میرزا محمدحسن

حاج میرزا محمدحسن شیخ‌الاسلام (فوت ۱۲۷۰ ه‍.ش) (فوت ۱۳۰۹ ه‍.ق) از روحانیان و رجال حکومتی اصفهان (شیخ‌الاسلام اصفهان) درزمان ناصرالدین شاه و دوران حاکمیت ظل السلطان در اصفهان بود . ایشان برادر علی اکبر شیخ الاسلامی و فرزند میرزا محمدرحیم سوم بودند . 

• مناصب
• شیخ‌الاسلام اصفهان: او پس از فوت پدرش (میرزا محمد رحیم سوم) در سال ۱۲۶۷ ه‍.ش (۱۳۰۶ ه‍.ق) در دوران حاکمیت ظل السلطان شیخ‌الاسلام شد و روزها درمجلس ظل السطان، حاکم مقتدر اصفهان حاضر شده و به امور مربوط به شیخ‌الاسلام رسیدگی می‌نمود.
• عضو انجمن عدالتخانه: در زمان سلطنت ناصرالدین شاه در سال ۱۲۶۷ ش (۱۳۰۶ ق) در هر یک از شهرهای ایران انجمنی زیر نظر حکومت بنام عدالتخانه تشکیل گردید که به دعوا و شکایات مردم رسیدگی می‌کرد. اعضای اولیه این عدالتخانه ۳ تن بودند که عبارتند:

1. رکن الملک: میرزا سلیمان شیرازی (فوت ۷ جمادی‌الاول ۱۳۳۱ ه‍.ق)
2. ملاباشی، میرزا احمد (فوت ۱۱ ربیع‌الثانی ۱۳۳۱ ه‍.ق)
3. شیخ‌الاسلام، میرزا محمدحسن

• متولی مدرسه ملا عبدالله شوشتری: مدرسه ملا عبدالله یکی از مدارس حوزه علمیه اصفهان است که به دستور شاه عباس اول جهت تدریس مولانا عبدالله شوشتری از علمای دورهٔ صفویه ساخته شده‌است

• استادان

میرزا محمدحسن در دوران تحصیل، از استادانی استفاده کرده‌است که شامل:

• محمدتقی نجفی اصفهانی

• زندگی‌نامه

میرزا محمدحسن درحدود سال ۱۲۴۲ ه‍.ش (۱۲۸۰ ه‍.ق) در اصفهان متولد شد و فرزند اول میرزا محمد رحیم سوم است. او با دختر عموی خود (دختر میرزا محمد باقر) ازدواج کرد و صاحب یک فرزند به نام میرزا حسن شد که پس از فوت او بدنیا آمد. فرزندش نیز در جوانی به‌سن ۲۲ سالگی وفات یافت. میرزا علی‌اکبر شیخ‌الاسلام، عمو و وارت او موازی یک طاق از قریه کربکندی بلوک برخوار اصفهان از ماترک او را در سال ۱۳۰۹ ه‍.ش (۱۳۴۹ ه‍.ق) وقف نموده که مدت ۲۰ روز قبل از محرم الحرام مجلس عزاداری در دیوانخانه (خانه شیخ‌الاسلام) برگزار گردد.

• درگذشت

میرزا محمدحسن پس از عیادت ظل السلطان مسموم شد و در ۲۸ بهمن ۱۲۷۰ ه‍.ش (۱۷ جمادی‌الثانی ۱۳۰۹ ه‍.ق) فوت کرد و در مشهد حرم رضوی در سرداب مدرسه میرزا جعفر به خاک سپرده شد.

• شرح مسمومیت

میرزا حبیب‌اللّه انصاری ملقّب به مشیرالملک وزیراعظم و با کفایت ظل السّلطان مسئول امور ایالت تحت حکومت ظل السّلطان بود. ظل السّلطان پس از چندی از نفوذ و قدرت گرفتن او نگران شد و چشم به اموال و املاک او خانه مشیرالملک انصاری داشت. مشیرالملک در ماجرای تحریم تنباکو به طرفداری از علمای مخالف قرارداد رژی برخاست که باعث خشم بیشتر ظل السّلطان شد. ظل السّلطان مشیر را در سال ۱۳۰۹ق از وزارت برکنار کرد. ظل السلطان جهت دستیابی به مشیر نقشه ای چید و خود را به بیماری زد و در منزل بستری شد. خبر بیماری او پخش شد و مهدیقلی میرزا مأمور شد که مشیر را متقاعد کند که به عیادت شاهزاده برود. در مجلس عیادت، چند نفر حضور داشتند: میرزا علی خان مستوفی خزانه، میرزا محمد خان امین‌الدوله، میرزا محمدحسن شیخ‌الاسلام و میرزا حبیب‌الله مشیر الملک. ظل السلطان در اندرون بود و ابراهیم خلیل خان دستور چای و قهوه داد و آنرا نزد مشیر گذاشتند (چون او از وضع پذیرائی شاهزاده و کیفیت قهوه آگاه بود از خوردن عملاً اجتناب کرد). مشیر، فنجان قهوه را نزد جناب شیخ‌الاسلام گذاشت. دومین فنجان قهوه را آوردند، مشیر ان را نزد میرزا علی خان مستوفی خزانه گذارد. سومین فنجان را به امین الدوله تعارف کرد بالاخره چهارمین فنجان را خود به اجبار نوشید. پس از سه روز هر ۴ نفر مردند و جنازه آنان را از خانه‌هایشان بیرون آوردند. گفته شده‌است که ظل السلطان از میرزا محمدحسن نیز بواسطه بستگی خانوادگی او با محمدباقر نجفی اصفهانی و نورالله نجفی اصفهانی (پدربزرگ و دائی میرزا محمدحسن) دل خوشی نداشته و کشتن او را نیز طالب بوده‌است

اکبر صارم‌الدوله

اکبر میرزا صارم‌الدوله (مسعود)
وزارت امور خارجه
در زمانِ	احمدشاه قاجار
نخست‌وزیر	محمدولی خان تنکابنی
اطلاعات شخصی
زاده	۱۲۶۴
درگذشت	۱۳۵۴ (۹۰ سال)
ملیت	ایران
همسر(ان)	افتخار اعظم اتابک
مذهب	اسلام

اکبر میرزا صارم‌الدوله (۱۲۶۴–۱۳۵۴ ش) که نام خانوادگی مسعود برگزید، از رجال دورهٔ قاجار و اوایل دورهٔ پهلوی بود. وی هشتمین پسر شاهزاده ظل‌السلطان و نوهٔ ناصرالدین شاه قاجار بود.

فعالیت

وی پس از اتمام تحصیلات ...

حسینعلی میرزا اعتضادالسلطنه (۱۲۷۰ خورشیدی-۱۳۳۲ خورشیدی) فرزند ارشد محمدعلی شاه قاجار بود که در تبریز متولد شد.

تحصیلات خود را در اندرون و مکتب‌خانه سلطنتی تبریز انجام داد. بعد از آنکه پدرش به ولایتعهدی مظفرالدین شاه رسید و او نیز به لقب «اعتضادالسلطنه» که پیش‌تر، از آن محمدعلی میرزا بود، ملقب شد. در جوانی مردی فاضل و جامع بود. بعد از خلع پدرش از سلطنت چند سالی او را در روسیه، عثمانی و اروپا همراهی کرد؛ سپس به تهران آمد و حاکم چند شهرستان شد. پس از آن برای مدتی حاکم اصفهان شد. یک بار هم در سال ۱۳۰۱ در غیاب برادرش احمد شاه و محمد حسن میرزا ولیعهد، نایب‌السلطنه گردید. در سال ۱۳۰۴ پس از خلع قاجاریه، دولت مزاحم وی نشد و او در تهران باقی ماند و اوقات خود را به مطالعه و شکار می‌گذرانید.

مادرش ربابه خانم ملیح‌السلطنه دختر میرزا یوسف خان بیان‌الممالک بود و چون از قاجاریه نبود، حسینعلی میرزا به ولیعهدی انتخاب نشد. در جوانی با قمرالدوله دختر ابوالفتح‌میرزا سالارالدوله ازدواج کرد ولی پس از چندی از هم جدا شدند که حاصل این ازدواج دو پسر بود. از همسر دیگر خود نیز چند فرزند پیدا کرد. در ۱۳۳۲ در تهران درگذشت و در کنار قبر ناصرالدین‌شاه دفن گردید.

شاهزاده مسعود میرزا ظل السلطان از سال 1253 تا 1287 خورشیدی به مدت 34 سال حاکم اصفهان بود. یکی از افرادی که پس از او در زمان قاجار حاکم اصفهان شد، شاهزاده حسینعلی میرزا بود.

انتخاب شاهزاده محروم از تاج به نیابت سلطنت

وجود شاهزادگان بسیار در خاندان قاجار کار را برای انتخاب جانشین پادشاه خاصه پس از محمد شاه تا حدی سخت کرده بود. برهمین اساس بزرگان طایفه قاجار تصمیم گرفتند که تنها شاهزادگانی حق رسیدن به تاج و تخت را داشته باشند که از هردو طرف قاجار زاده باشند. همین امر باعث شد که در دو مورد فردی به عنوان ولیعهد انتخاب شود که فرزند بزرگ ذکور پادشاه نبود. نخستین این موارد انتخاب مظفرالدین میرزا به جای مسعود میرزا ظل السلطان به عنوان جانشین ناصرالدین شاه و مورد دوم انتخاب احمد میرزا به جای حسینعلی میرزا اعتضادالسلطنه به عنوان ولیعهد و جانشین محمدعلی شاه بود. البته اعتضادالسلطنه به طور غیر رسمی مدتی کوتاه این جایگاه را کسب کرد.او در چنین روزی از سال ۱۳۰۰خورشیدی از طرف برادر تاجدار خود احمد شاه به دلیل حضورنداشتن محمدحسن میرزا ولیعهد در کشور به عنوان نایب السلطنه برگزیده شد تا آخرین شاه ایران بتواند با خیال راحت دومین سفر خود به اروپا را آغاز کند.

سلطان حسین میرزا جلال الدوله پسر پنجم ناصرالدین شاه قاجار در سال 1269 متولد شد.

وی در سال 1278 ه .ق از سوی ناصرالدین شاه ملقب به جلال الدوله گردید و به حکمرانی  اصفهان منصوب شد.

او به همراه پیشکارش میرزا محمد آشتیانی قوام الدوله به اصفهان رفت و تا سال 1281 ه.ق حاکم انجا بود.

پس از آن شاه او را به دربار احضار و حکومت خراسان را به او سپرد. در ذیحجه 1283 ه.ق جلال الدوله حکمران خراسان شد اما تمام امور حکومتی به عهده میرزا محمد خان سپهسالار محول شده بود.

به هنگام ورود سلطان حسین میرزا به مشهد از وی  با تشریفات  خاصی استقبال گردید.

در سال 1285 ه.ق بیماری وبا در شهر مشهد بروز کرد و سلطان حسین نیرزا قاجار در سن شانزده سالگی بر اثر همین بیماری فوت کرد و در حرم مطهر امام رضا (ع) مدفون گردید.

جالبترین قسمت ماجرا اینجاست که علاوه بر اینکه نام یکی از نوادگان ناصرالدین شاه همانطور که در سطور بالا دیدیم ، سلطان حسین میرزا جلال الدوله میباشد نام فرزند ارشد ظل السلطان هم سلطان حسین میرزا جلال الدوله است که در پست قبلی به او هم پرداختیم . یعنی ناصرالدین شاه هم پسرش و هم نوه اش سلطان حسین میرزا جلال الدوله بوده است . 

متاسفانه بلاگفا در راستای سانسور در فضای مجازی آلت دست شده و حتی در بین اسامی افراد کلماتی مانند سلطان ، شاهزاده و غیره را در برچسب ها حذف میکند و در این پست وپست قبلی در نام سلطان حسین میرزا جلال الدوله را به شکل که وارد برچسبها کردم حذف کرد . واقعا متاسفم که حتی از یک نام خالی سلطان ، شاهزاده و ... هم می ترسیم . 

آ . پاسارگاد

سلطان حسین میرزا ملقب به جلال الدوله فرزند ارشد مسعود میرزا ظل السلطان، از شاهزادگان قاجار و نوه ناصرالدین شاه بود.

پدرش سال‌ها حاکم اصفهان بود و مادرش همدم‌السلطنه دختر میرزا تقی‌خان امیرکبیر بود.

وی از سال ۱۲۶۰ هجری خورشیدی ...

بانو عظمی با نام اصلی کسرائیل خانم و ملقب به افتخارالدوله (زاده ۱۲۷۳ قمری در تهران، درگذشته ۱۲۵۴ قمری در تهران) شاهزاده قاجار و دختر ناصرالدین شاه و عفت‌السلطنه بود.

او در سال ۱۲۷۳ قمری در تهران متولد شد و خواهر مادری و پدری مسعود میرزا ظل‌السلطان بود. در جوانی با ابوالفتح خان صارم‌الدوله پسر محمدحسن خان سردار ایروانی و ماه‌رخسارخانم فخرالدوله ازدواج کرد و صاحب پنج پسر و یک دختر ...

اسماعیل میرزا معتمدالدوله یکی از شاهزادگان قاجار و پسر مسعود میرزا ظل‌السلطان و نوهٔ ناصرالدین شاه بود.وی در مدرسه نظامی سن-سیر پاریس و مدرسه نظامی سلطنتی سندهرست لندن به تحصیلات نظامی پرداخت.او از جرج ششم نشان شوالیه ستاره هند و از نیکلای دوم (روسیه)، نشان شوالیه عقاب سفید گرفت.