نادر جهانگیری (زاده: ۱۸ دی ۱۳۲۳، رشت) زبان‌شناس ایرانی و استاد بازنشسته دانشگاه فردوسی مشهد است. او دارای تحصیلات کارشناسی زبان و ادبیات انگلیسی، کارشناسی ارشد زبانشناسی از دانشگاه تهران، دکترای زبانشناسی اجتماعی از دانشگاه لندن (سال ۱۳۵۴) است.
زندگی
نادر جهانگیری در هجدهم دی‌ماه ۱۳۲۳ هجری شمسی متولد شد. پدرش کارمند دارایی استان بود. دوره ابتدایی را در مدرسه تربیت رشت می‌گذراند که در سال دوم ابتدایی پدرش را از دست داد. و بعد از فوت پدر با خانواده به لاهیجان آمد و در محله جواهرپُشته ساکن شد وادامه دوره ابتدایی را در مدرسه ایرانشهر به پایان رساند.
او دوره متوسطه را در دبیرستان عبدالرزاق فیاض لاهیجی می‌گذراند که درسال سوم متوسطه با خانواده به تهران رفتند و در دبیرستان بابک تهران ادامه تحصیل داده و دوره متوسطه را به پایان رساند. بعد دررشته زبان وادبیات انگلیسی در دانشگاه تهران پذیرفته شده و از آن دانشگاه فارغ‌التحصیل شد. پس از پایان خدمت نظام وظیفه، در رشته زبانشناسی دانشگاه تهران موفق به کسب مدرک کارشناسی ارشد شد.
در سال ۱۳۵۴ برای تکمیل تحصیلات به انگلستان رفته ودر دانشگاه لندن دکترای خود را در رشته زبانشناسی اجتماعی اخذ نمود. عنوان تز دکترای او «بررسی جنبه‌های اجتماعی و فرهنگی زبان‌ها» بود. در سال ۱۳۵۹ به ایران بازگشته و در دانشگاه فردوسی مشهد به عنوان استادیار گروه زبانشناسی استخدام شد. از سال ۶۷- ۶۶ فرصت مطالعاتی و تدریس در دانشگاه برکلی در آمریکا برای او فراهم شد، که ایشان طی یک سال در آن‌جا به تحقیق و تدریس مشغول بود. در سال ۱۹۹۸ توسط موسسه آمریکایی مارکوس در کتاب Who is who?، به عنوان یکی از نخبه‌گان جهان از کشورایران انتخاب شد. این موسسه هر سال نخبه‌گان جهان را از کشورهای مختلف معرفی میکند.
سوابق علمی
سوابق علمی وی عبارتند از استادیار گروه زبانشناسی دانشگاه فردوسی مشهد، تحقیق و تدریس در دانشگاه برکلی آمریکا، تدریس زبانشناسی در دانشگاه توکیو، عضویت در انجمن زبانشناسی بریتانیا و انجمن زبانشناسی امریکا، عضویت در آکادمی علوم نیویورک. در طول مدت تدریس در دانشگاه فردوسی، در دانشگاه‌های کشورهای آلمان، آمریکا، انگلستان، تایلند، هند و ژاپن به دفعات ارائه‌دهنده مقالات و سخنرانی بوده است. او دارای ده‌ها مقاله در مجلات داخلی و بین المللی و کنفرانس‌های داخلی و خارجی می‌باشند
از سال ۱۹۹۹ تا ۲۰۰۲ به دعوت دانشگاه توکیو (دانشکده مطالعات خارجی در دانشگاه توکیو)، به مدت سه سال به تدریس زبانشناسی پرداخت و در بخش مطالعات ایران‌شناسی هم تدریس کرد. در مدت اقامت در ژاپن در دانشگاهای هوکایدو، کیوتو و ایبارکی به سخنرانی و تدریس مشغول بود. در این مدت در موسسه تحقیقات آفریقا و آسیا در ژاپن نیز تدریس میکرد و کتاب سه جلدی «گویش و لغت‌نامه گیلکی لاهیجانی» را به‌وسیله موسسه مزبور چاپ کرد. او همچنین عضو جند انجمن علمی است که مهم‌ترین آن‌ها بدین قرارند:
-
انجمن زبانشناسی بریتانیای کبیر
-
انجمن زبانشناسی آمریکا
-
آکادمی علوم نیویورک
-
بیوگرافی بین المللی از ۱۹۹۹
آثار
-
«آواشناسی اکوستیک»، دانشگاه فردوسی مشهد
-
«فلسفهٔ زبان» (ترجمه)، دانشگاه فردوسی مشهد
-
«زبان، بازتاب زمان، فرهنگ و اندیشه»، تهران: انتشارات آگاه
-
«گویش و لغت‌نامهٔ گیلکی لاهیجانی» در سه جلد که بوسیله موسسهٔ تحقیقات آفریقا و آسیا در ژاپن چاپ و منتشر شد
-
مطالعه زبانشناسی اجتماعی فارسی در تهران . مرکز مطالعات زبان وفرهنگ آسیا و آفریقا دانشگاه توکیو
عناوين پاره اي از پايان نامه هايي كه زيرنظر او نگاشته شدند :
-
بررسی آموزش گفتار در زبان خارجی / 1370 / هرمز اسدی گرگانی / دکتر نادر جهانگیری
-
بررسی پاره ای تغییرات زبان فارسی از دیدگاه نودستوریان و ساختگرایان؛ با نگاهی به نظریه زایا-گشتاری / 1370 / آزیتا امیری / دکتر نادر جهانگیری
-
بررسی پاره ای ویژگی های ترجمه از دوران زبان شناسی نوین تا نظریه دستور زبان گشتاری / 1370 / جواد طهوریان / دکتر نادر جهانگیری
-
بررسی رشد مهارت نوشتاری زبان انگلیسی در مدارس ایران (در مقطع متوسطه) / 1370 / الخاص ویسی / دکتر نادر جهانگیری
-
بررسی مراحل رشد دستوری گفتار کودکان پیش دبستانی / 1370 / زهرا روح بخش طیرانی / دکتر نادر جهانگیري
-
بررسی نظریه ها و روشهای ویژه مهارت خواندن در ارتباط با زبان های فارسی و انگلیسی / 1370 / احمد رضا بهارلو / دکتر نادر جهانگیری
-
بررسی نظری و میدانی برخی عوامل موثر در آموزش زبان خارجی / 1370 / سید جواد معتمد شریعتی / دکتر نادر جهانگیری
-
بررسی رشد مهارت گفتاری زبان انگلیسی در مدارس ایران / 1370 / علی علیزاده / دکتر نادر جهانگیری
-
مواردی از حذف و اضافه در ترجمه انگلیسی به فارسی / 1369 / ایرج رزاقی / دکتر نادر جهانگیری
-
بررسی گسترش جغرافیایی و ترسیم اطلس زبانی 100صورت زبانی / 1369 / محمود الیاسی / دکتر نادر جهانگیری
-
بررسی فرضیه ساپیر- وورف و برخی نتایج حاصله در رابطه با فرهنگ / 1372 / سید فرید خلیفه لو / دکتر نادر جهانگیری
-
توصیف و بررسی پاره¬ای از خطاهای واجی در گفتار تعدادی از دانشجویان / 1372 / عباسعلی آهنگر / دکتر نادر جهانگیری
-
زبان بلوچی بررسی پاره¬ای ویژگی¬های ساخت آوایی / 1373 / قادربخش جمشیدزهی / دکتر نادر جهانگیری
-
معنی، بافت و شأن نزول در قرآن / 1374 / خلیل قاضی¬ زاده / دکتر نادر جهانگیری
-
نشانه شناسی و ارتباط غیر زبانی / 1374 / علی توکلی / دکتر نادر جهانگیری
-
نقش زبانشناسی در نگارش دایره¬المعارف ها به ویژه برای کودکان 1374 / محمد حسین قرشی / دکتر نادر جهانگیری
-
بررسی و توصیف گویش سیستان در منطقة پشت آب زابل / 1374 / محسن اویسی¬پور / دکتر نادر جهانگیری
-
روش نوین آموزش مهارت خواندن و نوشتن در مدارس ابتدائی / 1374 / عباسعلی بهره¬مند / دکتر نادر جهانگیری
-
بررسی گسترش جغرافیایی و ترسیم اطلس زبانی120 صورت زبانی در22 ناحیه از بخش پشت آب سیستان / 1374 / مسعود ملائی قاسمی / دکتر نادر جهانگیری
-
پژوهشی بر رابطة زبان و طبقة اجتماعی و کاربرد آن در کودکان دبستانی بر پایة برنشتاین / 1374 / زیبا پرتوی / دکتر نادر جهانگیری
-
-
تحلیل گفتمان و تعابیر معنایی دارای ابهام / 1375 / ندا مافی¬نژاد / دکتر نادر جهانگیری
-
زبان و شبکه های اجتماعی / 1375 / هدی حیدریان / دکتر نادر جهانگیری
-
تحلیل آکوستییکی واکه و همخوان و پاره ای عوامل زبرزنجیری در ساخت هجا در زبان فارسی / 1376 / الهام روحانی رهبر / دکتر نادر جهانگیری
-
بررسی میزان تأثیر تحصیلات بر گفتار دانش آموزان پسر در مناطق خواجه ربیع و تبادکان در شهر مشهد / 1377 / فاطمه شایان / دکتر نادر جهانگیری
-
بررسی تحول تاریخی تکواژهای تصریفی زبان فارسی از دوره میانه تاکنون و مقایسه آن با پاره های از گونه های زبان فارسي / 1378 / افسانه افتخار زاده / دکتر نادر جهانگیری
-
بررسی مقایسه ای الگوی برتری جانبی در فرایند درک زبانی در کودکان طبیعی و کودکان با سندرم داون / 1383 / زهرا روحی بایگی / دکتر نادر جهانگیری
-
انسجام واژگانی در داستان¬های کوتاه زبان فارسی / 1383 / شهربانو زکی¬پور / دکتر نادر جهانگیری
-
بررسی مقایسه¬ای الگوی برتری جانبی در فرایند تولید گفتار در افراد عادی و لکنتی مذکّر 25-17 ساله / 1383 / حوا جعفری / دکتر نادر جهانگیری
-
بررسی مفاهیم آیات قرآن بر پایة نظریّة کنشهای گفتار در کاربردشناسی / 1384 / محمّدرضا فیض¬آبادی / دکتر نادر جهانگیری
-
اشارات ضمنی گفتاری / 1384 / علی غضنفری / دکتر نادر جهانگیری
-
بررسی و مقایسه صد صورت زبانی در گونه های غالب شهرهای تایباد و هرات / 1384 / حسینعلی زنگنه / دکتر نادر جهانگیری
-
بررسی و توصیف عوامل مؤثّر بر درک مطلب متون انگلیسی در فارسی زبانان مبتدی و متوسط / 1385 / بهاره قادری نژاد / دکتر نادر جهانگیری
-
ساخت معنایی بر پایة نظریة تحلیل گفتمان انتقادی / 1385 / علیرضا امینیان / دکتر نادر جهانگیری
مقاله زبان گیلکی، در بوته‌ی زبانشناسی ايشان در آدرس اينترنتي http://v6rg.com/?p=136 يك مقاله پربار است
برچسب‌ها: نادر جهانگیری, دانشگاه فردوسی مشهد, دانشگاه تهران, دانش‌آموختگان دانشگاه لندن
