پرویز یارافشار

سناتور

دوره مسئولیت
۱۳۴۲ – ۱۳۵۷

حوزه انتخاباتی قزوین (دوره‌های چهارم تا هفتم)

نماینده مجلس شورای ملی

دوره مسئولیت
۱۳۳۳ – ۱۳۴۰

حوزه انتخاباتی قزوین (دوره‌های هجدهم تا بیستم)

اطلاعات شخصی

زاده۱۲۹۰

درگذشته۱۳۷۹

پرویز یارافشار (۱۲۹۰ - ۱۳۷۹ خورشیدی) سناتور و نماینده مجلس شورای ملی بود.

خانواده

پدرش یارمحمدخان سردارسعید افشار از نظامیان دوره قاجار و خوانین قزوین بود که پس از فوت پدرش حسن خان سیف‌السلطنه، لقب سردار کل را به ارث برد و به نمایندگی بجنورد در دوره سوم مجلس شورای ملی و حکومت گیلان رسید. یارمحمد خان نام خانوادگی افشار را برگزید که پرویز آن را به یارافشار تغییر داد. مادرش نیز دختر عبدالوهاب خان نظام‌الملک از نوادگان میرزا آقاخان نوری بود.

تحصیلات خود را در تهران آغاز کرد و در دانشکده نیروی دریایی ایتالیا ادامه داد اما به پایان نرسانید و به تهران بازگشت. زندگى‌اش از املاكى اداره می‌شد كه از پدر به ارث برده بود اما بتدریج املاک به فروش مى‏‌رفت و درآمد آن تكافوى زندگیش را نمى‌کرد. تنها یك آبادى به نام یارآباد در منطقه بوئین زهرا ماند و بقیه به فروش رفت و ناچار به شغل ادارى روى آورد.

کودتای ۲۸ مرداد

یارافشار با خواهرزاده سپهبد فضل‏‌الله زاهدى ازدواج کرد. هنگامی که زاهدی رئیس شهربانى و بعد وزیر كشور شد، او را به ریاست دفتر خود برگزید. در ۲۵ مرداد ۱۳۳۲ به دستور تیمسار زاهدی، یارافشار همراه با هرمز شاهرخ‌شاهی، ابوالقاسم زاهدی، صادق نراقی و حبیب‌الله نایبی مأمور شدند فرمانی را که شاه برای نخست‌وزیری او صادر کرده بود، به وزارتخانه‌ها، ادارات دولتی، روزنامه‌ها و مجلات و مؤسسات ملی ابلاغ کنند و پس از پایان کار در منزل یارافشار جمع شوند.

پس از کودتا که زاهدی نخست‌وزیر شد، یارافشار را رئیس دفتر خود کرد. چند ماه بعد در انتخابات دوره هجدهم مجلس شورای ملی، یارافشار به نمایندگی قزوین انتخاب شد و در دو دوره بعد نیز این کرسی را حفظ کرد. از سال ۱۳۴۲ تا ۱۳۵۷ نیز سناتور بود. او در بانك عمران هم سمت داشت.

پرویز یارافشار مردى مؤدب و آدابدان توصیف شده که با مردم حسن سلوك داشت، در تمام عمر آزارش به كسى نرسید و مال مردم را نخورد و باج از كسى نگرفت و تا حد امكان در حوزه انتخابیه‌‏اش قدمهایى برداشت اما در اواخر عمر دچار تنگنای مالى شد

منبع ویکیپدیا

******************

تاریخ سند: 11 تیر 1349

موضوع : اظهارات سناتور یارافشار1

متن سند:

به : 327 از : 20 ه 5 شماره : 28760 /20 ه 5 سناتور یارافشار در یک صحبت خصوصی با حضور مُکّرم افشار نماینده سابق قزوین در مجلس شورا و چند تن دیگر اظهار داشت مرحله اول و دوم اصلاحات ارضی بسیار خوب بود و من و مکرم افشار هر دو از ملاکین بزرگ قزوین بودیم و با کمال میل املاک خود را تقسیم کردیم ولی در مرحله سوم واقعا [برای] رعایت حال یکعده مردم اصیل که عمری را با اصالت گذرانده اند فکری نشده مثلاً آقای مکرم افشار که 5 دوره نماینده مجلس بوده آخرین قسمت ملک او را گرفته و صد هزار تومان اوراق قرضه بوی داده اند که فعلاً برای او پول نمیشود و اگر هم بشود این صد هزار تومان برای سه چهار سال او کافیست و بعدا معلوم نیست تکلیف او تا آخر عمر چیست.
ناطق اضافه نمود من در موقع تصویب مرحله سوم2 قانون اصلاحات ارضی بدکتر ولیان گفتم تکلیف این عده مالکین که آخرین ملک آنان را میگیرید چیست ولیان گفت شاهنشاه مقرر فرمودند به آنان فرصت ده ساله داده شود من پرسیدم خوب پس از ده سال اینگونه افراد چیزی ندارند دکتر ولیان گفت خوب بعد از ده سال بروند بمیرند.
یارافشار اظهار داشت من در این موقع خیلی ناراحت شدم و گفتم بمیرند منویات شاهنشاه نیست و این تو هستی که مطالب را دروغ بعرض میرسانی و من در شرفیابی خودم این مطالب را بعرض میرسانم.
یارافشار ادامه داد که در این موقع ولیان که متوجه شده بود بد حرفی زده هول شد و گفت من نظر بدی نداشتم و معذرت خواهی کرد.
نظریه چهارشنبه1 : اظهارات فوق از طرف یارافشار بیان شده و نامبرده از جمله چاکران خاص شاهنشاه است و اظهارات فوق را از روی کمال حسن نیت بیان داشته است.
وزیر اصلاحات ارضی را عصبانی میکنند2 و حرفهائی از دهان ایشان خارج میشود بهتر بود میگفت اگر این کار را نکنیم و نکرده بودیم کمونیست می شد و آنوقت این پول را هم نمیدادند تا کی باید مالک کار نکند و از عایدی املاک خود زندگی خود را تأمین کند باید دنبال کاری روند که آن کار عایدی داشته باشد.
آقای علیها 221 /4 /49 در پرونده 52134 دکتر ولیان بایگانی شود

توضیحات سند:

1ـ پرویز یارافشار در دوران چهارم و پنجم و ششم و هفتم از حوزه قزوین از طرف محمدرضا پهلوی به عضویت مجلس سنا منصوب می شود (ر.ک : طلوعی، محمود، بازیگران عصر پهلوی، از فروغی تا فردوست، ج 2، تهران، 1372، ص 1078) 2ـ ضابطه اساسی در مرحله اول به طورکلی عبارت بود از محدودکردن تعداد مالکین تا مرز یک ده و یا شش دانگ تمام و به عبارت ساده تر شعار این مرحله فقط یک ده برای هر مالک بود.
در این مرحله دولت مالکیت های مازاد بر یک ده شش دانگ را از مالکان خریداری نمود و املاک خریداری شده به اقساط 15 ساله و بر اساس نسق های رایج در خود محل بزارعین همان اراضی فروخته می شد.
مرحله دوم حد نصاب به یک ده ششدانگ برای مالکان مانع از آن بود که زارعین که در قلمرو ده مزبور بودند از مزایا استفاده کنند لذا هیئت دولت در جلسه 27 /1 /1341 مالکان را موظف کرد که خود به یکی از شقوق زیر عمل کنند: 1ـ واگذاری زمین به صورت اجاره به زارعین مربوط.
2ـ فروش زمین به زارعین مربوط بر اساس بهره مالکانه.
3ـ تقسیم زمین و آب آن بر اساس روال متداول تقسیم بهره مالکانه در هر محل.
و در مرحله سوم منظور و هدف نهایی عبارت بود از صاحب زمین کردن کلیه زارعان کشور که در دو مرحله تحقق پیدا نکرده بود و حتی به تعداد زارعان مستأجر و کارگر نیز افزوده شده بود لذا در تاریخ 25 /1 /1347 قانون تقسیم و فروش املاک مورد اجاره به زارعین مستأجر به تصویب رسید (ر.ک : طلوعی، محمود، بازیگران عصر پهلوی از فروغی تا فردوست، صص 43، 1078، 1092، 1101، 1104 ـ میرحیدر حسین با همکاری اسماعیل شهبازی، از تیول تا انقلاب ارضی، مرکز تحقیقات، امیرکبیر، تهران، 1351، صص 27 ـ 28) 1ـ نظریه چهارشنبه : نظر رئیس سازمان اطلاعات امنیت منطقه ای بود.
2ـ در پی نوشت نصیری، حمایت از ولیان دیده می شود که نوشته است «وزیر اصلاحات ارضی را عصبانی می کنند و حرف هایی از دهان ایشان خارج می شود» ...

***********************

روزنامه اطلاعات در روز یکشنبه ۲۷خرداد ۱۳۵۸ و تنها چند روز پس از آنکه شورای انقلاب، قانون ملی کردن بانک‌ها توسط دولت را ابلاغ کرد، فهرستی از ۳۳۵نفر از کسانی را که تشخیص داده بودند با رژیم گذشته همکاری نزدیکی داشته‌اند، اعلام کرد که اموال آنها مصادره شده است.یکی از این افراد پرویز یارافشار بود .