البیس کوانیان (فراهیان) (ارمنی: Էլբիս Ֆերահեան؛ زاده ۱۲۸۶ خورشیدی - درگذشته ۱۳۷۳ خورشیدی) چهره‌ای شناخته شده در امر آموزش پیش از دبستان در ایران بوده‌است و در محافل آموزشی از وی به نیکی یاد می‌شود.
زندگی‌نامه
البیس فراهیان در سال ۱۲۸۶ خورشیدی (۱۹۰۷ میلادی) در خانواده‌ای فرهنگی در تهران به دنیا آمد. پدرش از بنیانگذاران «چاپخانه پاروس» بود. تحصیلات ابتدایی را در «کودکستان مارگاریت سروریان» و در مدرسهٔ ارمنیان «داوتیان» به پایان برد و سپس جهت ادامهٔ تحصیل به همراه خانواده اش عازم وین شد. لیکن به علت وقوع جنگ جهانی اول خانوادهٔ فراهیان ساکن تفلیس گشتند و البیس فراهیان تحصیلات متوسطه خویش را در این شهر با گرایش علوم تربیتی به اتمام رساند. بعدها در ارمنستان شوروی در کودکستان راه‌آهن کار کرد.
پس از چند سال تدریس در مدارس ایروان و تفلیس فراهیان سرانجام در اوائل دهه ۱۹۳۰ ایران (تهران) بازگشت و به تدریس در مدرسهٔ آمریکایی «ایران بیتل» (IRAN BETHEL) و نیز کودکستان «نوباوگان» پرداخت. سپس وی کودکستان شخصی خویش را تأسیس نمود. در آذرماه سال ۱۳۱۵ خورشیدی (۱۹۳۶ میلادی) رضاشاه پهلوی بعد از سفر به ترکیه و به درخواست کمال آتاتورک دستور داد مدارس ارمنی ایران تعطیل شوند. کودکستانی که در کنار مدرسه داوتیان کار می‌کرد نیز مشمول این فرمان شد. در سال ۱۳۲۰ خورشیدی (۱۹۴۱ میلادی) بعد از برکناری رضاشاه مدارس ارمنی بازگشایی شدند،هیئت امنای مدرسه داوتیان تصمیم گرفتند کودکستان مستقلی تأسیس کنند و از الیس فراهیان دعوت به عمل آمد تا کودکستان مدرسهٔ ارمنیان «کوشش-داوتیان» را پایه‌گذاری نماید. این کودکستان در ۲۹ شهریور سال ۱۳۲۱ (۱۹۴۲ میلادی) به مدیریت البیس فراهیان در تهران افتتاح شد که بعدها «کوشش» (ارمنی: Քուշեշ մանկապարտէզ) نامیده شد با مساعی مالی و معنوی خانم فراهیان از بدو تأسیس به خودکفائی رسید و به مدت ۳۵ سال تحت مدیریت مستقیم وی به فعالیت خود ادامه داد. کودکستان کوشش هنوز هم پس از ۷۱ سال در تهران فعالیت می‌کند و امروز نیز یکی از مراکز آموزشی مهم ارمنی‌های تهران به‌شمار می‌رود.
البیس فراهیان در کنار فعالیت‌های تربیتی خویش در کودکستان، سرودهای زیبایی براساس اشعار کودکان آفریده‌است که امروزه نیز توسط کودکان به اجرا در می‌آید.
البیس فراهیان در سال ۱۳۷۳ خورشیدی (۱۹۹۴ میلادی) در سن ۸۷ سالگی در تهران درگذشت و در گورستان ارامنه تهران (بوراستان) به خاک سپرده‌شد.
منبع : ویکیپدیا
***************
البیس فراهیان در سال ۱۹۰۷ در تهران در خانواده‌ای فرهنگی به دنیا آمده بود. پدرش از بنیانگذاران چاپخانه پاروس بود. وقتی البیس نوجوان بود خانواده‌اش به وین و چند سال بعد از آنجا به تفلیس مهاجرت کردند. او در تفلیس علوم تربیتی خواند، بعد در ارمنستان شوروی در کودکستان راه آهن کار کرد و سرانجام در اوائل دهه ۱۹۳۰ به تهران بازگشت. در تهران در کودکستان‌های مختلف مانند نوبنیاد و نوباوه کار کرد تا در سال ۱۹۴۱ برای دایر کردن کودکستانی ارمنی به کار دعوت شد. کودکستان کوشش ابتدا در کوچه سام در خیابان حافظ، سپس در خیابان قوام‌السلطنه (سی تیر کنونی)، بعد در خیابان نادری، بعد خیابان ویلا فعالیت می‌کرد تا سرانجام در سال ۱۹۶۴ در محل کنونی در یکی از کوچه‌هایی که میدان هفتم تیر را به خیابان بهار متصل می‌کنند مستقر شد. خانم فراهیان تا سی و پنج سال بعد از شروع کار کودکستان شخصاً مدیریت آن را به عهده داشت. از ده سال پیش به پاس زحمات او کودکستان کوشش به نام کودکستان البیس فراهیان فعالیت می‌کند.
در سال ۲۰۱۲ میلادی، هفتادمین سال تاسیس کودکستان البیس فراهیان است. به همین مناسبت هویس با مدیر کودکستان خانم آیرینا نوراویان مصاحبه کرده است. ترجمه خلاصه‌ای از حرف‌های او را در اینجا می‌خوانید.
ــ کار در میان بچه‌ها نعمتی است که بابت آن از خداوند سپاسگذاریم. بچه‌ها بسیار شیرین و دوست‌داشتنی هستند و وقتی صبح وارد این محیط می‌شویم حتی اگر با روحیه خوبی از خواب برنخاسته باشیم، ناگهان همه چیز را فراموش می‌کنیم. البته کار با بچه‌ها، و مراقبت از آنها کار مشگلی هم هست و مسئولیت زیادی دارد.
ــ مشکلات ما همان مشکلات عمومی جامعه ارامنه هستند. زمانی این مدرسه تا ۴۳۰ نفر دانش‌آموز داشته است. امروز تعداد دانش‌آموزان ما ۹۳ نفر است. از محله‌های مختلف مانند ونک و حافظ هم به کودکستان ما می‌آیند، امّا بیشتر دانش‌آموزان ما از خیابان بهار هستند. در این منطقه هم تعداد زوج‌های جوان ارمنی کم شده است. با کم شدن تعداد دانش‌آموزان ما با مشگل تامین مالی هزینه‌های مدرسه روبه‌رو هستیم و بدون سوبسیدهای خلیفه‌گری ارامنه ادامه کار مدرسه ممکن نمی‌شد. البته اولیای بچه‌ها مشگلات ما را درک می‌کنند. هر از گاهی برنامه‌های درآمدزا برگزار می‌کنند تا بخشی از کسری بودجه مدرسه جبران شود. همین طور داریم افراد خیّری که هزینه تحصیل یک یا چند کودک را تقبل می‌کنند بدون اینکه بدانند این هزینه مشخصاً صرف کدام کودک می‌شود.
ــ کودکستان ما به عنوان کودکستانی خودکفا تحت نظر بهزیستی فعالیت می‌کند. این نوع کودکستان‌ها برنامه‌شان را خودشان تدوین می‌کنند. برنامه ما بر مبنای برنامه‌ای که خانم فراهیان تدوین کرده قرار دارد و البته بارها و بارها در آن تجدیدنظر شده است. برنامه به زبان ارمنی است، امّا از در دوره پیش‌دبستانی در هفته چند ساعت هم فارسی تدریس می‌شود و با بچه‌ها به زبان فارسی صحبت می‌کنند و برای آنها به زبان فارسی شعر و داستان می‌خوانند.
ــ ما پیش دوستان و همکاران غیرارمنی‌مان همیشه به این موضوع افتخار می‌کنیم که ۹۵ در صد بچه‌های ارمنی به کودکستان می‌روند. این موضوع برای جامعه ارامنه مهم است و به همین سبب ما نمی‌گذاریم بچه‌ای به خاطر نداشتن پول پشت در کودکستان بماند و هر طور شده هزینه تحصیلش را فراهم می‌کنیم.
مطلب مشترک انسان شناسی و فرهنگ و دوهفته نامه "هویس" شماره37
https://vista.ir/w/a/21/ozwy2
*************
برچسب‌ها: البیس کوانیان, البیس فراهیان, ارمنی‌تبارهای اهل ایران, گورستان ارامنه تهران
