محمد مسعود، نويسنده، روزنامهنگار، مدير روزنامه «مرد امروز» يکي از جسورترین و جنجال برانگیزترين روزنامهنگاران تاريخ معاصر ايران فرزند ميرزا عبدالله در سال ۱۲۸۰ در شهر مذهبي قم به دنيا آمد. وي پس از اتمام دوره دبستاني به منظور کسب علوم قدیمه و ديني با خواندن کتاب جامع المقدمات تحصيلات خود را در يکي از حوزههاي علميه قم ادامه داد. سال ۱۳۱۱ جهت امرار معاش به تهران آمد و در يک چاپخانه مشغول به کار شد . مقالات وي از سال ۱۳۰۶ در روزنامههاي قانون، آئينه ايران، تهران مصور، شرقي، شفق سرخ و اطلاعات با اسم مستعار «م ـ دهاتي» منتشر ميشد و نخستين شاهکار قلمياش به نام «تفريحات شب» در روزنامه شفق سرخ منتشر گرديد که مورد تحسين نويسندگان و محققان آن زمان قرار گرفت. سال ۱۳۱۴ از طرف، وزارت معارف مأمور مطالعه در مطبوعات و تعليمات عاليۀ اروپا شد. وي در اجراي اين مأموريت ابتدا به پاريس و سپس به بروکسل رفت و تا سال ۱۳۱۷در آنجا مشغول تحصيل در رشته روزنامه نگاري شد. در همان سال به علت نشر مقالاتي درباره سوسياليسم در روزنامه لاگازت بلژيک به تهران احضار شد و به دليل تمايلات سوسياليستي مطرود دستگاه رضا شاهي قرار گرفت. پس از بازگشت به کشور با همه تلاشهاي شبانه روزي نتوانست موافقت مقامات رژيم را در کسب امتياز يک نشريه و حتي همکاري قلمي با مطبوعات آن روز دريافت کند و ناگزير براي کسب معاش به تجارت و حق العمل کاري روي آورد.
پس از شهریور ۱۳۲۰ و برقراری آزادی نسبی، با اخذ امتیاز روزنامهای شروع به روزنامهنگاری کرد. وی ابتدا میخواست به یاد علیاکبر داور که موجبات عزیمتش به فرنگ را فراهم ساخته بود و خود روزنامه نگاری قدیمی بود که روزنامهای به نام «مرد آزاد» منتشر میساخت، تقاضای صدور این نام را برای خود کند که طبق قانون مطبوعات امکان نداشت. وی سپس نام «مرد امروز» را برگزید تا سرانجام در اوایل سال ۱۳۲۱ امتیاز آن به نامش صادر شد.
وی زبان تلخی برای انتقاد داشت و همین امر باعث شد که مدتها روزنامهی وی توقیف شود و مورد پیگرد قانونی قرار گیرد. وی در روزنامه مرد امروز مورخه ۲۵ مرداد ۱۳۲۶ در مقالهی اعتراضآمیزی برای اعدام احمد قوام (احمد قوام السلطنه) یک میلیون ریال جایزه تعیین کرده بود.مسعود در يکي از بحراني ترين ادوار تاريخ زندگي ملت ايران به روزنامه نگاري پرداخت و با درج مقالات انتقادي تند نسبت به رجال و دربار، بعد از سه، چهار شماره، در ميان خوانندگان خود جاي وسيع پيدا کرد. او طي شش سال تنها ۱۲۸ شماره روزنامه را منتشر کرد، چه دولت وقت روزنامهاش را بيش از پنجاه بار توقيف کرد و اين امر به روال طبيعي نشر آن لطمه زد.
در اوائل سال ۱۳۲۶ با شکل دادن سازماني به نام «مقاومت منفي» کار مبارزه را آغاز کرد و پس از يک ماه آن تشکيلات به نام «سازمان مقاومت ملي» تغيير نام داد.
حملات شديد مسعود نسبت به سياستهاي تجاوزگرانه مسکو و لندن در ايران نقش مهمي در رسوا ساختن و ارتباط حزب توده با مسکو و سرسپردگي برخي احزاب داخلي و عناصر خائن وابسته به لندن ايفا نمود. وي زماني که حزب توده اصرار ميورزيد بر اينکه نفت شمال به شوروي داده شود يکي از کساني بود که با مقالات تند عليه آنان به مخالفت برخاست، به دنبال انتشار چند مقاله و سر مقاله در مرد امروز روزنامههاي وابسته به حزب با چاپ مقالاتي او را مرتجع و آنارشيست خواندند. با انتشار شديدترين حملات قلمي مسعود به قوام السلطنه و با پيشنهاد يک ميليون ريال جايزه براي کسي که او را به قتل برساند، تحت تعقيب قرار گرفت و مدت سه ماه متواري شد و روزنامهاش به حال تعليق و توقيف درآمد ولي با اين حال مرد امروز را به صورت يک بولتن محرمانه با مقالات آتشين منتشر ميساخت.
سرانجام در ۲۳ بهمن ۱۳۲۶ به دنبال يک سلسله زد و بندهای سياسي چپ و راست به قتل رسيد. اسراري که او از خسرو روزبه و حزب توده و ارتباط آنان با رزم آرا (رئيس ستاد ارتش) در دست داشت در قتل او بي تأثير نبود.مرگ وي به لحاظ وسعت مقالات تند و تيز او درباره مسائل گوناگون سياسي و اجتماعي و ضربات شديد قلمي که به گروههاي مختلف سياسي و اجتماعي از دولتمردان گرفته تا سياست بازان و دلالان اقتصادي میپرداخت تعابير و تفاسير مختلفي را در پي داشت و تا مدتها به صورت رازي ناگشودني باقي ماند. پرونده مسعود به مدت ده سال در دادگستري باقي ماند تا اينکه مهره اصلي ترور «خسرو روزبه» به دام افتاد و پس از بازجوييها به سرپرستي تيم ترور مسعود اعتراف کرد.
ساواک بعدها در کتاب سیر کمونیزم در ایران (کتاب) این قتل را به خسرو روزبه نسبت داد. پس از انقلاب ایران، حزب توده ادعا کرد که در جریان ترور محمد مسعود نقشی نداشته است. ولی در آثار منتشره توسط وزارت اطلاعات جمهوري اسلامي ايران این ترور به خسرو روزبه منتسب میشود. دکتر فریدون کشاورز یکی از سران سابق حزب توده عقیده دارد ترور او بوسیله گروه ترور حزب توده به سردستگی کامبخش و کیانوری کشته شد.
آثار
رمان های سه گانه :
تفریحات شب ( ۱۳۱۱ )
در تلاش معاش ( ۱۳۱۲ )
اشرف مخلوقات ( ۱۳۱۳ )
گلهایی که در جهنم میروید ( ۱۳۲۲ )
بهار عمر ( ۱۳۲۴ ) ( جلد دوم « گلهایی که در جهنم میروید » )
برچسبها: محمد مسعود, خسرو روزبه, دکتر فریدون کشاورز, نورالدين كيانوري