگهي ديرنده پا برجاست
گر بيفروزيش رقص شعله اش در هر كران پيداست
ورنه خاموش است و خاموشي گناه ماست
پير مرد آرام و با لبخند
كنده اي در كوره افسرده جان افكند
چشم هايش در سياهي هاي كومه جست و جو مي كرد
زير لب آهسته با خود گفتگو مي كرد
زندگي را شعله بايد برفروزنده
شعله ها را هيمه سوزنده
جنگلي هستي تو اي انسان
جنگل اي روييده آزاده
بي دريغ افكنده روي كوهها دامن
آشيان ها بر سر انگشتان تو جاويد
چشمهها در سايبان هاي تو جوشنده
آفتاب و باد و باران بر سرت افشان
جان تو خدمتگر آتش
سر بلند و سبز باش اي جنگل انسان
زندگاني شعله مي خواهد صدا سر داد عمو نوروز
شعله ها را هيمه بايد روشني افروز
كودكانم داستان ما ز آرش بود
او به جان خدمتگزار باغ آتش بود
روزگاري بود
روزگار تلخ و تاري بود
بخت ما چون روي بدخواهان ما تيره
دشمنان بر جان ما چيره
شهر سيلي خورده هذيان داشت
بر زبان بس داستانهاي پريشان داشت
زندگي سرد و سيه چون سنگ
روز بدنامي
روزگار ننگ
غيرت اندر بندهاي بندگي پيچان
عشق در بيماري دلمردگي بيجان
فصل ها فصل زمستان شد
صحنه گلگشت ها گم شد نشستن در شبستان شد
در شبستان هاي خاموشي
مي تراويد از گل انديشه ها عطر فراموشي
ترس بود و بالهاي مرگ
كس نمي جنبيد چون بر شاخه برگ از برگ
سنگر آزادگان خاموش
خيمه گاه دشمنان پر جوش
مرزهاي ملك
همچو سر حدات دامنگستر انديشه بي سامان
برجهاي شهر
همچو باروهاي دل بشكسته و ويران
دشمنان بگذشته از سر حد و از بارو
هيچ سينه كينهاي در بر نمي اندوخت
هيچ دل مهري نمي ورزيد
هيچ كس دستي به سوي كس نمي آورد
هيچ كس در روي ديگر كس نمي خنديد
باغهاي آرزو بي برگ
آسمان اشك ها پر بار
گر مرو آزادگان دربند
روسپي نامردان در كار
انجمن ها كرد دشمن
رايزن ها گرد هم آورد دشمن
تا به تدبيري كه در ناپاك دل دارند
هم به دست ما شكست ما بر انديشند
نازك انديشانشان بي شرم
كه مباداشان دگر روزبهي در چشم
يافتند آخر فسوني را كه مي جستند
چشم ها با وحشتي در چشمخانه هر طرف را جست و جو مي كرد
وين خبر را هر دهاني زير گوشي بازگو مي كرد
آخرين فرمان آخرين تحقير
مرز را پرواز تيري مي دهد سامان
گر به نزديكي فرود آيد
خانه هامان تنگ
آرزومان كور
ور بپرد دور
تا كجا ؟ تا چند ؟
آه كو بازوي پولادين و كو سر پنجه ايمان ؟
هر دهاني اين خبر را بازگو مي كرد
چشم ها بي گفت و گويي هر طرف را جست و جو مي كرد
پير مرد اندوهگين دستي به ديگر دست مي ساييد
از ميان دره هاي دور گرگي خسته مي ناليد
برف روي برف مي باريد
باد بالش را به پشت شيشه مي ماليد
صبح مي آمد پير مرد آرام كرد آغاز
پيش روي لشكر دشمن سپاه دوست دشت نه دريايي از سرباز
آسمان الماس اخترهاي خود را داده بود از دست
بي نفس مي شد سياهي دردهان صبح
باد پر مي ريخت روي دشت باز دامن البرز
لشكر ايرانيان در اضطرابي سخت درد آور
دو دو و سه سه به پچ پچ گرد يكديگر
كودكان بر بام
دختران بنشسته بر روزن
مادران غمگين كنار در
كم كمك در اوج آمد پچ پچ خفته
خلق چون بحري بر آشفته
به جوش آمد
خروشان شد
به موج افتاد
برش بگرفت وم ردي چون صدف
از سينه بيرون داد
منم آرش
چنين آغاز كرد آن مرد با دشمن
منم آرش سپاهي مردي آزاده
به تنها تير تركش آزمون تلختان را
اينك آماده
مجوييدم نسب
فرزند رنج و كار
گريزان چون شهاب از شب
چو صبح آماده ديدار
مبارك باد آن جامه كه اندر رزم پوشندش
گوارا باد آن باده كه اندر فتح نوشندش
شما را باده و جامه
گوارا و مبارك باد
دلم را در ميان دست مي گيرم
و مي افشارمش در چنگ
دل اين جام پر از كين پر از خون را
دل اين بي تاب خشم آهنگ
كه تا نوشم به نام فتحتان در بزم
كه تا بكوبم به جام قلبتان در رزم
كه جام كينه از سنگ است
به بزم ما و رزم ما سبو و سنگ را جنگ است
در اين پيكار
در اين كار
دل خلقي است در مشتم
اميد مردمي خاموش هم پشتم
كمان كهكشان در دست
كمانداري كمانگيرم
شهاب تيزرو تيرم
ستيغ سر بلند كوه ماوايم
به چشم آفتاب تازه رس جايم
مرا نير است آتش پر
مرا باد است فرمانبر
و ليكن چاره را امروز زور و پهلواني نيست
رهايي با تن پولاد و نيروي جواني نيست
در اين ميدان
بر اين پيكان هستي سوز سامان ساز
پري از جان ببايد تا فرو ننشيند از پرواز
پس آنگه سر به سوي آٍمان بر كرد
به آهنگي دگر گفتار ديگر كرد
درود اي واپسين صبح اي سحر بدرود
كه با آرش ترا اين آخرين ديداد خواهد بود
به صبح راستين سوگند
به پنهان آفتاب مهربار پاك بين سوگند
كه آرش جان خود در تير خواهد كرد
پس آنگه بي درنگي خواهدش افكند
زمين مي داند اين را آسمان ها نيز
كه تن بي عيب و جان پاك است
نه نيرنگي به كار من نه افسوني
نه ترسي در سرم نه در دلم باك است
درنگ آورد و يك دم شد به لب خاموش
نفس در سينه هاي بي تاب مي زد جوش
ز پيشم مرگ
نقابي سهمگين بر چهره مي آيد
به هر گام هراس افكن
مرا با ديده خونبار مي پايد
به بال كركسان گرد سرم پرواز مي گيرد
به راهم مي نشيند راه مي بندد
به رويم سرد مي خندد
به كوه و دره مي ريزد طنين زهرخندش را
و بازش باز ميگيرد
دلم از مرگ بيزار است
كه مرگ اهرمن خو آدمي خوار است
ولي آن دم كه ز اندوهان روان زندگي تار است
ولي آن دم كه نيكي و بدي را گاه پيكاراست
فرو رفتن به كام مرگ شيرين است
همان بايسته آزادگي اين است
هزاران چشم گويا و لب خاموش
مرا پيك اميد خويش مي داند
هزاران دست لرزان و دل پر جوش
گهي مي گيردم گه پيش مي راند
پيش مي آيم
دل و جان را به زيور هاي انساني مي آرايم
به نيرويي كه دارد زندگي در چشم و در لبخند
نقاب از چهره ترس آفرين مرگ خواهم كند
نيايش را دو زانو بر زمين بنهاد
به سوي قله ها دستان ز هم بگشاد
برآ اي آفتاب اي توشه اميد
برآ اي خوشه خورشيد
تو جوشان چشمه اي من تشنه اي بي تاب
برآ سر ريز كن تا جان شود سيراب
چو پا در كام مرگي تند خو دارم
چو در دل جنگ با اهريمني پرخاش جو دارم
به موج روشنايي شست و شو خواهم
ز گلبرگ تو اي زرينه گل من رنگ و بو خواهم
شما اي قله هاي سركش خاموش
كه پيشاني به تندرهاي سهم انگيز مي ساييد
كه بر ايوان شب داريد چشم انداز رويايي
كه سيمين پايه هاي روز زرين را به روي شانه مي كوبيد
كه ابر ‌آتشين را در پناه خويش مي گيريد
غرور و سربلندي هم شما را باد
اميدم را برافرازيد
چو پرچم ها كه از باد سحرگاهان به سر داريد
غرورم را نگه داريد
به سان آن پلنگاني كه در كوه و كمر داريد
زمين خاموش بود و آسمان خاموش
تو گويي اين جهان را بود با گفتار آرش گوش
به يال كوه ها لغزيد كم كم پنجه خورشيد
هزاران نيزه زرين به چشم آسمان پاشيد
نظر افكند آرش سوي شهر آرام
كودكان بر بام
دختران بنشسته بر روزن
مادران غمگين كنار در
مردها در راه
سرود بي كلامي با غمي جانكاه
ز چشمان برهمي شد با نسيم صبحدم همراه
كدامين نغمه مي ريزد
كدام آهنگ آيا مي تواند ساخت
طنين گام هاي استواري را كه سوي نيستي مردانه مي رفتند ؟
طنين گامهايي را كه آگاهانه مي رفتند ؟
دشمنانش در سكوتي ريشخند آميز
راه وا كردند
كودكان از بامها او را صدا كردند
مادران او را دعا كردند
پير مردان چشم گرداندند
دختران بفشرده گردن بندها در مشت
همره او قدرت عشق و وفا كردند
آرش اما همچنان خاموش
از شكاف دامن البرز بالا رفت
وز پي او
پرده هاي اشك پي در پي فرود آمد
بست يك دم چشم هايش را عمو نوروز
خنده بر لب غرقه در رويا
كودكان با ديدگان خسته وپي جو
در شگفت از پهلواني ها
شعله هاي كوره در پرواز
باد غوغا
شامگاهان
راه جوياني كه مي جستند آرش را به روي قله ها پي گير
باز گرديدند
بي نشان از پيكر آرش
با كمان و تركشي بي تير
آري آري جان خود در تير كرد آرش
كار صد ها صد هزاران تيغه شمشير كرد آرش
تير آرش را سواراني كه مي راندند بر جيحون
به ديگر نيمروزي از پي آن روز
نشسته بر تناور ساق گردويي فرو ديدند
و آنجا را از آن پس
مرز ايرانشهر و توران بازناميدند
آفتاب
درگريز بي شتاب خويش
سالها بر بام دنيا پاكشان سر زد
ماهتاب
بي نصيب از شبروي هايش همه خاموش
در دل هر كوي و هر برزن
سر به هر ايوان و هر در زد
آفتاب و ماه را در گشت
سالها بگذشت
سالها و باز
در تمام پهنه البرز
وين سراسر قله مغموم و خاموشي كه مي بينيد
وندرون دره هاي برف آلودي كه مي دانيد
رهگذرهايي كه شب در راه مي مانند
نام آرش را پياپي در دل كهسار مي خوانند
و نياز خويش مي خواهند
با دهان سنگهاي كوه آرش مي دهد پاسخ
مي كندشان از فراز و از نشيب جادهها آگاه
مي دهد اميد
مي نمايد راه
در برون كلبه مي بارد
برف مي بارد به روي خار و خارا سنگ
كوه ها خاموش
دره ها دلتنگ
راهها چشم انتظاري كارواني با صداي زنگ
كودكان ديري است در خوابند
در خوابست عمو نوروز
مي گذارم كنده اي هيزم در آتشدان
شعله بالا مي رود پر سوز  

  منبع:

۱ . مصاحب، غلامحسين. دايره المعارف فارسی(مقاله‌ی آرش ). انتشارات فرانکلين، ۱۳۴۵

۲ . دهخدا، علی‌اکبر. لغت‌نامه(واژه‌ی آرش). انتشارات دانشگاه تهران، ۱۳۷۷

۳ . تفظلی، احمد. آرش(از مقاله‌های دانشنامه ايران و اسلام، به کوشش احسان يارشاطر). بنگاه ترجمه و نشر کتاب، ۱۳۵۴