برادران اردلان، سه تن از رجال سیاسی اواخر دوره قاجار و دوران پهلوی بودند که هریک نقش مهمی در تاریخ معاصر ایران بازی کرده‌اند. اسامی آنان امان الله اردلان (حاج عزالممالک)، ناصرقلی اردلان و علیقلی اردلان (یا رضاقلی) بوده‌است. هرسه فرزندان حاج فخرالملک اردلان (ابوالحسن خان اردلان نوهٔ امان الله خان اردلان حاکم قدرتمند کردستان)و برخلاف سایر خاندان اردلان، از کردهای شیعه مذهب بوده‌اند. نسب پدری آنان ازحاکمان کردستان بودندونسب مادریشان ازشاهزادگان قاجار بودند.
عزالممالک اردلان
چندین دوره نمایندگی مجلس، بارها وزارت کشور و معاونت مجلس شورای ملی، کارنامه سیاسی وی را تشکیل می‌دهد. او مدتها با دکتر میلسپو همکاری داشت و نطق بسیار معروفی در مذمت رفتار مورگان شوستر در مجلس ایراد کرده‌است. او در کابینه دولت مهاجرین در کرمانشاه به ریاست (رضاقلی خان نظام‌السلطنه مافی)، وزیر فواید عامه بود. او بیش از یکصد و ده سال عمر کرد و پس از دو برادر کوچکش بدرود حیات گفت. دوستانش به طنز در مورد او گفته‌اند: «کل شیئ هالک، الا حاج عزالممالک».
ناصرقلی اردلان
ناصرقلی خان بارها به نمایندگی مجلس رسید. او در چند دوره عضو هیات مدیره مجلس بود و در هنگام خلع ید از شرکت نفت ایران و انگلیس، از سوی مجلس ماموریت همکاری با هیات ایرانی را داشت. در اواخر دوران پهلوی به استانداری آذربایجان منصوب بود.
علیقلی اردلان
|
|
| شناسنامه | |
|---|---|
| اطلاعات سیاسی | |
| سمت | وزیر صنایع و معادن , وزیر امور خارجه , وزیر دربار |
| سمت‌های پیشین | سفیر ایران در  ترکیهسفیر ایران در  ایالات متحده آمریکاسفیر ایران در  آلمان غربیسفیر ایران در سازمان ملل |
در سال ۱۲۸۰ در تهران متولد شد. در سال ۱۳۰۲ به استخدام در وزارت امور خارجه درآمد. در ۱۳۳۴ در کابینه حسین علاء به سمت وزارت مشاور و سپس وزیر صنایع و معادن و وزیر امور خارجه منسوب گردید. در سال ۱۳۳۷ به سمت سفیر کبیری ایران در آمریکا تعیین شد. پس از مدتی به سفارت ایران در شوروی و پس از آن به سفارت ایران در آلمان منصوب گردید. وی پس از انجام مأموریت اخیر بازنشسته شد. در مهر ۱۳۵۷ به جای امیر عباس هویدا به سمت وزیر دربار منسوب شد. اردلان در ۲۳ دی ماه ۱۳۵۷ مفارن با خروج شاه از کشور با حفظ سمت به عضویت شورای سلطنت منصوب شد و تا سقوط رژیم سلطنتی در آن سمت باقی ماند. بدین ترتیب علیقلی اردلان آخرین وزیر دربار ایران است. با پیروزی انقلاب مدتي بازداشت شد. پس از آزادی از زندان به آمریکا رفت و در ۱۳۶۴ درگذشت.
سفارت آمريكا در تاييد او بعنوان سفير كبير ايران در آمريكا اين عقيده را اظهار داشته است :
عليقلى اردلان ، طرفدار توسعه رابطه باروسيه
خيلى محرمانه
عليقلى اردلان، وزير صنايع و معادن: مردى است ۵۶ ساله، داراى دكتراى حقوق از دانشگاه برلين، به زبانهاى آلمانى، فرانسه، انگليسى، كردى و نيز فارسى صحبت مىكند. او متأهل و داراى دو فرزند است كه يكى از آنها در يك مدرسه پسرانه در كنتاكى مشغول تحصيل مىباشد. بخش اعظم حيات حرفهاىاش را با وزارتخارجه گذرانده كه با سمت وابسته در برلين در سال ۱۹۲۴ آغاز شد و با عنوان عضو شوراى عالى سياسى اين وزارتخانه، كه مركب از ديپلماتهاى ارشدى است كه در موقع نياز به مشورتهاى جمعى از آنها كمك خواسته مىشود، پايان گرفت. از سال ۱۹۵۰ تا سال ۱۹۵۴ وى در نماينده دائم ايران در سازمان ملل بود و در همانجا به سمت آمريكا گرايش بسيار پيدا كرد.
اخيرا نيز نخستوزير او را به سمت وزير مشاور منصوب كرده و هماكنون نيز وزير صنايع و معادن است. در گذشته وى با سفارت آمريكا همكارى بسيار داشته و بهعنوان يك ايرانى درستكار و وطنپرست معروف است. در رابطه با كنفرانس بغداد وى مىتواند يك منبع مفيد باشد.
دكتر عليقلى اردلان: از ژوئيه سال ۱۹۵۰ اردلان نماينده دائمى ايران در سازمان ملل بود و در دانشكده علوم سياسى، دانشگاه تهران و نيز دانشگاه برلين تحصيل كرده است. از سال ۱۹۲۴ وى خدمت وزارت خارجه ايران بوده و در سفارتخانههاى ايران در واشنگتن، برلين،لندن، پاريس و آنكارا نيز كار كرده است. زمانى وى معاون وزيرخارجه بود و زمانى نيز بخصوص درفاصله بين دسامبر ۱۹۴۸ تا ژوئيه ۱۹۵۰ ، سمت جانشين وزير خارجه را برعهده داشت.
از زمان ورود به سازمان ملل، دكتر اردلان به نمايندگى از جانب كشورش در چند كنفرانس بينالمللى شركت جسته است و يكى از امضاءكنندگان پيمان صلح ژاپن در سال ۱۹۵۱ به شمار مىآيد.
او فردى است مطلع، خودش برخورد، هميار و با لياقت، و برخلاف بسيارى از مقامات ايرانى، هميشه در اقدامات خود قاطعيت داشته و پس از اتخاذ تصميم مردد نمىشود. او با آمريكائيها در كشورش و چه در سازمان ملل روابط دوستانه و صميمانهاى داشته است. ۱۷ اكتبر ۱۹۵۲ ـ ۲۵ / ۷ /۱۳۳۱
برچسب‌ها: عليقلي اردلان, ناصرقلي اردلان, عزالممالك اردلان, حاج فخرالملك اردلان
