بیوگرافی
 
سعی کردم تو این وبلاگ بیوگرافی مشاهیر ایران و جهان رو واسه دوستای عزیزم بذارم ..

مهناز یاوری 

ریاضیدان - دبیر - استاد دانشگاه - ورزشکار و ...

متولد 12 / 1 / 1353 تهران 

فرزند دوم خانواده دارای سه خواهر و یک برادر 

متولد تهران . ساکن فردیس استان البرز - دوره ابتدایی و راهنمایی را در فردیس گذراند ودوره دبیرستان را در کرج به انتها برد و ...


برچسب‌ها: مهناز یاوری, تهران, دانشگاه صنعتي شريف, دانشگاه آزاد اسلامی

ادامه مطلب
نوشته شده در تاريخ شنبه بیست و یکم اردیبهشت ۱۳۹۸ توسط آ . پاسارگاد

سید ضیاء هاشمی در سال ۱۳۴۶ در یاسوج به دنیا آمد و سال‌های کودکی را دریاسوج گذراند. او در سال ۱۳۶۷ دیپلم ریاضی فیزیک گرفت، در سال ۱۳۶۹ با کسب ...


برچسب‌ها: سید ضیاء هاشمی, دانشگاه تهران, دكتر حسن روحانی, دکتر رضا فرجی دانا

ادامه مطلب
نوشته شده در تاريخ یکشنبه بیست و نهم مرداد ۱۳۹۶ توسط آ . پاسارگاد

پریا عرب زاده(Paria Arabzadeh) یکی از موفق ترین مدل های ایرانی ست،در ۲۰ جولای ۱۹۹۳ ( 1371 ) در شیراز دیده به جهان گشود. 

او هم اکنون ساکن امارات است و دانشجوی مهندسی پرواز در دانشگاه Aviation این کشور است. 
در سال ۲۰۱۰ به عنوان بانوی زیبای خاورمیانه انتخاب شد و تاکنون سابقه همکاری با کمپانی ها و مارک های سرشناسی چون:Samsung,Cavalli,Jaguar,Interprise را دارد .

پریا عرب زاده در سن ١۴ سالگى مقام سوم المپیاد ریاضى کانادا را به دست اورد و تا به حال ﺳﺎﺑﻘﻪ ﻫﻤﮑﺎﺭﯼ ﺑﺎ ﮐﻤﭙﺎﻧﯽ ﻫﺎ ﻭ ﻣﺎﺭﮎ ﻫﺎﯼ ﺳﺮﺷﻨﺎﺳﯽ ﭼﻮﻥ : Walid attalah , Damas , le zurde , dar Sara , splash , blooming , avenue , Xxl vodka , Ali younes , le lana , ice watch , jmarlie ,triumph ,vancleef , matrix , Samsung ,Jaguar ,Interprise را دارد.

 

مشخصات : چشم سبز ، مو بلوند ، قد ۱۷۸ سانتی متر  ، وزن ۵۷ کیلو

او با پاره ای از عکسهای شخصی در اینستاگرام خود علاقه خویش را به تیم فوتبال پرسپولیس عیان کرده است .

وی یک برادر به نام  محمدرضا عرب زاده دارد . ایشان با بیشتر ورزشکاران ایرانی که امارات میروند عکس یادگاری انداخته است . 


برچسب‌ها: پریا عرب زاده, ایرانیان مقیم امارات, بانوی زیبای خاورمیانه, ریاضی
نوشته شده در تاريخ دوشنبه هفدهم آبان ۱۳۹۵ توسط آ . پاسارگاد

فضل‌الله رضا (زادهٔ ۱۲۹۳ خورشیدی در رشت) مهندس برق، استاد دانشگاه و سفیر ایرانی است. او دومین رئیس دانشگاه صنعتی شریف، سفیر سابق ایران در یونسکو و کانادا بوده‌است. عنایت‌الله رضا برادر اوست...


برچسب‌ها: پروفسور فضل‌الله رضا, ریاضی, دانشگاه تهران, دانشگاه صنعتي شريف

ادامه مطلب
نوشته شده در تاريخ دوشنبه سوم خرداد ۱۳۹۵ توسط آ . پاسارگاد

پرویز شهریاری (زاد ۲ آذر ۱۳۰۵ در کرمان — درگذشته ۲۲ اردیبهشت ۱۳۹۱ در تهران) ریاضی‌دان، مترجم، نویسنده،روزنامه‌نگار، فعال سیاسی و از چهره‌های ماندگار ایران در زمینه دانش و آموزش بود.

پرویز شهریاری: «جهان ما تنها از راه مبارزه ...


برچسب‌ها: پرویز شهریاری, چهره های ماندگار, پيروان دين زرتشت, ریاضی

ادامه مطلب
نوشته شده در تاريخ پنجشنبه بیست و دوم مرداد ۱۳۹۴ توسط آ . پاسارگاد

 

 

 

 

مریم میرزاخانی
 
متولد

مه، ۱۹۷۷ (میلادی)
تهران، ایران 23 تیر 1396 آمریکا

شهروند

آمریکا

ملیت

ایرانی

رشته فعالیت

ریاضی‌دان

محل کار

دانشگاه پرینستون
دانشگاه استنفورد

استاد راهنما

کرتیس مک‌مالن

جوایز

جایزه بلومنتال

پروفسور مریم میرزاخانی : دکتر مریم میرزاخانی، استادیار جوان دانشگاه«پرینستون»، به عنوان یکی از ۱۰ مغز برتر آمریکای شمالی معرفی شد و به او لقب سد شکن دادند. مریم میرزاخانی در سال های ۷۳ و ۷۴ ( سال سوم و چهارم دبیرستان) از مدرسه‌ی فرزانگان تهران موفق به کسب مدال طلای المپیاد ریاضی کشوری شد و بعد از آن در سال ۱۹۹۴ در المپیاد جهانی ریاضی هنگ کنگ با ۴۱ امتیاز از ۴۲ امتیاز مدال طلای جهانی گرفت.سال بعد یعنی ۱۹۹۵ در المپیاد جهانی ریاضی کانادا با ۴۲ امتیاز از ۴۲، رتبه ی ۱ طلای جهانی را به دست آورد.میرزاخانی از جمله بازماندگان سانحه غم‌بار سقوط اتوبوس حامل نخبگان ریاضی دانشگاه صنعتی شریف به دره در اسفندماه سال ۷۶ است.

پروفسور مریم میرزاخانی (زاده ۱۹۷۷ميلادي برابر با ۱۳۵۶ خورشيدي / وفات 23 تیر 1396 آمریکا) ریاضیدان ایرانی‌ برنده‌ جایزه ستر انجمن ریاضی آمریکا در سال ۲۰۱۳ است.جایزه «ساتر» هر دو سال یک بار به یک زن ریاضیدان به خاطر تحقیقات پنج سال گذشته او داده می شود. مریم میرزاخانی برای تحقیق در زمینه تئوری فضاهای مدولی در سطوح ریمان، برنده سال ۲۰۱۳ این جایزه شده است.

 او هم اکنون استاد
دانشگاه  ...

 

 


برچسب‌ها: پروفسور مریم میرزاخانی, دانشگاه هاروارد, دانشگاه صنعتي شريف, ايرانيان مقيم آمريكا

ادامه مطلب
نوشته شده در تاريخ دوشنبه هجدهم شهریور ۱۳۹۲ توسط آ . پاسارگاد

 

 

نام: احمد، نام خانوادگی: بیرشك، نام پدر: محمد، شماره شناسنامه: ۴۶۴۶ از بخش پنج تهران، تاریخ تولد: چهارم بهمن 1285خ.

احمد بیرشک (زاده ۴ بهمن ۱۲۸۵ در باجگیران، مرگ ۱۴ فروردین ۱۳۸۱ در تهران)، ریاضیدان، تقویم نگار، پژوهشگر تاریخ علم و مدرسه دار ایرانی است.

زندگی شخصی

وی در دوران کودکی به دلیل شغل پدرش در باجگیران پرورش یافت از سه سالگی با آموزش های پدر با گلستان سعدی آشنا شد و در همان روزگار رفته رفته به زبان فرانسوی نیز علاقه‌مند شد بنابراین نزد پدر خود آموزش‌های پایه و همچنین زبان فرانسوی را فراگرفت. پس از آن به همراه پدر به مشهد رفتند و در مدرسه احمدیه مشهد پس از آزمونی که مدیر مدرسه از وی به عمل آورد وارد کلاس چهارم شد ولی پس از سه ماه به تشخیص معلم به کلاس پنجم انتقال یافت. پس از مدتی در سال ۱۳۰۰ خورشیدی تحصیلات خود را در مدرسه آلیانس فرانسوی (یکی از سه مدرسه فرانسوی زبان تهران) با حضور در کلاس هفتم ادامه داد و پس از سه سال ترجمه كتاب «مردی كه طلا می سازد» را به پایان برد. این كتاب در سال ۱۳۱۴ خورشیدی  چاپ و منتشر شد.

در سال ۱۳۰۶ خورشیدی در آزمونی كه زیر نظر سفیر فرانسه برگزار می شد و گواهینامه آن از پاریس صادر می شد، شركت كرد و از میان ۵۷ دانش آموز، رتبه اول را كسب كرد.

در سال ۱۳۰۷ خورشیدی  نخستین مقاله خود را با زبان فرانسوی به نگارش درآورد.

 بیرشک در طول تحصیل دوران ابتدایی و متوسطه از محضر بزرگانی چون بدیع الزمان فروزانفر (معلم فارسی)، شیخ علی‌اکبر خدابنده (جانشین فروزانفر)، میرزاحسن مشار، سیدمصطفی خان طباطبایی (معلم شیمی)، مصورالممالک (معلم نقاشی)، مسیو بونو (معلم ادبیات فرانسه)، مسیو پارپه (معلم فیزیک) و  حبیب‌الله مظفری (معلم فرانسه) بهره برد ...

 

 


برچسب‌ها: احمد بیرشک, بديع الزمان فروزانفر, دانشگاه تهران, ریاضی

ادامه مطلب
نوشته شده در تاريخ سه شنبه یکم مرداد ۱۳۹۲ توسط آ . پاسارگاد

 

 

ابوالقاسم غفاری (زاده ۲۵ خرداد ۱۲۸۵، تهران، محله سرچشمهدرگذشت ۱۴ / ۸ / ۱۳۹۲ آمریکا )، دانشمندان حوزهٔ علوم ریاضی، فیزیک و صنعت فضا است. او، نخستین ایرانی شاغل در سازمان فضایی ایالات متحده (ناسا) و تنها خارجی فعال در بخش محاسبات مسیریابی برنامهٔ بزرگ سفر به ماه (آپولو) بوده‌است.

او سال‌ها مشغول پژوهش‌هایی در حوزهٔ علوم ریاضی و فیزیک بوده که همکاری با آلبرت اینشتین در مرکز مطالعات پیشرفته ی پرینستون در نیوجرسی ایالات متحده بر روی نظریهٔ «وحدت میدان» (Grand Unification Theory) و الکترومغناطیس، از برجسته‌ترین این پژوهش‌ها ست.

 

 

ابوالقاسم غفاری
زادروز

۲۵ خرداد ۱۲۸۶ ۱۸ ژوئن ۱۹۰۷(۱۹۰۷-06-۱۸) ‏(۱۰۶ سال)

  
مرگ

۱۴ آبان ۱۳۹۲(سن ۱۰۶ سالگی)آمریکا

ملیت

ایرانی

پیشه

فیزیکدان،ریاضیدان

دانشگاه

امپریال کالج

دلیل سرشناسی

استاد دانشگاه تهران، پژوهشگر ناسا و مؤسسه ملی فناوری و استانداردها

ايشان از خاندان معروف غفاري ميباشند . ...

 

 


برچسب‌ها: پروفسور ابوالقاسم غفاري, دانشگاه تهران, دبيرستان دارالفنون, ریاضی

ادامه مطلب
نوشته شده در تاريخ شنبه دوازدهم اسفند ۱۳۹۱ توسط آ . پاسارگاد

 

ابوبکر محمد بن حسین کرجی (۹۵۳ تا ۱۰۲۹ میلادی)، ریاضی‌دان و آب شناس فرهیخته ایرانی است و در نیمه دوم سده چهارم و آغاز سده پنجم هجری زندگی کرده‌است. وی هم دوران ابوریحان بیرونی، زکریای رازی و ابوعلي سينا بوده است اما کسی وی را به اندازهٔ این سه تن نمی‌شناسد.

صحت نام

به روایتی وی را اهل کرخ در حدود بغداد شمرده و کرخی نامیده‌اند (این تنها ریشه در اشتباهی دارد که فرانتس وپکه، خاور شناس آلمانی، مرتکب شد. البته قابل ذکر است که وپکه تلاش‌های قابل تقدیری برای شناساندن این دانشمند بزرگ انجام داده است.) لقب صحیح وی همان کرجی است. یک پروفسور ایتالیایی با نام جورجیو لوی دلاویدا با مدارک معتبر این مطلب را ثابت کرده است.

زندگی نامه

کرجی در سدهٔ چهارم و پنجم هجری میزیست. وی در چهل کیلومتری غرب تهران (کرج) زاده شد. او پس از آنکه در شهر ری (کرج و تهران) که کانون دانشمندان ایرانی بود، بر بنیان و اساس رشته‌های ریاضی چیرگی یافت، در آغاز سدهٔ پنجم به پایتخت علمی جهان اسلام، بغداد رفت. به خوبی آشکار نیست که کرجی تا چه زمانی در بغداد به سر می‌برده است. اما گویا پس از قتل وزیر بغداد (فخرالملک) که پشتیبان کرجی به شمار می‌رفت، این شهر را هراسان رها کرده و به زادگاه خود (کرج) بازگشته است (۴۰۳ هجری یا پیش از آن). در آنجا بنابر دستور ابوغانم معروف بن محمد وزیر و دبیر ویژه منوچهر بن قابوس و شاعر و ادیب فرهیخته ایرانی دربارهٔ "آبهای درونی زمین و روش بیرون آوردن آنها" گفتاری را می نگارد که فرایند آن پژوهش کاربردی و بزرگترین شاهکار کرجی است. حاصل آن کتاب "انباط المیاء الخفیه" است. وفات وی در سال ۴۲۰ هجری (۳۲ سال پیش از ابوریحان) روی‌داد.

دست آوردها

در تاریخ ریاضیات کارهای کرجی بدان سبب اهمیت دارد که نشان دهنده تنها نظریه مربوط به محاسبات جبری درمیان مسلمانان است او از راه کاربرد منظم اعمال حساب در فاصله (بازه) مبنای تازه‌ای برای جبرپی نهاد وکتاب معروف وی به نام الفخری نخستین شرح جبر چندجمله ایها بود، البته باید در نظر داشت که اینها همه در اثر آشنایی با جبر خوارزمی و بررسی آثار دیوفانتوس در حساب ممکن شد . کرجی کوشش داشت که عملیات حساب رادر مورد عبارات وجمله‌های ناگویا به کاربندد.

احمال میرود که لئوناردو فیبوناتچی و لوی بن گرسون از وی تاثیرات عمیق علمی گرفته باشند .

در نظر کرجی ، هدف علم جبر نشان دادن چگونگي تعيين مقادير مجهول با توجه به مقادير معلوم و از راه تبديل با معادله هايي معين است .

به چندی از مهمترین دستاوردهای وی اشاره می‌کنیم:

  • به احتمال قوی کرجی نخستین کسی است که نقشه برداری زمینی را مطرح کرده‌است. وی برای هدایت راستا و شیب کف قنات روش‌هایی ارائه کرده که از نظر اصول ریاضی درست منطبق بر آن چیزی است که امروزه در نقشه برداری‌های زیرزمینی انجام می‌شود و تفاوت اندک آنها در اجرا، به دلیل ابزارهایی مثل تئودولیت است که در آن زمان موجود نبوده‌است.

  • ابوبکر کرجی در جبر و حساب نوآوری‌های بسیاری انجام داده‌است و قبل از او خوارزمی و ابو کامل شجاع بن اسلم مصری تنها گام‌هایی در این زمینه برداشته بودند.

  • در جبر پا را از خوارزمی فراتر می‌گذارد و به معادلات با درجات بالاتر از ۲ می‌پردازد.

  • اختراع تراز دایره‌ای و اختراع زاویه یاب و ارتفاع یاب

  • و معرفی یکی از مهمترین روش‌های حل مساله به نام اصل استقرای ریاضی که هنوز هم در حل بسیاری از مسائل ریاضی بسیار دشوار، به عنوان یکی از بهترین روش‌ها می‌باشد. ولی در کتاب‌های غربی نامی از این شخصیت مهم و مشهور به عنوان کاشف این اصل نبرده‌اند.

آثار

  • انباط المیاه الخفیة: استخراج آبهای پنهان

  • الفخری فی صناعه الجبر و المقابلة: این کتاب را با چگونگی محاسبات جبری آغاز کرده و بخشی ویژه این رشته ساخته که در کتاب های جبر پیش از او دیده نمی‌شود. از این کتاب چندین نسخه خطی در پاریس، استانبول، قاهره و ... نگهداری می‌شود. یک میکرو فیلم از آن نیز در کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران به شماره ۳/۳۶۱ در دست است.

  • الکافی فی‌الحساب: دارای ۷۰ بخش- درباره اعمال حساب و هندسه و جبر

  • نفیس البدیع فی‌الحساب: نشان دهندهٔ پیشرفت دانش جبر تا سال هاس آغازین سده پنجم هجری است.

علل الحساب‌الجبر و المقابلة و شرحها: پژوهشی دربرگیرندهٔ بخش‌های گوناگونی پیرامون جذر

  • العقود و الابنیه

  • فی الحساب الهند

  • الاجذار

  • المسائل و الاجوبه فی الحساب

  • مختصر فی الحساب و المحاسمه

وی چندین کتاب دیگر نیز نگاشته که تنها یاد و اسمی از آنان در تذکره‌های علمی و پژوهش‌های دانشمندان آمده است.

کتاب «الکافی فی‌الحساب» او توسط آدولف هوخهایم به زبان آلمانی و کتاب الفخری غی صناعه الجبر و مقابله به زبان فرانسه ترجمه شده است. یک پروفسور ایتالیایی نیز با نام جورجیو لوی دلا ویدا ۲ کتاب دیگر از وی را برای اولین بار ویرایش و معرفی کرد.


برچسب‌ها: ابوعلي سينا, ابوريحان بيروني, زكرياي رازي, ریاضی
نوشته شده در تاريخ شنبه دوم دی ۱۳۹۱ توسط آ . پاسارگاد

 

          خسرو روزبه هم‌چنین مشهور با نام‌های مستعار «سعیدی» و «ستخر» (مخفف ستوان توپخانه، خسرو روزبه) (۱۲۹۴ سامن ملایر- ۲۱ اردیبهشت ۱۳۳۷) ستوان کمونیست، ریاضیدان، نویسنده، متخصص نظامی و استاد دانشکده افسری بود که جهت مبارزه با حکومت پهلوی به حزب توده ایران پیوست. وی از اعضای شاخص و حیاتی سازمان نظامی و مخفی این حزب و مسئول شعبه اطلاعات کل آن بود. او را چه بسا بتوان جنجال‌برانگیزترین و شناخته‌شده‌ترین جانسپار جنبش کمونیستی در ایران نامید. روزبه نویسنده چندین کتابچه آموزش شطرنج و جنگ‌افزارهای توپخانه‌ای بود و تالیفات او درباره خمپاره و توپ سالها به عنوان کتاب درسی مدارس نظامی تدریس می‌شد. او به همراه آرداشس اُوانِسیان همچنین نخستین فرهنگ واژگان سیاسی در ایران را به رشته تحریر درآورد. خسرو روزبه که یکی از شخصیت‌های شگفتی‌زای تاریخ معاصر ایران به‌شمار رفته و عملیات او در گریز از دام ماموران، سالها نقل محافل و شهره خاص و عام بود، به سال ۱۳۳۶ دستگیر و یکسال پس از آن به اعدام محکوم شده و تیرباران شد.

زندگی

خسرو روزبه دومین فرزند خانوادهٔ «ضیاء لشکر» در سال ۱۲۹۴ شمسی در شهرستان سامن ملایر متولد شد. پدرش در ارتش، سمت ریاست کارپردازی لشکر را به‌عهده داشت و به‌همین جهت به دریافت لقب ضیا لشکر نائل گردید. مدتی بعد نیز رئیس ژاندارمری محلی ولایات ثلاث ملایر شد. او که مردی شریف بود، میراث پدری خود را در حین خدمت به ارتش از دست داد، به همین جهت خسرو در خانواده‌ای متوسط ولی در شرایط نامساعد مادی پرورش یافت. او دوران شش ساله دبیرستان را در ظرف چهار سال به پایان رساند و همواره شاگرد اول بود. امتحان نهایی را با معدل ۱۸٫۵۵ گذراند و به دریافت دیپلم علمی نائل شد. روزبه که به ریاضیات علاقه داشت، در کلاس پنجم متوسطه رساله‌ای در زمینه حل معادلات درجهٔ چهارم و درجات عالی از طریق تقسیم تسلسل نوشت و به کمک آن مسائل شیخ بها را که بر معادلات درجهٔ عالی منتهی می‌گردد، حل کرد.

از آنرو که شرایط مادی پدرش اجازه نمی‌داد تا در شعبه ریاضیات دانشکده علوم تحصیل کند، وی وارد دانشکده افسری شد. طی دوران تحصیل در دانشکدهٔ افسری، روزبه پیوسته در زمره شاگردان برجسته رسته توپخانه بود و مورد علاقه فرماندهانش قرار داشت. وی پس از مدتی برای آموزش دانشجویان، به خدمت در دانشکده افسری فراخوانده شد و کنفرانس‌های علمی و نظامی در دانشکدهٔ افسری، دانشکدهٔ فنی، دبیرستان و دانشکدهٔ کشاورزی و دانشکدهٔ دامپزشکی برگزار نمود و در این دوران ۱۶ جلد کتاب نظامی، فنی و ریاضی برای شاگردان خود تألیف کرد. خسرو روزبه همچنین از استادان محبوب دانشجویان دانشکده افسری بود تلاش او به عنوان مسئول انتظامات دانشکده، در مبارزه با فساد، دزدی و رشوه‌خواری، واکنش منفی برخی از فرماندهان فاسد ارتش را به دنبال داشت و این واکنش به صورت توقیف‌های چند ساعته تا تبعید او به اهواز خود را نشان داد. وی پس از چندی در تبعید، مجدداً به دانشکده افسری منتقل شد و تا مهر سال ۱۳۲۴ به تعلیم دانشجویان پرداخت و جمعا قریب به دو هزار نفر از افسران ارتش در کلاسهای درس وی شرکت داشتند. او که از استادان باسواد دانشکدهٔ افسری به‌شمار می‌رفت، مورد توجه رزم‌آرا – رئیس دانشکده – بود. او کتبی در زمینه‌های ریاضی - فنی تدوین کرد و در سال ۱۳۲۲ برای مبارزه انقلابی علیه حکومت وقت به حزب توده پیوست.

در سالهای اولیه شکل‌گیری حزب توده، کثرت مراجعه نظامیان با گرایش چپ موجب شد که حزب تصمیم به تأسیس یک سازمان نظامی مخفی بگیرد. آرداشس اُوانِسیان به عنوان نخستین مسئول سازمان نظامی معرفی شد، اما پس از بازگشت کامبخش از باکو، مسئولیت سازمان افسری به او سپرده شد. خسرو روزبه نیز در این دوران عضو هیأت اجرائیه سازمان افسری بود

در تابستان سال ۱۳۲۴ سرهنگ عبدالرضا آذر به اتفاق سرگرد علی اکبر اسکندانی که هر دو عضو سازمان افسران حزب توده بودند، تصمیم به قیام مسلحانه علیه رژیم گرفتند و به همراه گروهی از همفکرانشان در ترکمن صحرا قیام کردند. ولی این حرکت که به قیام افسران خراسان شهرت یافت و به سرعت سرکوب شد، حساسیت فراوانی برانگیخت. عده‌ای از افسران مبارز به فرمان ستاد ارتش به کرمان تبعید شدند. طرح دستگیری روزبه نیز ریخته شد اما روزبه که در مرخصی یک ماهه به سر می‌برد، به جای بازگشت به خدمت، مخفی شد و از بازداشت نجات یافت.

زندگی مخفی و تعقیب و گریز

در این نخستین دوران از زندگی مخفی‌اش، سلسله مقالاتی به نام مستعار «ستخر» (مرکب از حروف اول «سروان توپخانه خسرو روزبه») در افشاء مفاسد سران ارتش و همچنین دعوت افسران و درجه‌داران به مبارزه علیه حکومت نگاشت. کتاب «اطاعت کورکورانه» را نیز در همین دوران منتشر کرد که در کشور بازتاب وسیعی یافت و افکار عمومی را متوجه وجود افسری پیشتاز در درون ارتش نمود که پذیرای سنت حاکم یعنی اطاعت کورکورانه نیست. او در این کتاب از احساسات میهن‌دوستانهٔ خود، از نفرتش نسبت به استعمار و دست‌نشاندگان امپریالیسم انگلیس در ارتش، و از عشق و علاقه‌اش به مردم محروم سخن گفته‌است. روزبه همچنین نویسنده چندین رساله درباره شطرنج و جنگ‌افزارهای توپخانه‌ای بود و به همراه اوانسیان نخستین فرهنگ واژگان سیاسی در ایران را با عنوان «فرهنگ لغات واصطلاحات فلسفی واقتصادی و سیاسی» به رشته تحریر درآورد.

خسرو روزبه به مارکسیسم و تساوی مردم وفاداری خاص داشت ولی بارها اصرار کرده بود که کمونیسم را در ایران «مزدکیسم» بنویسند زیرا که ایرانیان را نخستین فرضیه پردازان آن می‌دانست. او برخی از رهبران حزب توده را «اصلاح‌طلب محض»، «لیبرال بورژوا» و «لابی‌گر پارلمانی» می‌دانست. اوانسیان در خاطرات خود، بی‌ریایی و صداقت روزبه را ستوده و در عین حال او را رادیکال و ناشکیبا که خواستار انضباط سخت‌گیرانه‌تری است، توصیف می‌نماید.

روزبه در ۱۷ فروردین ۱۳۲۶ توسط رکن دوم ستاد ارتش دستگیر شد و قرار بود پس از انتقال به آذربایجان در دادگاه زمان جنگ محاکمه و تیرباران شود. اما در روز ۱۷ اردیبهشت همان سال، روز ملاقات عمومی زندانیان دژبان مرکز، به کمک تنی چند از همرزمانش از زندان گریخت.

او در فروردین ۱۳۲۷ مجدداً دستگیر شد و دادستانی ارتش برای وی تقاضای اعدام نمود و در نهایت روزبه به ۱۵ سال زندان محکوم شد. او در آذر ماه ۱۳۲۹ به همراه نه تن دیگر از رهبران حزب توده (از جمله کیانوری، مرتضی یزدی، جودت، نوشین و قاسمی) که قبلاً همگی در دادگاه نظامی محاکمه شده بودند، به یاری افراد بیرون از زندان، ترتیب یک فرار جنجالی را از زندان قصر دادند، با تهیه نقشه قبلی یک نفر با لباس افسری ارتش و کامیون نظامی به زندان قصر مراجعه و با نشان دادن مدارک جعلی خود را نماینده دستگاه قضایی ارتش معرفی و زندانیان را جهت انتقال به زندان مرکزی در جنوب تهران تحویل گرفت. دو افسر نگهبان زندان هم که از پیش در جریان ماجرا بودند به بهانه بدرقه زندانیان با همین خودرو از آنجا خارج شدند و چند ساعت بعد اعلام شد که همگی با این نقشه فرار کرده بودند. این فرار مهیج و بیسابقه در تاریخ زندان قصر، موجب شد تا شایعاتی مبنی بر کمک رزم‌آرا به زندانیان برای تخریب شاه، بر سر زبانها بیافتاد. فروتن که طرح فرار مخاطره‌آمیز زندانیان توده‌ای را ریخته بود، این شایعه را مورد تمسخر قرار داد.

محور مرکزی فعالیت روزبه و یارانش در این زمان، گسترش سازمان افسران آزادیخواه در درون ارتش بود. علاوه بر این او در مقام مسؤولیت شعبهٔ «اطلاعات کل حزب توده ایران» و «شعبه اطلاعات تشکیلات افسران آزادی‌خواه ایران» در واقع به مثابه چشم‌وگوش حزب بود. پس از غیرقانونی اعلام شدن حزب توده در سال ۱۳۲۷ فعالیت سازمان افسران افزایش یافت و در دوران حکومت مصدق تعداد اعضای آن به ۶۰۰ تن رسید. در جریان کودتای ۲۸ مرداد، بسیاری از فعالان سیاسی به سازمان افسران چشم امید داشتند و تا سال‌ها این سازمان را به دلیل دخالت نکردن در کودتا سرزنش کردند.

یکسال پس از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ تعداد زیادی از افسران عضو سازمان بازداشت شدند. روزبه که در بازپرسی‌های اولیه، خود را مهندس معرفی کرده بود قبل از آن که شناخته شود، به دست افسران هم‌رزمش فراری داده شد. اما ۲۷ تن از افسران اعدام شدند. ۴۲ نفر دیگر که حکم اعدام گرفته بودند یک درجه تخفیف گرفتند و به همراه ۹۲ تن دیگر به حبس ابد محکوم شدند. ۱۱۹ نفر به ۱۵ سال حبس با کار اجباری، ۷۹ نفر به ۱۰ سال زندان مجرد و ۸۹ نفر به حبس‌های یک و نیم تا ده سال محکوم شدند.

در چنین روزهایی، روزبه اخبار دستگیری و شکنجهٔ هم‌رزمان خود را دریافت می‌کرد و برای حفظ و جابه‌جا کردن آن‌هایی که هنوز دستگیر نشده بودند، تلاش می‌نمود و ناگزیر هر روز به لباسی در می‌آمد تا رد خود را بر دشمن گم کند و مراقب بود تا باقی‌ماندهٔ حزب را از تعرض ماموران حکومتی در امان دارد. سفارت انگلستان رشک ورزانه و از روی اکراه با دادن لقب «Red Pimpernel» به روزبه، او را به خاطر استتار و گریز از دامهای متعدد پلیس و شجاعت و بی‌پروایی وی که او را هم در نظر حزب توده، هم ماموران اطلاعاتی و هم در افکار عمومی، یک شخصیت افسانه‌ای جلوه می‌داد، ستود.

عاقبت وی در تابستان ۱۳۳۶، پس از گذاشتن قرار ملاقات با علی متقی که در خفا زندگی خود را با تحویل او به پلیس تاخت زده بود، پس از یک نبرد شدید با چندین تن از ماموران که در لباس مبدل، در بین مردم عادی خود را مخفی ساخته بودند، در یک کوچهٔ تنگ و بن‌بست در حوالی خیابان سیروس جنوبی (محله بازارچه اسماعیل بزاز)، هنگام بالا رفتن از تیر برق هدف گلوله قرار گرفته، مجروح و دستگیر شد.

بازجویی و اعدام

خسرو روزبه را پس از دستگیری ابتدا جهت مداوا به بیمارستان و سپس به زندان قزل‌قلعه منتقل نمودند. چنان‌که ارواند آبراهامیان تاریخ‌نگار مشهور ایران معاصر در کتاب خود «اعترافات شکنجه‌شدگان» نقل می‌کند: روزبه - تحت شرایطی که اکنون بر ما آشکار نیست - مورد بازجویی قرار گرفت، از محاکمه او فیلم‌برداری شده و به طور مخفیانه در قزل قلعه به تاریخ ۲۱ اردیبهشت ۱۳۳۷ تیرباران شد. سرهنگ علی زیبایی، بازجوی اصلی بازداشت‌شدگان حزب توده که بعدها به سفارش ساواک کتابی را به نام «کمونیسم درایران» نگاشته‌است و امکان دسترسی عموم به این کتاب تا پیش از پیروزی انقلاب ۱۳۵۷ وجود نداشته‌است در کتاب خود نقل می‌کند که خسرو روزبه در بازجویی‌ها به قتل محمد مسعود یک روزنامه‌نگار مستقل، در سال ۱۳۲۶ و هم‌چنین قتل چهار تن از اعضای حزب توده که به‌خاطر خیانت به حزب و فروش اطلاعات به پلیس پس از کودتای ۲۸ مرداد مورد ظن قرار داشتند، اعتراف کرده‌است. از این چهار نفر، نام حسام لنکرانی، فرزند یک روحانی شناخته شده در آذربایجان به چشم می‌خورد. زیبایی می‌نویسد که روزبه با این حال تاکید کرده‌است که قتل محمد مسعود را بدون در میان گذاشتن آن با حزب انجام داده‌است، در حقیقت حزب توده تشکیلات نظامی خود را در سال ۱۳۲۵ منحل کرده و تا سال ۱۳۲۹ آن‌را دوباره ایجاد نکرده‌است. به خاطر میانه‌روی بیش از حد و نامطلوب حزب، روزبه به سال ۱۳۲۵ از آن کناره‌گیری نموده و تا حدود سال ۱۳۳۰ دوباره به آن نپیوسته‌است. در کتاب زیبایی، روزبه - که به پیروی از میخائیل باکونین و نه مارکس و انگلس یک افراطی بوده - همچنین اعتراف می‌کند که معتقد بوده ترور یک روزنامه‌نگار شناخته‌شده و ضدّ دربار مانند مسعود، کشور را به وضعیت دوقطبی رسانده و حزب توده را افراطی‌تر و رادیکال‌تر خواهد کرد.

ساواک هیچ‌گاه اعترافات مخرب روزبه را بیرون نداد، شاید به این خاطر که مرگ جسورانه‌اش، از او یک الگوی انقلابی ساخته و پرداختن بیش‌تر به این موضوع، موجب شهرت و جنجال بیش‌تری برای او می‌شد. شاه ترجیح می‌داد از مخالفانش - زنده یا مرده - افرادی گم‌نام بسازد.

در شام‌گاه اجرای حکم اعدام، خسرو روزبه وصیت‌نامه هفتاد صفحه‌ای خود را در تقبیح کاپیتالیسم و ستایش سوسیالیسم نگاشت و شرح داد که به چه خاطر او خواهان آن است تا برای «آرمان بزرگ انقلابی» حزب توده جان خود را بدهد. حزب پس از تیرباران شدن روزبه، او را به مقام عضویت در کمیته مرکزی رساند و همرده تقی ارانی قرار داد. همچنین هر سال در سال‌روز کشته شدن او، با انتشار مقالاتی به تمجید و ستایش او پرداخت و مجسمه‌ای به افتخار او در ایتالیا برپاداشت. احمد شاملو هم یک دوبیتی در ستایش او سرود و بسیاری از فعّالان چپ‌گرا - از جمله غیر توده‌ای‌ها - نام او را بر فرزندان تازه متولد شده خود نهادند. روزنامهٔ «ایزوستیا»، تعبیر «مردی بود که افسانه شد» را برای او به کار برد. به طور خلاصه او نماد مخالفت مصالحه‌ناپذیر، مقاومت قهرمانانه و جان‌فشانی شد.

تالیفات و ترجمه‌ها

مجموعه تالیفات و ترجمه‌های خسرو روزبه ۳۶ جلد است:

الف – کتب تخصصی وعلمی

  • ۱- دورهٔ ریاضیات تخصصی رشته توپخانه (جلد اول)

  • ۲- دورهٔ ریاضیات تخصصی رشته توپخانه (جلد دوم)

  • ۳- بالستیک داخلی

  • ۴- بالستیک خارجی

  • ۵- قنداق

  • ۶- نقشهٔ قنداق (جلد مکمل قنداق)

  • ۷- اصول علمی تیراندازی ادوات سبک علیه هدف‌های متحرک

  • ۸- دیدبانی (اصول علمی)

  • ۹- اتوموبیل

  • ۱۰- اصول علمی ادوات نوری (اپتیک توپخانه ضد هوایی "دوربین دیدبانی، سرعت سنج، مسافت یاب تجسمی، استروسکوپ،)

  • ۱۱- محترقه‌ها

  • ۱۲- تیر ساحلی

  • ۱۳- رسالهٔ حل معادلات درجه چهارم ودرجهٔ عالی از طریق تقسیم تسلسل

  • ۱۴- اصول نظری وعلمی حل مسائل ساختن هندسه

ب- کتب ادبی و فلسفی

  • ۱۵- تاریخ مختصر جنگ جهانی دوم

  • ۱۶-اصول فلسفه (جلداول – مقدمه)

  • ۱۷- رز فرانس

  • ۱۸- کودک در خانه ومدرسه

  • ۱۹- ذهکدهٔ لجوج

  • ۲۰- بازی عشق ومرگ (اثر رومن رولان)

  • ۲۱- سومیکو دختر هیروشیمایی

  • ۲۲- رفقا (کتاب آموزشی کودکان)

  • ۲۳- خود آموز زبان روسی – ترجمه از فرانسه وتطبیق با خصوصیات زبان فارسی

  • ۲۴- غنچه‌های پژمرده

  • ۲۵- سوسیالیسم علمی وسوسیالیسم تخیلی

  • ۲۶- فرهنگ لغات و اصطلاحات فلسفی و اقتصادی و سیاسی

  • ۲۷- جنگ کره

ج- کتب سیاسی

  • ۲۸- اطاعت کورکورانه

  • ۲۹- کشور شوراها چگونه‌است و چطور اداره می‌شود؟

  • ۳۰- خاندان پهلوی

  • ۳۱ تا ۳۶- کتابهای آموزش شطرنج


برچسب‌ها: خسرو روزبه, احمد شاملو, تقي اراني, محمد مسعود
نوشته شده در تاريخ چهارشنبه بیست و چهارم آبان ۱۳۹۱ توسط آ . پاسارگاد

بيژن نجدي

          بیژن نجدی خودش خودش را اینگونه معرفی میکند : « من به شکل غم انگیزی بیژن نجدی هستم . متولد خاش . گیله مرد هستم متولد سال ۱۳۲۰ ، سالي كه جنگ جهاني دوم تمام شد ... »

۲۴ آبان ۱۳۲۰ از پدر و مادری گیلان در خاش زاده شد . در اراک و مشهد قد کشید و در همین مشهد بود که پدرش را که از افسران مبارز در قیام خراسان بود از دست داد . بعد از مرگ پدر ، او به همراه خانواده راهي رشت شد و در همين شهر به مدرسه رفت . ۱۹ ساله بود كه وارد دانشسراي عالي تهران شد و چهار سال بعد در رشته رياضي فارغ التحصيل شد و به عنوان معلم رياضي در دبيرستانهاي لاهيجان آغاز به كار كرد .

در همين شهر شمالي بود كه بازنشسته شد ؛ شهري كه مردمش هنوز كه هنوز است اورا به عنوان معلم ياد ميكنند . معلمي كه در تصحيح ورقه هاي دانش آموزان تنبل بود . معلمي اخمو ، سخت گير ، بداخلاق و باسواد .

فعاليتهاي ادبي نجدي از سال ۱۳۴۵ آغاز شد اما او هيچيك از آثارش را منتشر نميكرد تا سال ۱۳۷۳ كه سرانجام راضي به چاپ شد داستان « یوزپلنگانی که با من دویده اند » و با همین کتاب در سال ۱۳۷۴ قلم زرین جایزه گردون را از آن خود کرد .

در سالهای پایانی عمر به سرطان ریه دچار شد و سوم شهریور ۱۳۷۶ در لاهیجان در خانه شخصی خود درگذشت .

« دوباره از همان خیابانها » ( ۷۹ / برنده جایزه نویسندگان و منتقدان مطبوعات ) ، مجموعه شهر « خواهر این تابستان » ، « داستان‌های ناتمام »از دیگر کارهای او میباشد که بعد از مرگش چاپ شد .

او را بنیانگذار داستان - شعر در ایران میشمارند .

بيژن نجدي

 


برچسب‌ها: بیژن نجدی, شعرا, شعرای معاصر, شیخ زاهد گیلانی
نوشته شده در تاريخ چهارشنبه بیست و چهارم آبان ۱۳۹۱ توسط آ . پاسارگاد
تمامی حقوق این وبلاگ محفوظ است | طراحی : پیچک