زندگینامه: هوشنگ پزشک نیا (۱۲۹۶ -۱۳۵۱)
همشهری آنلاین: هوشنگ پزشک نیا در سال ۱۲۹۶ در تهران به دنیا آمد.
او پس از اتمام تحصیلاتش در ایران، به سال ۱۳۲۱به آکادمی هنرهای زیبای استانبول ترکیه رفت و زیر نظر پرفسور "لئو پولد لوی" نقاشی را فرا گرفت.
سال ۱۳۲۵ به ایران بازگشت و در شهر آبادان مشغول به کار شد. سپس سال ۱۳۳۷ به تهران نقل مکان کرد.
پزشک نیا ده سال پایانی زندگی اش را با سختی، تلخی و آشفتگی گذراند و آذر ماه ۱۳۵۱ بر اثر سکته قلبی در تهران درگذشت.
آثارش میان تجربه های کوبیستی، اکسپرسیونیستی، واقع گرایی (رئالیستی) و یافتن شیوه ای شخصی در نوسان بود.
تشابه میان تمام آثارش، بیان اکسپرسیوی مسایل اجتماعی مردم زحمت کش و طبقه کارگراست.
از پزشک نیا آثارحکاکی (گراور سازی) نیز به جا مانده است که در آنها بیشتر از عنصر خط به صورت هاشورهای سیال برای دورگیری شخصیت ها استفاده کرده است و گاه آثارش با خطوط سفید که از دل سیاهی زمینه به بیرون پریده اند تصاویری نگاتیو (منفی) ارائه داده اند.
اگرچه او از نخستین هنرمندان نوگرای ایرانی بود اما به دلیل گوشه گزینی و تردید و تشویش هایش و کشمکش میان مکتب های مختلف نقاشی، نتوانست نقشی فعال در تحول هنر معاصر ایران داشته باشد و به این ترتیب بسیاری او را در زمان حیاتش در نیافتند و بسیاری نیز پس از مرگش او را به فراموشی سپردند.
او به مکتب اکسپرسیونیسم گرایش داشت.
https://www.hamshahrionline.ir/news/137918/%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D9%87%D9%88%D8%B4%D9%86%DA%AF-%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9-%D9%86%DB%8C%D8%A7-%DB%B1%DB%B2%DB%B9%DB%B6-%DB%B1%DB%B3%DB%B5%DB%B1
***********************
چند اثر از پزشک نیا
۱۱ هوشنگ پزشک نیا (۱۳۵۱-۱۲۹۶)
اطلاعات اثر
عنوان اثر : بدون عنوان
امضاء : ( H.Pezeshknia ۱۹۶۰ ) (پایین چپ)
جوهر و آبرنگ روی مقوا
سانتیمتر ۴۵�۷۵
تاریخ اثر: ۱۳۳۹
-این اثر در کتاب �سایه پدربزرگم: هوشنگ پزشک نیا (ص ۱۴۲ )به کوشش سحر خلخالیان (۱۳۹۵) به چاپ رسیده است
برآورد قیمت
۸۰۰-۶۰۰ میلیون ریال
قیمت فروش
قیمت فروش : ۱,۳۰۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال
درباره اثر
نقاشی حاضر نمونه‌ای شاخص از سبک هنری هوشنگ پزشک‌نیا و همچنین توجه او به بازنمایی مسائل اجتماعی جامعه، مردم زحمت‌کش و طبقه کارگر است. اندیشیدن به مردم و راه و رسم زندگی، در آثار متنوعی از پزشک‌نیا نمود یافته است. به ویژه زمانی که در اوایل دهه ۱۳۳۰ برای کار به آبادان می‌رود و در شرکت نفت استخدام می‌شود. زندگی دشوار مردم در آن منطقه، هنرمند جوان را سخت متأثر می‌کند و این تأثیرپذیری در پرتره‌هایی همچون اثر حاضر، به ثبت می‌رسد.پزشک‌نیا در این اثر به روشی منحصر به فرد و توأم با هیجان‌های درونی‌اش، پرتره‌ای را به تصویر درآورده که می‌توان در آن مهمترین ویژگی سبکی او، یعنی توجه به بیان بصری هیجان‌گرا یا اکسپرسیونیستی را به تماشا نشست. به طور کلی پزشک‌نیا را هنرمندی پُرشور در نقاشی و رنگ می‌شناسیم که معمولاً با انتخاب رنگ‌های هیجان‌انگیز و جسور، اثر را به آشوبی بصری می‌کشاند. خط‌هایی که در اثر حاضر دیده می‌شوند نیز متضمن چنین ویژگی‌هایی هستند. صلابت و شکوه‌مندی خط و طراحی، حتی در این کار که اساساً مبتنی بر کنتراست است، به خوبی نمود دارد. در واقع هویت تمثال به تصویر درآمده، به نوعی از ازدحام خط‌ها و خراش‌های درهم، ساخته و پرداخته شده است. به همین دلیل گویی خط‌ها و رنگ‌های تند در این پرتره‌ها، زمینه اثر را می‌خراشند و هراسان خود را به سطح بوم می‌رسانند. این تأثیرات تا جایی پیش می‌رود که ابراهیم گلستان او را �تصویرساز سطح و چهره اقلیم و مردم خود� می‌دانست. این چهره از مردمی که دغدغه پزشک‌نیا هستند، با خط‌ها و هاشورهای همیشگی وی در این تابلو تصویر شده است. بیان هیجان‌گرای او، پرتره مردی سالخورده را با خطوط تند قلم، شکل داده است. در عین خستگی، آرامشی در چهره دیده می‌شود که الزاماً معنای آن شرایط خوش و مساعد نیست. شاید بهترین توصیف از ویژگی پرتره‌های پزشک‌نیا، روایت ابراهیم گلستان باشد که زمانی در آبادان با او آشنا می‌شود. گلستان می‌نویسد: �در چهره‌ها همیشه یا بهت است، یا ترس، زجر، پخمگی و یا بیکاری. آدم‌ها یا روستایی‌اند، یا کارگرهای نفت. دل بیشتر هوای کوه و ده دارد�۱. هوشنگ پزشک‌نیا از نخستین هنرمندانی بود که به شیوه مدرن می‌اندیشید و طراحی می‌کرد. خط برایش امکانی بود در به نمایش گذاشتن سوژه و تأکید بر آن. او که نقاشی مدرن را در ترکیه نزد استاد فرانسوی فراگرفته بود، جسورانه در جست‌وجوی بیانی نو در نقاشی ایران بود که اثر حاضر الگوی مهمترین دوره این تلاش هنرمند است.
۱. ابراهیم گلستان در مجله تماشا، ۱۴ دی ۱۳۵۱
۵۵ هوشنگ پزشک‌نیا (۱۳۵۱-۱۲۹۶)
اطلاعات اثر
عنوان اثر : بدون عنوان
امضاء: �H.Pezeshknia� (پایین راست)
جوهر و آبرنگ روی مقوا
۵۰�۷۰ سانتیمتر
تاریخ اثر: ۱۳۴۰
- این اثر در کتاب �همسفر باد، گزیده آثار هوشنگ پزشک نیا� (ص ۲۷۵) به کوشش محمودرضا بهمن پور، نشر نظر (۱۳۹۶) به چاپ رسیده است.
پیشینه:
اثر حاضر متعلق به یک مجموعه معتبر می‌باشد.
برآورد قیمت
۱۲۰۰ - ۸۰۰ میلیون ریال
قیمت فروش
قیمت فروش : ۱,۲۰۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال
درباره اثر
نقاشی حاضر نمونه‌ای آشنا از سبک هنری هوشنگ پزشک‌نیا و همچنین توجه او به بازنمایی مسائل اجتماعی جامعه، مردم زحمت‌کش و طبقه کارگر است. اندیشیدن به مردم و راه و رسم زندگی، در آثار متنوعی از پزشک‌نیا نمود یافته است. زندگی دشوار مردم همواره او را سخت متأثر می‌کرد. این تأثیرات تا جایی پیش می‌رود که ابراهیم گلستان او را �تصویرساز سطح و چهره اقلیم و مردم خود� می‌دانست. این چهره از مردمی که دغدغه پزشک‌نیا هستند، با خط‌های ضخیم همیشگی وی در این تابلو تصویر شده است.
اثر حاضر مردی روستایی و چهارپای باربرش را به تصویر کشیده که از آستانه‌ای می‌گذرند. این نقاشی خصوصیت طراحی‌گونه کارهای پزشک‌نیا را به خوبی نشان می‌دهند. خطوط سیاه و قوی کناره‌نما، تحرک و دینامیکی با اثر بخشیده است.
پزشک‌نیا در مقاله‌ای در سال ۱۳۲۹ دغدغه‌اش در نقاشی مدرن را چنین بیان می‌کند: �از آنچه که اصلاً هنر برای آن باید به وجود آید و آن تکامل تعلیم و تربیت اجتماع هنرمند در راه بشر دوستی و فرار از پستی‌هاست بویی شنیده نمی‌شود. من به کوه‌ها، تپه‌ها، سنگ‌ها، سبزه‌ها، کنگره‌های تیغ‌دار، ریزش آبشارها و چرای بزهای وحشی و گل گلپرها که همه در طبیعت خود خوشبختند و در صلح و صفا با هم زندگی می‌کنند، فقط کار ندارم. من مانند یک سگ شکاری بو می‌کشم و هدف اصلی هنرم را آن‌طور که باید پیدا می‌کنم. من چشمان خودم را به چشم‌های بی‌فروغ مردمانی که در محرومیت و شکنجه اجتماع رنج می‌برند و از آن داغ‌ها به تن‌هایشان دارند، می‌دوزم. آنگاه با پیروی آزاد از هر مکتب که می‌خواهم شخصیت خود را در تکنیک با به کار بردن حسی از آن قبیل که گفتم در ایجاد خطوط متعادل و هماهنگ با فکر من و رنگ‌هایی بدیع و مناسب با آن جست‌وجو می‌کنم. من مردمانی را می‌سازم که بیش از هر موجودی حس بشری دارند و بیش از همه محرومیت می‌کشند. چهره آدم‌هایی را می‌سازم که حقیقت در پس ظاهر یکسان آدم‌ها به من می‌نمایاند و آن را جلوی چشم همه می‌گذارم. بدایع رنگ و فرم من همه را متوجه می‌سازد و فکر آدم‌دوستی من در پس آن، آنها را هوشیار می‌سازد و تا جایی که محرومیت‌های بشری ادامه دارد من کار خود را ادامه می‌دهم و باز از سر می‌گیرم و روزی که زیبایی واقعی زندگی آنها را به چشم دیدم با دلی پاک از آن غصه‌ها، آن زیبایی‌ها را به شما نشان خواهم داد�[۱].
پزشک‌نیا در انتخاب بیان تجسمی خود به چنان تشخص و انحصاری رسیده است که می‌توان او را از برترین نقاشان مدرن ایرانی با رویکرد اکسپرسیونیستی به شمار آورد. ویژگی‌های حیرت‌انگیز و تأثیرگذار وی در هنر سده اخیر ایران چنان بارز است که شخصیت‌های برجسته‌ای در ادبیات و جریان روشنفکری ایران همچون ابراهیم گلستان، نجف دریابندری و جلال آل‌احمد از او سخن گفته‌اند. آل‌احمد در اهمیت او و کارش می‌نویسد: �هنر جدید در این آب و خاک راه خودش را بالاخره در میان کار پزشک‌نیاها گیر خواهد آورد�. زندگی او آنقدر عجیب بوده و فراز و فرود داشته که زمانی او را به ونسان ونگوگ تشبیه کرده‌اند. به این معنی که اهمیت هر دو بعد از مرگشان درک می‌شود و هر دو زندگی پر تنشی را تجربه کرده‌اند.
هوشنگ پزشک‌نیا از نخستین هنرمندانی بود که به شیوه مدرن می‌اندیشید و طراحی می‌کرد. خط برایش امکانی بود در به نمایش گذاشتن سوژه و تأکید بر آن. او که نقاشی را استادانه نزد شاگردان کمال‌الملک فراگرفته بود، پس از تحصیل در ترکیه، جسورانه در جست‌وجوی بیانی نو از اصول کلاسیک نقاشی فراتر رفت.
[۱] . پزشک‌نیا، هوشنگ؛ کشار؛ روزنامه پیک صلح، ش ۲۹، ۳ تیر ۱۳۲۹.
https://tehranauction.com/auction/houshang-pezeshknia-1917-1972-5-2/
**********************
| هوشنگ پزشک‌نیا | |
| زادهٔ | ۵ مرداد ۱۲۹۶ تهران، |
| درگذشت | ۱۶ آذر ۱۳۵۱ (۵۵ سال) تهران، |
| ملّیت | ایرانی |
| حوزهٔ فعالیت | نقاشی، چاپ هنری |
| رشته | نقاشی |
| جنبش | پیشگام هنر مدرن ایران |
| سبک | مدرن |
| آثار برجسته | مجموعه اهالی جنوب، مجموعه خانواده کارگر |
هوشنگ پزشک‌نیا (زادهٔ ۱۲۹۶ - درگذشتهٔ ۱۳۵۱) از نقاشان پس از مکتب کمال‌الملک و از صاحب‌نام‌ترین هنرمندان نسل اول مدرنیسم ایران است.
پزشک‌نیا، نقاش تصویرهای تنهایی، فراموشی و پریشانی و طراحی جسور بود که با خط‌های شکسته، سریع و زاویه‌دار با رنگ‌های تیره در دهه چهل توانست چند نمایشگاه موفق در پاریس و لندن برپا کند. در آثار او هویت ایرانی بیشتر به چشم می‌آید و مضمون آثارش تحت تأثیر مردم تهی‌دست است که با شیوه قدیمی صبورانه زندگی را تحمل می‌کنند.
زندگی و آثار
�خارک�، ۱۹۵۸، آبرنگ روی مقوا. پزشک‌نیا در این نقاشی کارگران صنعت نفت را در جزیرهٔ خارک به تصویر کشیده‌است.
هوشنگ پزشک‌نیا در سال ۱۲۹۶ در تهران به دنیا آمد. خانواده‌اش او را برای تحصیلات به مدرسه نظام فرستادند. در سال ۱۳۱۶ توانست مدرک تحصیلی خود را در رشته تاریخ و جغرافیا از دانشسرای عالی دریافت کند.
او در سال ۱۳۲۱ به استانبول رفت و در �هنرکدهٔ استانبول� ثبت نام کرد و زیر نظر پروفسور لئوپولد لوی تحصیلات خود را در رشته نقاشی آغاز کرد و رؤیای همیشگی‌اش را تحقق بخشید.
پزشک‌نیا در سال ۱۳۲۵ به ایران بازگشت و به استخدام شرکت نفت درآمد و همزمان با ابراهیم گلستان، نویسنده و فیلمساز، رابطه دوستانه‌ای پیدا کرد. زندگی‌نامهٔ او به قلم ابراهیم گلستان از بهترین نمونه‌های تذکره‌نویسی مدرن ایران محسوب می‌شود که در کتاب گفته‌ها به چاپ رسیده‌است.
پزشک‌نیا در سال ۱۳۳۵ اولین و تنها فیلم خود را با نام �استریپ� بر اساس داستان �لاله� صادق هدایت ساخت.
هوشنگ پزشک‌نیا از جمله نقاشانی است که نمایشگاه نقاشی خود را در سال ۱۳۳۷ در گالری آپادانا، اولین مرکز هنرهای تجسمی برگزار کرد. آپادانا پاتوق هنرمندانی چون حسین کاظمی، محمود جوادی‌پور، احمد اسفندیاری، مهدی ویشکایی و دیگر هنرمندان جوانی بود که سعی داشتند هنر نو را آمیخته با هویت ایرانی به مردم معرفی کنند. او در دهه چهل چندین نمایشگاه موفق در پاریس و لندن برپا کرد.
سال‌های پایانی عمر او در پریشانی سپری شد و در نهایت در سال ۱۳۵۱ در خیابان دروس شمیران درگذشت و در قطعه۷، ردیف ۳۰، شماره ۵ بهشت زهرای تهران به خاک سپرده شد.
چاپ آثار و بزرگداشت
زندگینامه هوشنگ پزشک‌نیا به همراه آلبومی از آثارش در کتاب به باغ همسفران از طرف نشر نظر به قلم رویین پاکباز و یعقوب امدادیان منتشر شده‌است. آبان ۱۳۹۱ مجله تندیس بزرگداشتی برای او در گالری برگ سازمان زیباسازی شهر تهران برگزار کرد. در اردیبهشت ۱۳۹۵ کتاب �سایه پدربزرگم� که شرح حالی از زندگی هوشنگ پزشک‌نیا است در گالری شیرین رونمایی شد. این کتاب به کوشش سحر خلخالیان، نقاش و نوهٔ این هنرمند و به همراه مقدمه‌هایی از ابراهیم گلستان، نجف دریابندری و علی بختیاری منتشر شده‌است. در این کتاب کارهای ابتدایی هوشنگ پزشک‌نیا، تصویرگری‌ها و کارهای گرافیکی، نقاشی‌های جنوب و آثار کمتر دیده شده او چاپ شده‌است.
https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D9%88%D8%B4%D9%86%DA%AF_%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9%E2%80%8C%D9%86%DB%8C%D8%A7
برچسب‌ها: سوگل خلخالیان, سحر خلخالیان, هوشنگ پزشک نیا, هنرمندان نقاش
