|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
محمدجواد ظریف خوانساری (زادهٔ ۱۷ دی ۱۳۳۸ در تهران) سیاستمدار و وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران و عضو شورای عالی جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران است. او به مدت ۵ سال (از ۱۴ مرداد سال ۱۳۸۱ تا ۵ تیر سال ۱۳۸۶) سفیر و نمایندهٔ دائم جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل متحد بوده‌است. او خود را عضو هیچیک از احزاب سیاسی ایران نمی‌داند
دکتر محمدجواد ظریف در ۱۷ دی ماه ۱۳۳۸ در یک خانواده مذهبی سنتی در تهران متولد شد. وی تحصیلات ابتدایی و متوسطه خود را در دبستان و دبیرستان علوی انجام داد ولی پیش از پایان تحصیلات دبیرستانی و به دلیل شرایط سیاسی و امنیتی براي ادامه تحصيل به آمريکا عزیمت کرد. در خلال دوران دانشجوئي از فعالان و مسولين انجمن اسلامی دانشجویان در امریکا و کانادا بود. سوابق تحصیلی دانشگاهي دکتر ظريف از سال 1356 در دانشگاه ...ایالتی سانفرانسیکو در رشته روابط بین‌الملل شروع و تا سال 1367 با اخذ دکتری مطالعات بین‌المللی (روابط و حقوق بین‌الملل) از دانشگاه دنور آمريکا ادامه داشته است.
دکتر ظريف داراي سوابق اجرایی طولاني در سمت هاي حساس وزارت امور خارجه مي باشد که از جمله به مدت 10 سال مسئوليت معاونت حقوقی و بین‌المللی وزارت امور خارجه را به عهده داشته و 5 سال سفیر و نماینده دائم در سازمان ملل متحد در نیویورک بوده است. وي در طول خدمت چندين بار به عنوان مدير نمونه ملي و دستگاهي شناخته شده است.
دکتر ظريف مسئولیت‌های گوناگون و مهم بین‌المللی نيز احراز کرده است که مهمترين آنها رييس کميته حقوقي مجمع عمومي ملل متحد، رئیس کمیسیون فرهنگی یونسکو، عضوگروه حقوقدان برجسته اصلاح منشور سازمان کنفرانس اسلامی، معاون مجمع عمومی ملل متحد، رئیس کمیسیون خلع سلاح ملل متحد و رئیس کمیته سیاسی دوازدهمین اجلاس سران عدم تعهد در دوربان است. وي مسئوليت سياسي برگزاري اجلاس سران کنفرانس اسلامي در تهران و رياست ستاد برگزاري اجلاس تاسيسي بين المجالس اسلامي در تهران را نيز به عهده داشت.
سابقه تدریس دکتر ظریف بیش از دو دهه است؛ از جمله استاد ميهمان در دانشکده روابط بین‌الملل و استاد ميهمان و عضو هيئت علمي (گروه حقوق عمومی) دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران.
دکتر ظریف دارای تألیفات متعددی به صورت مقاله و کتاب در خصوص موضوعاتی چون دیپلماسی چندجانبه، سازمان‌های بین‌المللی، مسائل سیاسی و امنیتی، خلع سلاح، و... به زبان‌های فارسی و انگلیسی می‌باشد که در نشریات معتبر داخلی و بین‌المللی منتشر شده است.
وي دو فرزند متاهل دارد که در ايران به کار مشغولند.
تحصیلات
ظریف در سال ۱۳۵۵ با ویزای دانشجویی به آمریکا رفت و لیسانس و فوق لیسانس روابط بین‌الملل و کارشناسی ارشد مطالعات بین‌المللی در ۱۹۸۱، ۱۹۸۲ و ۱۹۸۴ (۱۳۶۰، ۱۳۶۱ و ۱۳۶۳) از دانشگاه ایالتی سان فرانسیسکو و دانشگاه دنور گرفت و پس از آن تحصیلات خود را در مقطع دکترا ادامه داد. او ۵۷ تا ۵۹ مشاور سرکنسولگری ایران در سانفرانسیسکو و بعد از آن تا سال ۶۱ مشاور سیاسی، رایزنی و کارداری نمایندگی ایران در سازمان ملل بود.
پس از گذراندن آزمون جامع دکترایش در ۱۳۶۴، اداره مهاجرت ایالات متحده، روادید او را باطل کرد و او سه سال بعد از راه دور تحصیلات خود را تکمیل کرد و دکترای حقوق و روابط بین الملل در ۱۹۸۸ از دانشگاه دنور دریافت کرد.
-
دبستان و دبیرستان علوی - تهران، از سال ۱۳۴۵ تا ۱۳۵۵
-
دیپلم کالج مقدماتی درو - سانفرانسیسکو، از سال ۱۳۵۵ تا ۱۳۵۶
-
کارشناسی روابط بین الملل دانشگاه ایالتی سانفرانسیسکو، از سال ۱۳۵۶ تا ۱۳۶۰
-
کارشناسی ارشد روابط بین الملل دانشگاه ایالتی سانفرانسیسکو، از سال ۱۳۶۱ تا ۱۳۶۲
-
کارشناسی ارشد مطالعات بین‌المللی دانشگاه دنور، از سال ۱۳۶۲ تا ۱۳۶۳
-
دکتری مطالعات بین المللی دانشگاه دنور، از سال ۱۳۶۳ تا ۱۳۶۷
ارتباط گسترده با جامعه آمریکا
وی به اقتضای حضور و همچنین فعالیت دیپلماتیک طولانی مدت در آمریکا، ارتباط گسترده‌ای با جامعه آمریکا و محافل سیاسی و علمی این کشور داشته است. روزنامه هرالدتریبون، در مقاله‌ای به قلم "وارن هوگ"، به حضور گسترده محمد جواد ظریف در مجامع عمومی آمریکا اشاره می‌کند:
-
«محمد جواد ظریف به اندازه‌ای در دانشگاه‌ها، محافل عمومی سیاسی و اجتماعی حضور پیدا می‌کند که لیزا اندرسون، رئیس دانشکده امور بین الملل دانشگاه کلمبیا از وی پرسیده است که آیا قصد شرکت در رقابت‌های انتخاباتی آمریکا را دارد؟»
ظریف در کتاب خاطراتش که به نام "آقای سفیر" منتشر شده است، درباره انتخاب او برای سمت نمایندگی دائم جمهوری اسلامی در سازمان ملل می‌گوید:
-
«فکر می‌کنم در بهمن ماه سال ۱۳۸۰ بین من و آقای دکتر خرازی برای رفتن به نیویورک توافق صورت گرفت. ظاهرا آقای دکتر خرازی نیز همان موقع موضوع اعزام من را به رهبری هم گفته بودند. بعدها رهبری به من فرمودند که همان روز من به آقای حجازی گفتم که بهترین گزینه برای نیویورک شما هستید؛ اما بگذارید روند معمول وزارت خارجه طی شود. وقتی که رسما به ما معرفی شدید، شما هم رسما موافقت کنید... همچنین نکاتی را که برای مأموریت لازم بود یادآوری کردند. از جمله نکته‌ای را فرمودند که من در همه کلاسهایم برای دانشجویان گفته‌ام. به من فرمودند حتی اگر در موردی یقین داری که دیدگاهت ۱۸۰ درجه با من مخالف است، وظیفه داری دیدگاهت را بگویی. حتی ایشان مطرح کردند که این یک وظیفه شرعی است. بحمدلله من نیز همیشه این کار را انجام دادم.»
کارنامه پنج ساله نمایندگی در سازمان ملل متحد
-
دستیار ارشد وزیر امور خارجه
-
معاون حقوقی و بین‌المللی وزارت امورخارجه و مشاور سرکنسولگری در سانفرانسیسکو
-
ریاست کمیسیون فرهنگی- یونسکو
-
ریاست کنفرانس آسیایی نژادپرستی و تبعیض نژادی
-
عضویت گروه شخصیت‌های برجسته گفت و گوی تمدن‌ها
-
ریاست کمیسیون خلع سلاح ملل متحد – نیویورک
-
ریاست کمیته متخصصین گفت و گوی تمدن‌ها – جده
-
ریاست کمیته سیاسی دوازدهمین اجلاس سران عدم تعهد – دوربان
سمت‌ها
-
عضو گروه شخصیت‌های برجسته زمامداری جهانی
-
سخنگویی هشتمین اجلاس سران کنفرانس اسلامی تهران
-
ریاست کارشناسان ارشد هشتمین اجلاس سران کنفرانس اسلامی تهران
-
ریاست کمیته سیاسی هشتمین اجلاس سران کنفرانس اسلامی تهران
-
ریاست کمیته حقوقی مجمع عمومی ۴۷ ملل متحد – نیویورک
قطعنامه ۵۹۸ شورای امنیت
در سال ۱۳۶۶ که جنگ ایران و عراق ماه‌های پایانی خود را سپری می‌کرد و فشارهای بین‌المللی بر ایران به منظور پذیرفتن متن اولیه قطعنامه ۵۹۸ شورای امنیت به اوج رسیده بود، تیم مذاکره‌کننده ایرانی سعی داشت بجای درج مفادی که انتظارات ایران را برآورده نمی‌کرد، بندهایی از طرح اجرایی دبیرکل سازمان ملل متحد(خاویر پرز دکوئیار) را جایگزین نماید.نوشتن نامه این درخواست رسمی به محمدجواد ظریف، تنها دیپلمات ایرانی وقت مسلط به زبان انگلیسی در نمایندگی ایران در سازمان ملل متحد گماشته شد تا بتواند مفهوم مورد نظر ایران را به شفافی بیان کند. ظریف نیز با انتخاب کلمات مناسب، توانست نامهٔ موردنظر ایران را تنظیم و در بین کشورهای عضو منتشر کند. این درخواست که با افزودن آن به قطعنامه ۵۹۸ شورای امنیت موافقت شد، در وزارت امور خارجه ایران به «Tantamount Letter» مشهور شد.
درخواست‌های مورد تاکید ایران در خصوص متن قطعنامه، درج بندی بود که می‌بایست همزمان با شروع آتش‌بس، کمیته‌ای اقدام به شناسایی و معرفی متجاوز جنگ مذبور نماید. از اینرو ایران به دنبال کلمه‌ای بود که در عین اینکه مفهوم «پذیرش» را داشته باشد، اما مفهوم حقوقی متفاوتی از آن برداشت شود. در نهایت ظریف کلمه تانتامونت (به انگلیسی: tantamount) در معنای (به مثابه) را در متن گنجاند.
بعد از حمله عراق به کویت، این کمیته عراق را متجاوز و شروع‌کننده جنگ با ایران معرفی کرد.
وزارت امور خارجه دولت یازدهم
بعد از انتخاب حسن روحانی به عنوان رئیس دولت یازدهم ایران، وی محمدجواد ظریف را برای تصدی سمت وزیر امور خارجه ایران در دولتش به مجلس شورای اسلامی معرفی کرد. حسن قشقاوی، معاون کنسولی وقت وزارت امور خارجه، از این انتخاب استقبال کرد و عنوان کرد که کشورهایی که به دنبال گفتگو با ایران هستند، از این انتخاب استقبال کرده‌اند. وی به عملکرد هنری کیسینجر، مشاور اسبق امنیت ملی ایالات متحده آمریکا اشاره کرد که یک نسخه از کتاب دیپلماسی که توسط شخص وی تألیف گردیده را به ظریف هدیه داده است و در صفحه نخست آن نوشته است: «تقدیم به دشمن قابل احترام، ظریف»
ظریف با حضور در کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی در روز ۱۴ مرداد (روز بعد از مراسم تحلیف) به تشریح برنامه‌های خود و پاسخ به سوالات نمایندگان کمیسیون مربوطه پرداخت. وی در پاسخ به نمایندگان مجلس اظهار داشت:
بنده هرگز گرین کارت نداشته‌ام در حالی که ۱۰ سال است که شرایط دریافت آن را داشته‌ام. فرزندانم در حالی در ایران زندگی می‌کنند که می‌توانستند در ایران نباشند. من هم پس از رجعت به ایران هرگز به آمریکا سفر نداشته‌ام، در حالی که از سه دانشگاه معتبر آمریکا برای استادی دعوتنامه داشتم. در تمام مراحل کاری‌ام نظرات مقام معظم رهبری را عملیاتی کردم، حتی اگر نظرم مخالف با نظر آقا بوده است. ما یک پیام جهانی و یک الگوی جهانی برای ملت‌ها داریم و آمریکا از این پیام و الگو می‌ترسد. ما باید زبان بین‌المللی را بدانیم و هدف خود را با کمترین هزینه و بیشترین منافع دنبال کنیم. خودباوری و توانمندی جمهوری اسلامی قادر به برداشتن موانع از سر راه سیاست خارجی است و ضرورت آن فهم مشترک و هم‌افزایی در حوزه اجراست.
همزمان با روز سوم بررسی کابینه دولت یازدهم، علی‌اکبر ولایتی، مشاور رهبر ایران در امور بین‌الملل، ظریف را گزینه مناسب جهت تصدی پست وزیر امور خارجه معرفی کرد و مدیریت و کارآمدی‌اش را در زمان همکاری مستقیم با ولایتی مورد تحسین قرار داد. وی در نهایت توانست با کسب ۲۳۲ رای از ۲۸۱ رای ماخوذه (۸۲٫۵ درصد) تصدی وزارت امور خارجه دولت یازدهم رابدست بیاورد. ساعاتی پس از این انتخاب، گیدو وستروله، وزیر امور خارجه آلمان و احمد داوداغلو، وزیر امور خارجه ترکیه، در پیامهای تلفنی جداگانه، تصدی پست وزارت امور خارجه را به وی تبریک گفتند و از وی درخواست کردند در آینده نزدیک به کشورهای متبوعشان سفر نماید.
-
اولین دیدار وزرای خارجه ایران و امریکا پس از انقلاب اسلامی
در ساعات اولیه روز ۵ مهر ۱۳۹۲، ظریف در حاشیه شصت و هشتمین مجمع عمومی سازمان ملل متحد، و با برنامه ریزی قبلی در اولین مذاکره ایران و ۱+۵ در دولت یازدهم که در سطح وزرای خارجه برگزار شد، شرکت کرد. در این مذاکره، جان کری، وزیر امور خارجه ایالات متحده امریکا نیز حضور داشته و با ظریف بر سر میز مذاکره نشست. در حاشیه این جلسه ظریف با جان کری دیدار و گفت و گویی دو جانبه داشت. پس از ۳۴ سال این اولین دیدار مقامات عالی ایران و امریکا در سطح وزرای خارجه بود. پس از پایان این دیدار کری در کنفرانس خبری خود گفت: «با ظریف ملاقات داشتم، لحن او حقیقتاً متفاوت بود.»
-
مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای
ظریف به عنوان مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای ایران در خصوص پرونده برنامه اتمی ایران از جانب حسن روحانی معرفی شده است. اولین حضور وی به عنوان مذاکره‌کننده هسته‌ای در دیدار با نمایندگان گروه پنج به علاوه یک در نیویورک و در تاریخ ۴ مهر ۱۳۹۲ (۲۶ سپتامبر ۲۰۱۳) برگزار شد و مرتبه بعدی با کاترین اشتون در ضیافت شام در سفارت ایران در سوئیس در تاریخ ۲۳ مهر ۱۳۹۲ (۱۵ اکتبر) انجام شد. سایر اعضای دیگر تیم مذاکره‌کننده همراه ظریف عبارتند از: عباس عراقچی، مجید تخت روانچی، حمید بعیدی‌نژاد و داوود محمدنیا.اوین موفقیت دیپلماتیک تیم مذاکره‌کننده ایران در ۲۴ نوامبر ۲۰۱۳ حاصل شد. توافقی که بر طبق آن ایران و گروه ۵+۱ توافق کردند در مقابل کاهش برخی تحریم‌های علیه ایران، غنی‌سازی بالای ۲۰ اورانیوم در ایران متوقف شود. جان کری از این توافق با عنوان «گام نخست در جهت یافتن راه‌حلی جامع» یاد کرده است. دقایقی بعد از حصول این توافق اولیه، ظریف با انتشار توییتی در صفحه توییتر خود، خبر حصول این توافق را همگانی کرد.
-
پرسش و انتقاد در کمیسیون امنیت ملی مجلس
در ۱۲ آبان ۱۳۹۲ محمدجواد ظریف به کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی فراخوانده شد، تا درباره پنج موضوع زیر توضیح دهد: موضع‌گیری درباره هولوکاست، تماس تلفنی باراک اوباما و حسن روحانی، تعریف از منافع ملی، احتمال توقف غنی‌سازی اورانیوم، حمله به مرزداران سراوان. اما هیچیک از پاسخ‌های ظریف، سؤال‌کنندگان را قانع نکرد.
حضور در فیس‌بوک، توییتر و یوتیوب
ظریف یکی از اعضای کابینهٔ حسن روحانی است که دارای صفحه‌ای در فیس‌بوک و توییتر است.
-
تبریک عید سال نوی عبری به یهودیان و تأیید هولوکاست
در ۱۴ شهریور ۱۳۹۲ (۵ سپتامبر ۲۰۱۳)(۱ تیشری ۵۷۷۴ یهودی) جواد ظریف در توییتر شخصی خود، روش هشنه، (سال نوی عبری) را به یهودیان تبریک گفت.
کریستی پلوسی دختر نانسی پلوسی، رهبر حزب دمکرات در مجلس نمایندگان آمریکا و رئیس سابق این مجلس در پاسخ به این توئیت نوشت که: «سال نو می‌توانست شیرین‌تر باشد اگر شما به انکار هولوکاست از سوی ایران پایان می‌دادید.» و در پاسخ به کریستی پلوسی، جواد ظریف در توییترش نوشت: «ایران هیچگاه هولوکاست را انکار نکرده است، مردی که تصور می‌شد این کار را (انکار هولوکاست) کرده است، دیگر رفته است. سال نو مبارک کریستی پلوسی در واکنش به پاسخ ظریف نوشت: «خوشحالم که می‌شنوم، ممنون از پاسختان.»
ظریف سپس در صفحه فیس بوک خود سخنانش در توییتر را تأیید کرده و بار دیگر کشتار یهودیان به دست نازی‌ها را محکوم کرد.
این اقدام ظریف واکنش مثبت بسیاری از سیاستمداران و تحلیل گران امریکایی و اروپایی را برانگیخت.کریستین امانپور، خبرنگار شبکه خبری سی‌ان‌ان نیز در توییتر خود نوشت که شخصاً با ظریف صحبت کرده و او ضمن تایید این که در توییتر فعال است، به او گفته که: «کشورش هیچگاه هولوکاست را انکار نکرده و مردی (دكتر محمود احمدي نژاد ) که تصور می‌شد این کار را کرده، دیگر رفته است.»
رابین رایت عضو انستیتوی صلح امریکا در واکنش به این اقدام به واشنگتن پست گفت: «این اثرگذارترین دیپلماسی عمومی ایران در ۳۴ سال گذشته است.»
محمد جواد ظریف در مصاحبه با خبرنگار دیلی بیست، دیوید کیز، در پاسخ به فیلتر بودن فیس بوک و در عین حال، داشتن اکانت فیس بوک بلند خندید و گفت «زندگی همین است». دیوید کیز هم در جواب سفیر ایران سخن وزیر ایران را تکرار کرد: «زندگی همین است».
-
پیام انگلیسی از طریق یوتیوب
ظریف در ۲۸ آبان ۱۳۹۲ (۱۹ نوامبر ۲۰۱۳) یک روز مانده به دور تازه‌ای از مذاکرات هسته‌ای ایران و گروه پنج بعلاوه یک در ژنو، پیامی انگلیسی در حساب کاربری خود در یوتیوب منتشر کرد. پیام ظریف گرچه به زبان انگلیسی بود اما در ویدئوهایی مجزا با زیرنویس فارسی، ترکی، فرانسوی و عربی هم منتشر شد. عنوان این ویدئو "پیام ایران: راهی به جلو وجود دارد" بود. وزیر خارجه ایران در این پیام حدود ۵ دقیقه‌ای گفت در پرونده اتمی کشورش"راهی به جلو وجود دارد، مسیری سازنده و حرکتی به سوی پیشرفت برای حفاظت از صلح حرکتی رو به جلو و تنها انتخاب بین تسلیم و یا رو در رو شدن نیست." این ویدئو با جمله "من جواد ظریف هستم و این پیام مردم ایران است" پایان می‌پذیرد.
پیروزی در مذاکرات هسته ای ژنو :
وی بعنوان مسئول تیم مذاکره کننده هسته ای ایران توانست در نهایت بعد از چند دور مذاکره در ژنو سوئیس با گروه ۱ + ۵ ، در تاریخ یکشنبه سوم آذر پیروزی بزرگ ۶ ماهه را در مذاکرات هسته ای نصیب ایران کند .
ایشان در بازگشت به کشور مورد استقبال شدید مردمی قرار گرفت .
محمد جواد ظریف به همراه تیم هسته ای ایران بعد از ورود به تهران ، در پاویون دولت فرودگاه مهرآباد مورد استقبال مردم قرار گرفت . خانواده معظم شهدای هسته ای ،خانواده اعضای تیم مذاکره کننده از جمله خانواده خود آقای ظریف و جمعی از مقامات سیاسی ، محمد نهاوندیان رئیس دفتر رئیس جمهور ، محمد شریعتمداری معاون اجرایی رئیس جمهور ، حجت الاسلام شهیدی رئیس بنیاد شهید ، حسین فریدون برادر و دستیار ویژه رئیس جمهور ، علاالدین بروجردی ، غلامرضا مصباحی مقدم ، حسن قشقاوی ، مرضیه افخم ، ولی ا.. سیف و ... از جمله شخصیتهایی بودند که از تیم مذاکره کننده هسته ای در پاویون دولت استقبال کردند .
جمعیت حاضر پرچم ، گل و عکسهای دکتر ظریف ، روحانی و غیره را در دست داشتند و شعار میدادند :
" نه جنگ ، نه تحریم ، نه توهین ، نه تسلیم "
" صل علی محمد ، سفیر صلح خوش آمد "
" نگاش نکن ظریفه ؛ شیش کشورو حریفه "
" حیدر حیدره ، حیدر ؛ ظریف تاج سره حیدر "
" سلام ما به ظریف ؛ به دیپلمات شریف "
همچنین جمعیت حاضر سرود " سراومد زمستون " را به صورت دسته جمعی میخوندن .
سخنان جان کری از مذاکرات :
جان کری بعداز حصول پاره ای از توافقها درباره جدیت ظریف در هنگام مذاکره برخلاف خنده رو بودنش ذرموارد عادی گفت : ظریف در طول آخرین مرحله مذاکرات سه بار سر من داد کشید .
بعد از مذاکرات در مجلس چه گذشت ؟
مجلسی ها بخصوص جناح اصول گرا و در راس آنها حجت الاسلام رسایی با زیر سئوال بردن مذاکرات و تشبیه مذاکرات به جام زهر ، ظریف را در روز ۵ / ۹ / ۱۳۹۲ به مجلس کشانده و مورد سئوال و جواب ناجوانمردانه قرار دادند .
این عکس سال ۱۳۷۰ در خانۀ صادق خرازی، سفیر وقت ایران در سازمان ملل متحد به ثبت رسیده است.
این تصویر که در صفحه فیس بوک صادق خرازی منتشر شده است، دکتر صادق خرازی را در کنار دکتر ظریف، وزیر امورخارجه کشورمان نشان می دهد.
برچسب‌ها: محمدجواد ظریف, وزراي دولت يازدهم, آيت الله هاشمي رفسنجاني, سيدمحمدخاتمی
