یَدالله بایُندُر (درگذشته شهریور۱۳۲۰) ناوسرواننیروی دریایی ارتش شاهنشاهی ایران بود که در مقاومت در برابر حمله روس‌ها در جنگ جهانی دوم به شمال ایران، نقش اساسی داشت.

او فرزند پنجم علی اکبر بایندر و برادر کوچکتر ؛ دریابان غلامعلی بایندر و سرتیپ مهندس نصرالله بایندر (پسر سوم خانواده)، شهید سرهنگ هوایی اسدالله بایندر (پسر چهارم خانواده) بود

نحوه شهادت :

در آخرین ساعات شب دوم شهریور ۱۳۲۰ به دولت ایران اطلاع داده شد به خاطر بی توجهی به خواسته متفقین مبنی بر اخراج نیروهای آلمانی، ارتش دو کشور به شمال و جنوب ایران حمله خواهند کرد. به فاصله چند ساعت از زمین و هوا و دریا کشور ما در معرض تهاجم قرار گرفت. در شمال نیروهای حمله کننده با خشونت بندر انزلی را از زمین و هوا مورد تهاجم قرار دادند . ناوسروان یدالله بایندر در همین زمان مسوولیت کفالت فرماندهی نیروی دریایی در دریای خزر را به عهده داشت.

یک مقاومت جدی دیگر ارتش ایران در شمال صورت گرفت. در آن زمان، ناوسروان‌ یدالله‌ بایندرکه مسوولیت‌ کفالت‌ فرماندهى‌ نیروی‌ دریایى‌ ارتش رضاخان در دریای‌ خزر را به عهده‌ داشت. در سال۱۳۲۰ به واسطه اسناد به دست آمده از جاسوسان روسیه در ارتش ایران، متوجه می‌شود که نیروهای روسیه قصد دارند با بهره‌گیری از درگیری جنوب ایران و تخلیه نیروهای نظامی شمال، به ایران حمله کرده و شهرهای شمالی را متصرف شوند.

او درصدد دفاع برمی‌آید. وی ابتدا از ستاد فرماندهی در تهران کسب تکلیف می‌کند. اما با وجود پاسخ مخابره شده مبنی بر پرهیز از درگیری به علت کمبود نیرو و عدم توان مقابله، یک‌تنه تدابیری دفاعی را اتخاذ می‌کند. بایندر معتقد بود «مملکت به دست یک مشت بزدل اداره می شود و اجازه نخواهد داد تاریخ از او به عنوان یک خیانتکار یاد کند».

وی به همراه ناوی‌های جوان با دست خالی، وقتی ستاد نیروی دریایی رشت از فرماندهان فراری خالی شده بود، جلوی بمب‌افکن‌های دشمن سینه سپر کردند و از شهر و میهن‌شان دفاع کردند. او با تنها ناو جنگی که در بندر انزلی وجود داشت بعد از ۳روز نبرد طاقت‌فرسا راه نفوذ از طریق دریا را روی ارتش شوروی مسدود کرد. سرانجام بعد از ۳ روز مقاومت توسط هواپیماهای ارتش شوروی هدف قرار گرفت. مزار وی در بندر انزلی در محوطه گمرک بندر انزلی است.

امیر دریادار سید محمود موسوی در مراسم تودیع خود از تصمیم نیروی دریایی برای انتقال مزار بایندر از محوطه بندری به موزه نظامی خبر داد.

وی ابراز امیدواری کرد که این مساله به زودی امکان پذیر شود.