فیروز میرزا شاهزاده قاجار، فرزند عباس میرزا بود.
با مرگ فتحعلیشاه در مهرماه ۱۲۱۳ خورشیدی، بزرگترین پسر باقیماندهاش، حسینعلیمیرزا فرمانفرما که والی فارس بود داعیه پادشاهی نمود. محمدشاه، برادر کوچکتر هفده سالهش فیروز میرزا را به مقابله با قوای عمویش فرستاد که در این نبرد، قوای حسینعلی میرزا فرمانفرما شکست خورد و پایههای سلطنت محمدشاه تحکیم گردید.
فیروز میرزا در محاصره شهر هرات در عهد محمدشاه حضور داشت و در دوران ناصرالدین شاه به ماموریتهای مهم و حکومت ایالات بزرگ مانند کرمان فرستاده میشد. فیروز میرزا علاوه براینکه یک مرد جنگی بود، فردی سرگرم کننده نیز به شمار میرفت. او می مینوشید و کمانچه مینواخت. عضو شورای عالی حکومت و وزیر جنگ ناصرالدین شاه بود. در سفر اول وی به اروپا جزو ملتزمین رکاب بود و پس از بازگشت دو کتاب منتشر کرد. فرهنگ لغت فارسی به انگلیسی و جغرافیای دنیا.
القاب
لقب فیروز میرزا ابتدا سالارلشکر و سپس نصرتالدوله بود. او در اواخر عمر از ناصرالدین شاه لقب فرمانفرما دریافت کرد و پس از آنکه در ۱۳۰۳ هجری قمری درگذشت، این لقب به پسر بزرگش عبدالحمید میرزا رسید و لقب پیشین عبدالحمید میرزا که نصرتالدوله بود به برادرش عبدالحسین میرزا که در آن هنگام سالارلشکر لقب داشت، انتقال یافت. پس از درگذشت عبدالحمید میرزا در ۱۳۰۹ هجری قمری، عبدالحسین میرزا به فرمانفرما ملقب شد. او بعدها لقب نصرتالدوله را برای پسر بزرگش فیروز میرزا و سالارلشکر را برای پسر دومش عباس میرزا گرفت.
فرزندان
فیروز میرزا در جوانی با دختر میرزا یوسف آشتیانی ازدواج کرد و پس از او حاجیه هُما خانم دختر بهمن میرزا بهاءالدوله (پسر سیوهفتم فتحعلیشاه) را به همسری گزید. هُما خانم پیش از ازدواج با فرمانفرما همسر قهرمان میرزا پسر عباس میرزا بود و از او فرزند داشت. حاصل این ازدواجها شش فرزند بود به شرح زیر:
ردیف | نام | تولد/وفات | نام مادر | یادداشتها |
---|---|---|---|---|
۱ |
عبدالحمید میرزا ناصرالدوله |
|
دختر میرزا یوسف آشتیانی |
|
۲ |
انورالسلطنه |
|
دختر میرزا یوسف آشتیانی |
|
۳ |
ملکتاج خانم نجمالسلطنه |
۱۲۳۳-۱۳۱۱ |
حاجیه هُما خانم |
|
۴ |
اشرفملک خانم سرورالسلطنه |
|
حاجیه هُما خانم |
همسر مظفرالدین شاه |
۵ |
ماهسیما خانم |
|
حاجیه هُما خانم |
در جوانی درگذشت |
۶ |
عبدالحسین میرزا فرمانفرما |
۱۲۳۷-۱۳۱۸ |
حاجیه هُما خانم |
فرزند پنجم فیروز میرزا به نام ماه سیما خانم با پسرعمویش عبدالعلی میرزا پسر فرهاد میرزا معتمدالدوله ازدواج کرد و لقب عصمتالسلطنه یافت، اما در جوانی درگذشت. دومین نفری که به عصمتالسلطنه ملقب شد، مهرماه خانم دختر فرهاد میرزا معتمدالدوله بود. وی از طریق دو ازدواج (ابتدا با میرزا محمد قوامالدوله و سپس با میرزا موسی وزیرلشکر) با خاندان آشتیانی نسبت داشت که خود به دلیل ازدواج فیروز میرزا با دختر مستوفیالممالک و بعدها نجمالسلطنه با میرزا هدایتالله وزیر دفتر از بستگان خاندان فرمانفرمائیان و فیروز به شمار میآمدند.
از بین فرزندان او معروفترین فرزندش شاهزاده عبدالحسین میرزا فرمانفرما است که بزرگ خاندان فرمانفرمائیان میباشد که در پست قبلی راجع به او مطالبی نوشته ام .
عبدالحسین میرزا فرمانفرما (۱۲۳۱، تبریز - ۱۳۱۸، تهران) شاهزادهٔ قاجار و نخستوزیر ایران بود. خانوادههای فیروز و فرمانفرمائیان منسوب به او هستند. او به غیر از ناصرالدینشاه و شاپور ریپورتر، احتمالاً جزء معدود ایرانیانی است که نشان بند جوراب انگلستان را دریافت کردهاست. فرمانفرما پس از روی کار آمدن سلسلهٔ پهلوی به تدریج ثروت و نفوذ سیاسی خود را از دست داد. ثروت پایدار او فرزندان تحصیلکردهای بود که تحت نظارت او تربیت شدند و شهرت و نفوذ خاندان فرمانفرما را در دورهٔ پهلوی دوم تجدید کردند. او از بطن حاجیه هما خانم متولد شده بود .
برچسبها: فیروز میرزا, عبدالحسین میرزا فرمانفرما, سلسله قاجاريه, عباس میرزا