بیوگرافی
 
سعی کردم تو این وبلاگ بیوگرافی مشاهیر ایران و جهان رو واسه دوستای عزیزم بذارم ..

 

ابراهیم خان ظهیرالدوله
حاکم کرمان
Ebrahim Khan Zahir od-Dowleh.jpg
دورانقاجاریه
بر سر کار آمدن۱۲۱۶ هجری قمری
لقب(ها)ظهیرالدوله
درگذشت۱۲۴۰ هجری قمری
محل درگذشتتهران، ایران
آرامگاهتهران
پیش ازعباسقلی‌خان
همسرهمایون سلطان خانم
دودمانقاجاریه
پدرمهدی قلی خان
مادرآسیه خانم
فرزندانعباسقلی‌خان
رستم‌خان
محمدکریم‌خان کرمانی
شاهرخ میرزا (پدر محمدخان امیرالامرا)
دیناسلام (شیعه)

ابراهیم خان ظهیرالدوله از ۱۲۱۶ تا ۱۲۴۰ هجری قمری در دوره حکومت فتحعلیشاه قاجار حاکم کرمان بوده‌است. ابراهیم خان که از خویشاوندان نزدیک شاه قاجار، پسر عمو، پسرخوانده و داماد فتحعلیشاه و از امیران و فرمانروایان اوایل دورهٔ قاجاریه بوده‌است. وی با مردم ستمدیدهٔ کرمان رفتاری مسالمت‌آمیز داشت و در آبادانی این شهر بسیار کوشید. بناها و قنوات و مزارع بسیاری در شهر و اطراف آن احداث کرد.

مهمترین بناهای به جامانده از ابراهیم خان در کرمان

  • مدرسهٔ ابراهیم‌خان (ابراهیمیه)- ۱۲۳۲ق/۱۸۱۷م
  • مجموعهٔ ابراهیم‌خان شامل حمام، بازار، آب‌انبار و خلوت‌خانه
  • دروازهٔ ارک

در دوران فرمان‌روایی در کرمان مبادرت به ایجاد یک سری بناهای بسیار ارزنده در مرکز شهر و جنب مجموعه گنجعلیخان نموده‌است که امروز این بناها یکی از چند مجموعه تاریخی کرمان را تشکیل می‌دهد این مجموعه عبارت است از بازار حمام آب‌انبار مدرسه. از مهم‌ترین بناهای او در کرمان مدرسهٔ ابراهیم‌خان (ابراهیمیه) است که در ۱۲۳۲ق/۱۸۱۷ ساخته شده‌است. مدرسه که اکنون نیز برجاست نمونه‌های زیبایی از کاشی‌کاری، و مقرنس‌سازی و گچ‌بری به چشم می‌خورد. مجموعه ابراهیم خان تا حدود زیادی از فضاهای معماری صفوی الهام گرفته و اکنون یکی از مجموعه‌های با ارزش و زیبای آثار تاریخی کرمان است. دروازهٔ ارک نیز از ساخته‌های او است.

بازماندگان

ظهیرالدوله به هنگام در گذشت ۲۱ دختر و ۲۰ پسر از خود برجای گذاشت. یکی از فرزندان او عباسقلی‌خان بود که جانشین پدر در کرمان گردید. فرزند دیگر او رستم‌خان با گوهر خانم دختر فتحعلی شاه ازدواج کرد. دیگر فرزند او حاج محمدکریم‌خان کرمانی است که از شاگردان شیخ احمد احسائی و سید کاظم رشتی بود و بعدها از پیشوایان برجستهٔ شیخیه گردید.

نادر ابراهیمی نویسنده و فیلم‌ساز معاصر، یکی از نوادگان اوست.

******************

ابراهیم خان ظهیرالدوله، پدر مرحوم آقای حاج محمد کریم خان کرمانی اع، از ۱۲۱۶ تا ۱۲۴۰ هجری قمری در دوره حکومت فتحعلیشاه قاجار حاکم کرمان بود. ابراهیم خان از خویشاوندان نزدیک شاه قاجار، پسر عمو، پسرخوانده و داماد فتحعلیشاه و از امیران و فرمانروایان اوایل دورۀ قاجاریه میباشد. او که‌ اخلاقاً شخصی‌ معتدل‌ و مردم‌دار بود، توانست‌ در این‌ مدت‌ ویرانی هایی‌ را که‌ عمویش‌ آقا محمدخان‌ قاجار براین‌ شهر وارد کرده‌ بود، تا حدودی‌ ترمیم‌ کند. وي‌ با مردم‌ ستم‌ديدۀ كرمان‌ رفتاري‌ مسالمت‌آميز داشت‌ و درآبادانى‌ اين‌ شهر بسيار كوشيد و بناها و قنوات‌ و مزارع‌ بسياري‌ در شهر و اطراف‌ آن‌ احدث‌ كرد. از حوادث‌ دوران‌ حكومت‌ ظهيرالدوله‌ در كرمان‌، شورش‌ محمدخان‌ پسر اعظم‌خان‌ افغان‌ بود. ظهيرالدوله‌ در دوران‌ فرمانروايى‌ دراز مدت‌ خود در كرمان‌ بارها به‌ مناطق‌ مختلف‌ آنجا و نيز سيستان‌ و بلوچستان‌ سفر كرد و آن‌ نواحى‌ را از تصرف‌ خوانين‌ شورشى‌ بلوچ‌ بيرون‌ آورد و به‌ حكومت‌ خود منضم‌ كرد. در دوران فرمان روایی در کرمان مبادرت به ایجاد یک سری بناهای بسیار ارزنده در مرکز شهر و جنب مجموعه گنجعلیخان نموده‌است که امروز این بناها یکی از چند مجموعه تاریخی کرمان را تشکیل می‌دهد این مجموعه عبارت است از بازار، حمام، آب انبار و مدرسه. از مهم‌ترین بناهای او در کرمان مدرسۀ ابراهیم‌خان (ابراهیمیه) است که در ۱۲۳۲ق/۱۸۱۷۷ ساخته شده است. مدرسه که اکنون نیز برجاست نمونه‌های زیبایی از کاشی‌کاری، و مقرنس‌سازی و گچ‌بری به چشم می‌خورد .مجموعه ابراهیم خان تا حدود زیادی از فضاهای معماری صفوی الهام گرفته و اکنون یکی از مجموعه‌های با ارزش و زیبای آثار تاریخی کرمان است.دروازۀ ارک نیز از ساخته‌های او است. بازماندگان ظهیرالدوله به هنگام در گذشت ۲۱ دختر و ۲۰ پسر از خود برجای گذاشت. یکی از فرزندان او عباسقلی‌خان بود که جانشین پدر در کرمان گردید. فرزند دیگر او رستم‌خان با گوهر خانم دختر فتحعلی شاه ازدواج کرد. مشهورترین فرزند او حاج محمدکریم‌خان کرمانی است که تمامی مطالب این وبسایت در باره شخص ایشان می باشد. در سال آخر عمرش در حالیکه برای شرکت در مراسم رسمی به تهران رهسپار می‌شد، پسر ارشدش عباس قلی میرزا را به جای خود بر حکومت کرمان و پسر دیگرش رستم خان را بر حکومت بم گمارد. وی در هنگامی که در تهران حضور داشت بر اثر بیماری درگذشت. توضیحات بیشتر: ابراهیم فرزند مهدی‌ قلی‌خان‌ پسر محمدحسن‌خان‌ قاجار و برادرزاده آقا محمدخان‌ قاجار بود که‌ پس‌ از درگذشت‌ یا قتل پدرش‌ در جوانی‌ در 1198 ه.ق در جریان‌ محاصره استراباد توسط زندیان‌، به‌ فرمان‌ عمویش‌ آقامحمدخان‌ همراه‌ مادرش‌ که‌ خواهر سلیمان‌خان‌ اعتضادالدوله‌ بود، به‌ باباخان‌ (فتحعلی‌ شاه بعدی) سپرده‌ شد. باباخان‌ این‌ زن‌ را به‌ عقد خود درآورد و از او صاحب‌ دو دختر و یک‌ پسر (شاهزاده‌ محمدقلی‌ میرزا ملک‌آرا) گردید.  در اوایل‌ پادشاهی‌ فتحعلی‌ شاه‌ جسد آقامحمدخان‌ را از تفلیس‌ به‌ تهران‌ می‌آوردند، ابراهیم‌خان‌ همراه‌ عباس‌ میرزا و چندتن‌ دیگر از شاهزادگان‌ مأمور استقبال‌ شد. همچنین‌ در 1214ه.ق به‌ فرمان‌ فتحعلی‌ شاه‌ همراه‌ با لشکری‌ برای‌ انتظام‌ امور عراق‌ و فارس‌ روانة چمن‌ گندمان‌ گردید. در ادامۀ این‌ مأموریتها در 1215ه.ق برای‌ آرام‌ کردن‌ گیلان‌ و سامان‌ دادن‌ به‌ وضع‌ آن‌ ایالت‌ به انجا رفت‌ و از عهدة مأموریت‌ خود به‌ خوبی‌ برآمد. چندی‌ پس‌ از آن‌ چون‌ اللهیارخان‌ قلیچی‌ و چعفرخان‌ بیات‌ در خراسان‌ شورش‌ کردند، با 10 هزار سوار عازم‌ سبزوار گردید. ظهیرالدوله‌ فرمانروایی‌ ادیب‌ و شعرشناس‌ بود. خود گاه‌ شعر می‌سرود و �طغرل‌� تخلص‌ می‌کرد. غالب‌ تذکره‌نویسان‌ دورۀ قاجار نام‌ و احوال‌ او را در میان‌ سرایندگان‌ این‌ عهد آورده‌ و اشعاری‌ از او به‌ دست‌ داده‌اند.

منبع: http://m-kermani.ir

*************************

ابراهیم خان ظهیرالدوله

  • ابراهیم فرزند مهدی‌ قلی‌خان‌ پسر محمدحسن‌خان‌ قاجار و برادرزاده آقا محمدخان‌ قاجار بود که‌ پس‌ از درگذشت‌ یا قتل پدرش‌ در جوانی‌ در 1198 ه.ق در جریان‌ محاصره استراباد توسط زندیان‌، به‌ فرمان‌ عمویش‌ آقامحمدخان‌ همراه‌ مادرش‌ که‌ خواهر سلیمان‌خان‌ اعتضادالدوله‌ بود، به‌ باباخان‌ (فتحعلی‌ شاه بعدی) سپرده‌ شد. باباخان‌ این‌ زن‌ را به‌ عقد خود درآورد و از او صاحب‌ دو دختر و یک‌ پسر (شاهزاده‌ محمدقلی‌ میرزا ملک‌آرا) گردید.
  •  در اوایل‌ پادشاهی‌ فتحعلی‌ شاه‌ جسد آقامحمدخان‌ را از تفلیس‌ به‌ تهران‌ می‌آوردند، ابراهیم‌خان‌ همراه‌ عباس‌ میرزا و چندتن‌ دیگر از شاهزادگان‌ مأمور استقبال‌ شد. همچنین‌ در 1214ه.ق به‌ فرمان‌ فتحعلی‌ شاه‌ همراه‌ با لشکری‌ برای‌ انتظام‌ امور عراق‌ و فارس‌ روانة چمن‌ گندمان‌ گردید. در ادامۀ این‌ مأموریتها در 1215ه.ق برای‌ آرام‌ کردن‌ گیلان‌ و سامان‌ دادن‌ به‌ وضع‌ آن‌ ایالت‌ به انجا رفت‌ و از عهدة مأموریت‌ خود به‌ خوبی‌ برآمد. چندی‌ پس‌ از آن‌ چون‌ اللهیارخان‌ قلیچی‌ و چعفرخان‌ بیات‌ در خراسان‌ شورش‌ کردند، با 10 هزار سوار عازم‌ سبزوار گردید.
  • ظهیرالدوله‌ فرمانروایی‌ ادیب‌ و شعرشناس‌ بود. خود گاه‌ شعر می‌سرود و �طغرل‌� تخلص‌ می‌کرد. غالب‌ تذکره‌نویسان‌ دورۀ قاجار نام‌ و احوال‌ او را در میان‌ سرایندگان‌ این‌ عهد آورده‌ و اشعاری‌ از او به‌ دست‌ داده‌اند.
  • ظهیرالدوله‌ به‌ هنگام‌ در گذشت‌ 21 دختر و 20 پسر از خود برجای‌ گذاشت‌. یکی‌ از فرزندان‌ او عباسقلی‌خان‌ بود که‌ جانشین‌ پدر در کرمان‌ گردید. فرزند دیگر او رستم‌خان‌ با گوهر خانم‌ دختر فتحعلی‌ شاه‌ ازدواج‌ کرد. مشهورترین‌ فرزند او حاج‌ محمدکریم‌خان‌ کرمانی‌ است‌ که‌ بعدها از پیشوایان‌ برجستة شیخیه‌ گردید.

مناصب و مشاغل

حاکم

منطقه کرمان

 ( از ۱۲۱۶ه.ق. تا ۱۲۴۰ه.ق. ) 

مهم‌ترین‌ دورة حیات‌ سیاسی‌ ظهیرالدوله‌، روزگار بلند فرمانروایی‌ او در شهر کرمان‌ است‌. او که‌ اخلاقاً شخصی‌ معتدل‌ و مردم‌دار بود، توانست‌ در این‌ مدت‌ ویرانی هایی‌ را که‌ عمویش‌ آقا محمدخان‌ قاجار براین‌ شهر وارد کرده‌ بود، تا حدودی‌ ترمیم‌ کند. وي‌ با مردم‌ ستم‌ديدۀ كرمان‌ رفتاري‌ مسالمت‌آميز داشت‌ و درآبادانى‌ اين‌ شهر بسيار كوشيد و بناها و قنوات‌ و مزارع‌ بسياري‌ در شهر و اطراف‌ آن‌ احدث‌ كرد. از حوادث‌ دوران‌ حكومت‌ ظهيرالدوله‌ در كرمان‌، شورش‌ محمدخان‌ پسر اعظم‌خان‌ افغان‌ بود. ظهيرالدوله‌ در دوران‌ فرمانروايى‌ دراز مدت‌ خود در كرمان‌ بارها به‌ مناطق‌ مختلف‌ آنجا و نيز سيستان‌ و بلوچستان‌ سفر كرد و آن‌ نواحى‌ را از تصرف‌ خوانين‌ شورشى‌ بلوچ‌ بيرون‌ آورد و به‌ حكومت‌ خود منضم‌ كرد.

موسس

مدرسه ابراهیم خان یا ابراهیمیه در کرمان

 ( از ۱۸۱۷م. ) 

در اين‌ مدرسه‌ كه‌ اكنون‌ نيز برجاست‌، نمونه‌هاي‌ زيبايى‌ از كاشى‌ كاري‌ و مقرنس‌سازي‌ و گچ‌بري‌ به‌ چشم‌ مى‌خورد. از تزيينات‌ جالب‌ ديگر آن‌ سنگ‌ يك‌ پارچه‌اي‌ است.‌ از مرمر كه‌ آية �سَلام‌ٌ عَلى‌ اِبْراهِيم‌َ� (اشاره‌ به‌ بانى‌ اين‌ مدرسه‌ و مجموعه اطراف‌ آن‌) بر روي‌ آن‌ كنده‌ شده‌ است‌. ظهيرالدوله‌ براي‌ پاره‌اي‌ از اماكنى‌ كه‌ ساخته‌، موقوفاتى‌ نيز برقرار كرده‌ است‌، از جمله‌ براي‌ مدرسۀ خود موقوفاتى‌ تعيين‌ كرده‌ كه‌ پس‌ از درگذشت‌ او فرزندش‌ حاج‌ محمدكريم‌ خان‌ تغييراتى‌ در آن‌ داده‌ است‌. اين‌ مدرسه‌ اكنون‌ مركز آموزش‌ و نشر عقايد فرقۀ شيخيۀ كريم‌خانى‌ است. 

مجموعه ابراهیم خان در کرمان

این مجموعه شامل حمام‌، بازار، آب‌انبار و خلوتخانه‌ است‌ كه‌ بر روي‌ هم‌ مجموعه ابراهيم‌خان‌ را تشكيل‌ مى‌دهند. طرح‌ اين‌ مجموعه‌ را ظهيرالدوله‌ با الهام‌ از معماري‌ عصر صفوي‌ ريخته‌ است‌ و اكنون‌ نيز يكى‌ از مجموعه‌هاي‌ تاريخى‌ و زيباي‌ شهر كرمان‌ به‌ شمار مى‌رود.

دروازه ارک در کرمان

 ( از ۱۸۱۰م. ) 

دروازۀ ارك‌ نيز از ساخته‌های اوست. 

روابط خانوادگی

نام همسر

همایون سلطان خانم

نام پسر

محمد کریم خان کرمانی/ محمد ناصر خان دولو قاجار ظهیرالدوله

 نام پدربزرگ

محمد حسن خان قاجار قوانلو

 نام نوه

علی خان دولو قاجار ظهیرالدول / محمد رحیم کرمانی/ شیخ محمد خان کرمانی

 دارای رابطه خانوادگی با

فتحعلی شاه قاجار : ابراهیم خان پسرعمو، پسر خوانده‌ و داماد فتحعلى‌ شاه‌ بود.

http://rijaldb.com/fa/7421/%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%87%DB%8C%D9%85 %D8%AE%D8%A7%D9%86 %D8%B8%D9%87%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D9%87

مدرسه علمیه ابراهیم خان ظهیر الدوله، کرمان

مدرسه علمیه ابراهیم خان ظهیر الدوله، کرمان

مرحوم ابراهیم خان ظهیر الدوله حاکم کرمان جد اعلای فامیل ابراهیمی

مرحوم ابراهیم خان ظهیر الدوله حاکم کرمان 
جد اعلای فامیل ابراهیمی

**************************************

ظهیرالدوله، ابراهیم خان فرمانده نظامی و حاکم شهر کرمان در دوره‌ی حکومت فتحعلی شاه قاجار (1240/1824) بود. او پسرعمو، پسر خوانده و داماد فتحعلی شاه بود. وی یکی از مهم‌ترین حامیان معماری بوده و به خصوص به دلیل مجموعه‌ی ابراهیم خان در بازار قدیمی کرمان مشهوراست. بعد از واگذاری فرمانروایی کرمان به وی، او مسئولیت بازسازی و ترمیم ویرانی‌ها و خرابی‌های شهر بعد از عموی خود آغا محمد خان قاجار را برعهده گرفت  او در کرمان طرفدار طایفه شیخیه بود و همواره آنها را مورد مرحمت و لطف خود قرار می‌داد.

جوانی

ابراهیم خان از شاخه‌ای از قوانلوها از تبار قاجار بود. پدر او، مهدی قلی خان، برادر آغا محمد خان قاجار و عموی پدری فتحعلی شاه بود، درحالیکه مادر وی آسیه خانم دختر محمد خان قوانلو بود.
ابراهیم خان یک فرمانده‌ی مهم نظامی وهمراه همیشگی فتحعلی شاه بود. وی با لشکرکشی‍‌های بی شمار خود به مناطق مختلف به تأسیس و مستحکم سازی فرمانروایی جدید کمک کرد، فرمانروایی که حکومت خود در سرتاسر سرزمین هایی که بدست آقامحمد خان فتح شده بود را شامل می‌شدمدرک معتبری دال بر تاریخ دقیق تولـّد ابراهیم خان وجود ندارد، امّا می‌دانیم که پدرش را در جریان محاصره‌ی استرآباد توسط کریم خان زند، زمانی که فقط یک پسربچّه بود، از دست داد. بعد از این اتّفاق آقامحمد خان با مادر ابراهیم خان ازدواج کرد و سرپرستی او را به عنوان پسر خود قبول کرد و او را همراه با دیگر برادرزاده هایش، فتحعلی شاه و برادرش حسین قلی خان بزرگ کرد
فتحعلی شاه او را بسیار تکریم می‌کرد و او را با القاب ظهیرالدوله و ابراهیم خان عمو محترم می‌شمرد 
فتحعلی شاه در سال 1791/1206 ،ابراهیم خان را به ازدواج دختر اوّلش همایون سلطان (خانم خانوما خان باجی) در آورد. 

ابراهیم خان به عنوان فرمانده نظامی

ابراهیم خان یک فرمانده‌ی مهم نظامی وهمراه همیشگی فتحعلی شاه بود. وی با لشکرکشی‍‌های بی شمار خود به مناطق مختلف به تأسیس و مستحکم سازی فرمانروایی جدید کمک کرد، فرمانروایی که حکومت خود در سرتاسر سرزمین هایی که بدست آقامحمد خان فتح شده بود را شامل می‌شد. او پیش از آنکه به فرمانروایی کرمان منصوب شود، متصدّی برقراری صلح و سرکوب شورشیان در مناطق اصفهان، فارس و عراق در سال 1798,، گیلان در سال 1800 ,و خراسان در بین سال‍‌های 1800 تا 1802 بود
مبدأ دائمی شورش ها و نابسامانی ها در محدوده‌ی جنوب شرقی کرمان و بلوچستان بودند.
زمانی که ابراهیم خان به حاکمیّت کرمان منصوب شد، به طور ویژه‌ای مسئول حفظ امنیّت این مناطق پر دردسر شد. او در باقی سال‌های فرماندهی‌اش، بارها با خان‌های محلی کرمان، بم، نرمشیر، بلوچستان و سیستان به جنگ بر می‌خواست و یک مقر مستحکمی در سر تا سر این مناطق به وجود آورد.

ابراهیم خان به عنوان حاکم کرمان

بعد از شکسته شدن محاصره‌ی 1794 آغا محمد خان در شهر کرمان، شهر رو به ویرانی رفته و بدون حاکم مانده بود. اگرچه حاکمان یزد توانسته بودند تا حدودی نظارت خود را بر شهر کرمان اعمال کنند، امّا آنها دائماً با خان‍‌های محلّی درگیری و نزاع داشتند.
بعد از آن که فتحعلی شاه بر تخت پادشاهی نشست و جایگاه قدرتش را در مناطق مرکزی و شمالی ایران محکم کرد، توجّهش را به مناطق جنوب شرقی کشور، که در شرایط ازهم پاشیدگی سیاسی به سر می‌بردند، زیرساخت‍‌های اقتصادی خود را ازدست داده بودند و حتّی زیرنظر حکومت مرکزی هم اداره نمی‌شدند، منعطف کرد.
فتحعلی شاه، ابراهیم خان را به منظور دوباره بدست آوردن کنترل اوضاع به حاکمیّت کرمان منصوب کرد. در دوران فعّالیّت او به عنوان حاکم که در حدود 22 سال به درازا انجامید ابراهیم خان عهده‌دار یک برنامه جامع استقرار مجدد شد که به طور قابل ملاحظه ای در بازسازی زیرساخت‍‌های اقتصادی، اجتماعی و همچنین ثابت نگه داشتن شرایط سیاسی کرمان و مناطق اطراف آن موفّق بود. 
او از پادشاه برای شهر درخواست معافیت مالیاتی داشت تا بتواند در بازسازی شرایط اقتصادی شهر سرمایه گذاری کند. 
او با برقراری مقرمستحکم خود و سرکوب دائمی خان‍‌های محلّی امنیّت منطقه را بهبود بخشید و بنابراین توانست تجارت که امری ضروری برای بحث اقتصادی محسوب می‌شد، را از سرگیرد. بازیابی شرایط اقتصادی منطقه ملتزم نیروی کار زیادی بود که بدلیل مواجهه شدن با مشکلات شدید سیاسی و اقتصادی آن منطقه، مشکل کم جمعیّتی قابل توجّهی مطرح بود که متراکم کردن افراد در آن موقعیّت بسیار دشوار به نظر می‌رسید.
اما ابراهیم خان توانست مردم مناطق مجاور با حرفه‍‌های متفاوت را ترغیب کند تا دوباره در کرمان ساکن شوند و از امکانات اقتصادی فراهم آمده‌ی منطقه بهره ببرند. 
ترمیم شکل ظاهری شهر نیز جایگاه مهمّی در برنامه‍‌های او داشت. ابراهیم خان مرکز حکومتی خود ،ارگ، را ترمیم و گسترش داد و بخش‍‌های اداری و نظامی جدیدی را اضافه کرد. مقامات عالی رتبه و ارشد شهر نیز اقامتگاه‍‌های مسکونی جدیدی ساختند. او همچنین این مجموعه‌ی بزرگ را با پنجمین دروازه شهر به نام "دروازه ارگ" مجهّز نمود. 
وی همچنین کاریزهای زیادی را در سطح شهر کرمان و توابع آن تعمیر و زمین‌ها و باغ‌ها را نیز بازسازی کرد. معروف‌ترین پروژه‌ی ساختمانی او یک مجموعه‌ی چندکاره بود که امروزه بخشی از بازار قدیمی کرمان محسوب می‌شود که بعد از او "مجموعه‌ی ابراهیم خان" نام گرفت.
این مجموعه شامل یک بازار، که امروزه به عنوان بازار زرگری "بازار طلاسازی" شناخته می‌شود، یک مدرسه‌ی مذهبی به همراه یک کتابخانه و همچنین یک حمام می‌شود. 
ابراهیم خان نه تنها برای جوان سازی نیروی کار بلکه برای بازگرداندن اوضاع زندگی فرهنگی و امور مذهبی شهر به حالت اوّلیه هم تلاش‍‌های زیادی را انجام داد.
براساس منابع، او از مدارس مذهبی حمایت می‌کرده و روحانیونی از عربستان، فارس و خراسان همچون شیخ نعمت الله بحرینی، شیخ عبدالحسین احسائی، ملا علی اعمی و سیّد کاظم رشتی رهبر طایفه شیخیه را به شهر کرمان دعوت کرده است. 
او به شعر علاقه داشت و از شاعران نیز حمایت می‌کرد، او همچنین چندین شعر با تخلص "طغرل" سروده است. 

درگذشت

ابراهیم خان در سال 1824 سفری به پایتخت ،تهران، برای شرکت در یک مراسم رسمی که تعدادی از دیگر حاکمان نیز حضور داشتند، داشت. او پیش از حرکت، پسر بزرگش، عباس قلی میرزا را به عنوان جانشین خود در کرمان و پسر دیگرش، رستم خان را به حکومت بم گمارد. 
او زمانی که در تهران به سرمی برد، به علّت یک بیماری کشنده از پای درآمد.
از آنجایی که تاریخ دقیق تولّد او ثبت نشده است، سن دقیق او در زمان مرگ را نمی‌توان بیان کرد. اگرچه ما براساس این حقیقت که او در زمان محاصره‌ی استرآباد (سال 1783)، پسربچّه ای بیش نبوده و ازدواج با همسر اوّلش در سال 1791 صورت گرفت، می‌توانیم این طور برداشت کنیم که به هنگام مرگ سن بالایی نداشته است. به علاوه، نویسنده‌ی اثر�مآثر سلطانیه� [=عبدالرزاق بیگ دُنبُلی] به مناسبت فوت او، از او به عنوان یک فرد جوان، خوش‌خلق و مهربان یاد می‌کند. 

بازماندگان

از آنجا که ابراهیم خان عضوی از یک خانواده‌ی سلطنتی بود، حتّی پیش از آن که به حاکمیت شهر کرمان منصوب شود، احتمالاً فردی ثروتمند و قدرتمند بوده است. اگرچه در مدّت نسبتاً طولانی حکومتش بر مناطق گسترده‌ی جنوب شرقی و در حین انجام پروژه‍‌های بازسازی و ترمیم زیادی که داشت، او و خانواده اش توانستند حتّی املاک و ثروت بیشتری را انباشته کنند؛ بنابراین جایگاه و قدرت برجسته ای در شهر کرمان و مناطق مجاور به دست آوردند. 
در نتیجه‌ی حمایت ابراهیم خان و خانواده‌ی او، فرقه‌ی شیخیه در کرمان ترویج پیدا کرد و جایگاه خود را تحکیم نمودند. ازاین رو، کرمان به مرکز فرقه شیخیه در ایران تبدیل شد.از این رو، بازماندگان ابراهیم خان نفوذ قابل توجّهی بر تاریخ سیاسی، فرهنگی و مذهبی کرمان و شهرهای مجاور آن تا به الان داشته اند. 
خاندان‍‌های بزرگ و تـأثیرگذار ابراهیمی و امیرابراهیمی در کرمان، ریشه‍‌های خود را به ابراهیم خان برمی گردانند.
ابراهیم خان 21 فرزند دختر داشت که معروف‌ترین آنها "گلین خانوم" بود که به ازدواج شعاع السلطنه، سی و پنجمین پسر فتحعلی شاه درآمد. 
تعداد پسران وی به شکل‌های مختلفی گزارش شده است، امّا او احتمالاً 21 فرزند پسر داشته که اسامی آنها در منابع تاریخی ذکر شده است. عباس قلی بزرگ‌ترین پسر او از همسر اوّلش، دختر فتحعلی شاه بود؛ که در طول مدّت آخرین سفر ابراهیم خان به تهران، به جایگزینی پدر درآمد و بعد از آن، از جانب فتحعلی شاه رسماً جانشین او شد. با این وجود، او علیه پادشاه شورش کرد و البته شکست خورد، و با وجود این که فرارکرد، به دلیل نسبت خانوادگی‌اش با پادشاه مجازات شدیدی را متحمّل شد.
برادران بالغ او قهار قلی خان و ابوالفتح نام داشتند. یکی دیگر از پسران ابراهیم خان، رستم خان بود که با شاه گوهر خانم، دختر فتحعلی شاه ازدواج کرد و از جانب پدرش به حاکمیت بم منصوب شد، امّا در مقابل شورش نابرادری خود، عباس قلی خان در سال 1827 شکست خورد.
دیگر برادران باقی مانده آنها، شاهرخ خان که بعد از مرگ رستم خان با شاه گوهرخانم ازدواج کرد، اسدالله خان، غلام حسین خان، محمدحسن خان، نصرالله خان، علی قلی خان، خسروخان، موسی خان، اسماعیل خان، عیسی خان، علی محمدخان، بهرام خان، محمدتقی خان، عبدالرحیم خان و محمدکریم خان بودند که محمد کریم خان معروف ترین پسر ابراهیم خان و رهبر طایفه شیخیه در کرمان بود.

ابراهیم خان و طایفه شیخیه

ابراهیم خان در یک سفر زیارتی به کربلا، دیداری با سیّد کاظم رشتی داشت و تحت تأثیر او قرارگرفت. پسر او، محمدکریم خان تعلیمات مذهبی را زیرنظر سیدکاظم فراگرفت و سپس از جانب او به رهبری طایفه شیخیه منصوب شد.
در نتیجه‌ی حمایت ابراهیم خان و خانواده‌ی او، فرقه‌ی شیخیه در کرمان ترویج پیدا کرد و جایگاه خود را تحکیم نمودند. ازاین رو، کرمان به مرکز فرقه شیخیه در ایران تبدیل شد.
مدرسه‌ی ابراهیم خان و کتابخانه آن به مطالعات و ترویج فرقه شیخیه اختصاص پیدا کرد. بعد از مرگ محمد کریم خان، پسرش محمد خان جایگاه و مرتبه‌ی او را تصاحب کرد.


برچسب‌ها: ابراهیم خان ظهیرالدوله, نادر ابراهیمی, محمدناصرخان ظهیرالدوله, ظهیرالدوله
نوشته شده در تاريخ یکشنبه بیست و چهارم آذر ۱۳۹۸ توسط آ . پاسارگاد
تمامی حقوق این وبلاگ محفوظ است | طراحی : پیچک