یوتاب از لحاظ لغوی به معنی «بی‌نظیر» می باشد .

در پارسی باستان (قرن چهارم قبل از میلاد – ۳۳۰ قبل از میلاد) زن جنگجوی ایرانی در زمان امپراتوری هخامنشی بود.

او خواهر آریوبرزن (یکی از سرداران ایرانی در دورهٔ هخامنشیان) ساتراپ پارس بود و به دلیل جنگیدن در کنار برادرش با اسکندر مقدونی در نبرد دربند پارس در زمستان ۳۳۰ قبل از میلاد مشهور است.وی فرمانده بخشی از سپاه هخامنشی در نبرد دربند پارس بود . او قبل از مرگ در نبرد سرسختانه جنگید و در جنگ تن به تن برتر بود.

کاوه فرخ در کتاب خود با نام سایه‌هایی در کویر: ایران باستان در جنگ درباره او چنین نوشته است: «دربارهٔ آخرین مقاومت سازمان‌یافتهٔ هخامنشیان، برخی از افسانه‌های ایرانی از درخشش جنگجوی زن ایرانی، یوتاب، خواهر آٰیوبرزن نام برده‌اند که تا مرگ سرسختانه جنگید.» یوتاب و برادرش در این جنگ کشته ش

شجاعت و رفتارهای یوتاب، او را به یک افسانه در زمان خود تبدیل کرد و سنت زنان جنگجو را که از سلسله‌های بعدی ساسانی پیروی می‌کردند، تقویت کرد. هنگامی که حمله اعراب اتفاق افتاد (۶۵۱ پس از میلاد)، نیروهای امپراتور یادگار سوم توسط جنگجوی افسانه‌ای ایرانی رهبری می‌شدند. اگرچه ایرانیان شکست خوردند اما جنگجویان دیگری مانند نگان و بانو به رهبری جنبش مقاومت ادامه دادند.