حاج قربان سلیمانی (۱۲۹۹ - ۳۰ دی ۱۳۸۶)، بخشی و نوازنده دوتار و خواننده موسیقی محلی شمال خراسان بود.
وي از استادان مسلم موسيقي مقامي يا نوايي ايران و از معدود بازماندگان "بخشي" در خطه خراسان بود.
"موسيقي مقامي و يا نواحي" به نوع خاصي از موسيقي سنتي گفته ميشود كه بر اساس فرهنگ، سنن بومي و محلي يك منطقه جغرافيايي بوجود آمده، سينه به سينه و نسل اندر نسل به آيندگان منتقل ميشود.
در گذشته موسيقي مقامي را در زمان جشن، عزا، كاشت، داشت و برداشت محصول و نيز مراسمي مشابه ميخواندند كه گاه اين موسيقي با حركات موزون و خاصي تركيب شده و رقص محلي را خلق ميكرد.
در فرهنگ خراسان "بخشي" به كسي گفته ميشود كه تمامي مراحل ارتقا علمي در زمينه موسيقي مقامي يعني "ساخت ساز(دو تار)، نقالي، سرايندگي و خوانندگي اشعار و نيز تاريخ نتها را" بلد باشد.
حاج قربان در علیآباد قوچان به دنیا آمد. او زیر نظر پدرش کربلایی رمضان، که خود از دوتارنوازان مشهور شمال خراسان بود، نواختن دوتار را آموخت و بعد از مرگ پدرش از بخشیهای شمال خراسان همچون خانمحمد، عِوَض (عیوض) و غلامحسین تعلیم گرفت.
حاجقربان به سه زبان ترکی، کردی و فارسی آواز میخواند.
وی در سال ۱۳۴۵ به دلیل توصیهٔ یکی از متشرعین، دست از موسیقی کشید؛ ولی در سال ۱۳۶۲، دوباره نواختن را آغاز کرد.
حاج قربان در کنسرتهایی در ایران و خارج از ایران شرکت کرد و یک آلبوم از آثار او منتشر شد. وی همچنین به کشورهای بسیاری مانند پرو، هلند، تونس، ترکیه، بلژیک، انگلستان، سوئیس، کلمبیا، اکوادور، پاناما، فرانسه و چند شهر آمریکا نیز سفر کرد.
از جمله افتخارات وی میتوان به کسب مقام اول جشنوارهٔ موسیقی لیون فرانسه و همچنین احراز مقام ستارهٔ جشنواره اوینیون فرانسه اشاره کرد. وی دهها اجرای دوتارنوازی در کنسرتهای موسیقی کشورهای اروپایی، آسیایی و امریکا داشت
حاج قربان در داخل کشور هم مقامهای برتر جشنوارهٔ موسیقی فجر ایران بین سالهای ۶۹ تا ۷۱ را به دست آورد و دوازده دورهٔ متوالی داور ثابت جشنوارههای موسیقی مقامی کشور بود همچنین وی نشان درجهٔ دو فرهنگ و هنر را نیز از سیدمحمد خاتمی رییس جمهور وقت، دریافت کرد.
او در آلبوم شب، سکوت، کویر، با شجریان همکاری کرد.
حاج قربان در سال ۱۳۸۵ در نخستين همايش آواها و نواهاي خراسان كه در كاشمر برگزار شد، طي مراسمي با اهداي دو تارش به پسرش عليرضا سليماني كه او نيز از استادان بزرگ موسيقي مقامي است با موسيقي وداع کرد.
درگذشت
قربان سليماني استاد پيشكسوت موسيقي مقامي خراساني يكشنبه ۳۰ دي ۱۳۸۶ در سن ۸۷ سالگي در قوچان دارفاني را وداع گفت.
صفار هرندی، محمدرضا شجریان، محمد حسین احمدی (مدیرکل دفتر موسیقی وزارت ارشاد وقت)، عثمان محمدپرست در پیامهای جداگانه به خانواده وی و جامعه موسیقی پیام تسلیت فرستادند. محمد حقگو (نوازندهٔ دوتار و مدرس دانشگاه) با ابراز تاسف از درگذشت استاد دوتار خراسان، حاجقربان سلیمانی با بیان این مطلب افزود: مرگ امثال حاجقربان واقعا اسباب تاسف است.
*****************************
آقای حمیدرضا سیدی قوچان عتیق در نظرات این پست درباره استاد این مطلب را فرستاده اند که عیناً منتشر میشود :
قربان سلیمانی معروف به حاج قربان پیشکسوت دوتار نواز ایران در سال ۱۲۹۹ در روستای علیآباد قوچان به دنیا آمد.
او از کودکی به دو تار نوازی علاقه داشت و افتخارات زیادی در عرصههای داخلی وخارجی به دست آورد که کسب مقام اول جشنواره موسیقی لیون فرانسه، احراز مقام ستاره جشنواره آوینیون فرانسه، اجرای دهها دوتار نوازی در کنسرتهای موسیقی کشورهای اروپایی، آسیایی و آمریکا از آن جمله است.
قربان سلیمانی در داخل کشور هم مقامهای برتر جشنواره موسیقی فجر ایران بین سالهای ۶۹ تا ۷۱ را به دست آورد و ۱۲ دوره متوالی داور ثابت جشنوارههای موسیقی مقامی کشور بود.
این نوازنده چیرهدست خراسانی از دست سیدمحمدخاتمی رییس جمهوری وقت نشان درجه ۲ فرهنگ و هنر دولتی دریافت کرده بود.
قوت در پنجه و انگشتگذاری شفاف از جمله ویژگیهای بارز حاج قربان سلیمانی بود.
حاج قربان درسال ۱۳۸۵ با اهدای دو تارش به پسرش علیرضا سلیمانی با موسیقی وداع کرد.
قربان سلیمانی استاد پیشکسوت موسیقی مقامی خراسانی یکشنبه ۳۰ دی ۱۳۸۶در سن ۸۷ سالگی در قوچان دارفانی را وداع گفت.
#خبرنگارفضای_مجازی_قوچان
#حمیدرضاسیدی_قوچان_عتیق
تلگرام
🆔 T.me/hamidreza42643
اینستاگرام
🆔 www.instagram.com/hamidrezaseyedi1364
برچسبها:
حاج قربان سلیمانی,
علیرضا سلیمانی,
فعالین در زمینه موسیقی,
محمدرضا شجريان