فخر جهان خانم ملقبهٔ به فخرالدوله، دختر ششم فتحعلیشاه از زن چهلم او، به نام فاطمه خانم، مشهور به سنبل باجی، از اسرای کرمان بود. فخرالدوله از دختران بسیار متشخصه و با عرضهٔ فتحعلیشاه بود و اوست که علیشاه ظل السلطان را با خود به نزد محمدشاه قاجار برد و شاه با احترام و وساطت او، از کور کردن و یا کشتنش صرفنظر نمود.
سپهر در ناسخ التواریخ دربارهٔ وی مینویسد: امّا نیک بزرگ و حضرتش مطاف بزرگان است.
او خطاط و نقاش ماهري بود . فخرالدوله خواهر تنی شعاعالسلطنه و همسر میرزا محمدخان ، پسر عموی او ، بود. وی در گلآرائی و تصویرسازی و کتابت خطوط به شیوه ناخنی مهارت داشت.
از آثار او:
-
یک مرقع خطوط و کار ناخنی به خطوط نستعلیق ، شکسته تعلیق ، نسخ ، شکسته نستعلیق خوش و متوسط ، با رقم: "حرّره اقل خادمهٔالدولهٔالقاهرهٔالباهرهٔ" ، فخر جهان"
-
تصویر ناخنی تمام قد محمدشاه قاجار در لباس و کلاه و آرایش سلطنتی ، با رقم: "فخر جهان ۱۲۶۰"؛
-
تصویر ناخنی دسته گل سرخ محمدی که یک گل درشت در وسط آن جلبنظر میکند. حواشی اثر ، تذهیب طلاکاری دارد و زیر ساقههای گل به خط ناخنی رقم "فخر جهان نور جهان" دارد.
همانطور كه گفتم مادر او يك اسير از منطقه اي در كرمان به نام روستاي گنجان بود به نام فاطمه خانم سنبل باجي .روستاي گنجان هنوز نيز وجود دارد و جز روستاهايي است كه داراي سايت فعال كامپيوتري ميباشد . فرزندان فاطمه خانم سنبل باجی كه خواهر برادران فخر جهان خانم ميشدند عبارت بودند از: فتحالله میرزا شعاعالسلطنه، فخر جهان خانم فخرالدوله، حسن جهان خانم والیه و تاجلی بیگم خانم.
برادر فاطمه خانم، علیاكبرخان راهبری در دربار فتحعلی شاه به خالو ملقب بود. فتحعلی شاه غزلی كه با این بیت آغاز میشد در وصف سنبل باجی سرود:
آرام دل و جانی ای دلبر كرمانی ای دلبر كرمانی آرام دل و جانی
فرزندان سنبل باجي برادر او علي اكبرخان رابري را خالو (دايي) خطاب مي كردند و بر اساس همين خالو گفتن ها ، علي اكبرخان رابري و اولاد و نبيره هايش به خالويي ملقب شدند و طايفه خالويي شكل گرفت.
برچسبها: فخر جهان خانم, سلسله قاجاريه, محمدشاه قاجار, فتحعلی شاه قاجار