ابوالفتحخان جوانشیر
| تاریخ درگذشت | ۱۲۵۵ه.ق. |
|---|---|
| ملیت | کشور ایران |
| پیرو | مذهب شیعه |
پسر کوچک ابراهیم خلیلخان. وی که در دربار ایران بهسر میبرد، بر خلاف برادرش، مهدی قلیخان، متمایل به ایران و در خدمت قشون ایران بود. ابوالفتحخان، بلافاصله پس از درخواست کمک پدرش از حکومت ایران، به همراه قوایی که عباسمیرزا برای یاری ابراهیمخلیلخان فرستاد، به سوی شوشی شتافت اما پیش از رسیدن وی پدرش را کشتند. ابوالفتحخان در ۱۲۲۵ به حکومت دِزْمار منصوب شد. او شعر نیز میسرود و طوطی تخلص میکرد. وی در ۱۲۵۵ درگذشت.
------------------------------------------------
- از امیران و فرماندهان نظامی برجستة ایران در نخستین دوره جنگ های ایران و روسیه بود. افراد خاندان اواز جمله پدرش که شخصیتی متزلزل داشتند، هنگامی که فرمانروای بخش های مهمی از ایالات مرزی ایران بودند، گاهی جانب دولت ایران را داشتند و گاه به روس ها میپیوستند. ابوالفتح خان برخلاف پدر و بعضی دیگر از افراد خانواده از ابتدا و به گونهای استوار به طرفداری از ایران پرداخت و همراه سپاه عباس میرزا نایبالسلطنه درجنگ ها رشادتی شایان توجه از خود نشان داد.
- نخستین واقعة سیاسی زندگی او آن بود که به دستور پدرش، جنازه آقا محمد خان قاجار را که درحوالی قلعة شوشی کشته شده بود، تا نخجوان تشییع کرد و آن را به شاه جدید تحویل داد.
- ابوالفتح خان افزون برلیاقت درمناصب نظامی، مردی صاحب ذوق بود و طبع لطیفی داشت، شعر میسرود و نثر را به خوبی مینگاشت. ازاین رو جزو ندیمانعباس میرزا قرار گرفته بود.
مناصب و مشاغل
حاکم
استان قره باغ
حكومت ابوالفتح خان بر منطقة دزمار، پس از اتمام دورة نخستين جنگ هاي ايران و روسيه همچنان ادامه يافت. در1233 ق سال ها قبل از شروع دورة دوم جنگ ميان دوكشور عباس ميرزا به مناطقي از قلمرو روسيه حمله برد وديگر بار ابوالفتح خان را به حكومت آن نواحي منصوب كرد.
حوادث مهم زندگی
مشارکت در
دوره اول جنگ ایران و روس در قاجار
با شروع نخستين دورجنگ ميان ايران و روسيه ابوالفتح خان درسلك فرماندهان سپاه عباس ميرزا درآمد واز جملة مشاوران او شد. در ذيحجة 1218ق عباس ميرزا، درحالي كه گروهي از فرماندهان برجسته از جمله ابوالفتح خان همره او بودند، روانة آذربايجان شد. اين سفر را درحقيقت بايد نقطة شروع جنگهاي 1219 ق بين دو كشور واستخلاص ايروان ازتصرف روس ها، فتحعلي شاه كه شخصاً در آذربايجان حضور يافته بود، ابوالفتحخان را به حكومت قراباغ ونواحي اطراف آن گماشت و او مأموريت يافت كه ساكنان قراباغ ونواحي قپان ومقري وايلات آن را به اطاعت درآورد. درمصاف هاي بعدي، ناحية مقري ديگر بار به تصرف دولت روسيه درآمد وابوالفتح خان كوشش كرد تا ساكنان آنجا را به اين سوي رود ارس كوچ دهد. عباس ميرزا به جاي مناطق ازدست رفته وبه پاس شايستگي هاي ابوالفتح خان، حكومت منطقة دزمار را به اوسپرد.
در 1221ق پس ازدرگيري هايي كه درقراباغ رويداد، جعفر قلي خان برادرزادة ابوالفتح خان ونوادة ابراهيم خليل خان به مخالفت با عموي خود برخاست ودريك جنگ و گريز اورا تا اردوباد پس راند. جعفرقليخان به رغم عموي خود با روس ها روابط خوبي داشت وازدستورهاي آنان پيروي ميكرد. ازاين روهنگامي كه جدش ابراهيم خليلخان درپايان عمر ازدوستي با روس ها نادم شد و به اطاعت دولت ايران درآمد وبراي آرامش اوضاع ازعباس ميرزا كمك خواست، دريك شبيخون، پدر بزرگ را با كسان زيادي ازاطرافيانش به قتل رساند. ابوالفتحخان هنگامي رسيد كه پدر را كشته بودند. پس به ياري عطاءالله خان شاهسون، طايفة جبرئيللو ساير ايلات قراباغ را ازآنجا كوچانيد وبه حوالي قپان رسانيد. او در اين سفر با سپاهيان روس درگيري هاي متعدد پيدا كرد و يك بارهم از جعفرقليخان شكست خورد. ظاهراً حكومت ابوالفتح خان بر منطقة دزمار، پس ازاتمام دورة نخستين جنگ هاي ايران و روسيه همچنان ادامه يافت.
در 1221ق پس ازدرگيري هايي كه درقراباغ رويداد، جعفر قلي خان برادرزادة ابوالفتح خان ونوادة ابراهيم خليل خان به مخالفت با عموي خود برخاست ودريك جنگ و گريز اورا تا اردوباد پس راند. جعفرقليخان به رغم عموي خود با روس ها روابط خوبي داشت وازدستورهاي آنان پيروي ميكرد. ازاين روهنگامي كه جدش ابراهيم خليلخان درپايان عمر ازدوستي با روس ها نادم شد و به اطاعت دولت ايران درآمد وبراي آرامش اوضاع ازعباس ميرزا كمك خواست، دريك شبيخون، پدر بزرگ را با كسان زيادي ازاطرافيانش به قتل رساند. ابوالفتحخان هنگامي رسيد كه پدر را كشته بودند. پس به ياري عطاءالله خان شاهسون، طايفة جبرئيللو ساير ايلات قراباغ را ازآنجا كوچانيد وبه حوالي قپان رسانيد. او در اين سفر با سپاهيان روس درگيري هاي متعدد پيدا كرد و يك بارهم از جعفرقليخان شكست خورد. ظاهراً حكومت ابوالفتح خان بر منطقة دزمار، پس ازاتمام دورة نخستين جنگ هاي ايران و روسيه همچنان ادامه يافت.
روابط خانوادگی
نام پدر
ابراهیم خلیل خان جوانشیر
نام پسرعباسقلی خان جوانشیر معتمدالدوله
دارای رابطه خانوادگی با
محمد صادق خان دنبلی
صادق خان دنبلی خواهرزاده ابوالفتح خان بود.
برچسبها: ابوالفتح خان جوانشیر, ابراهیم خلیل خان جوانشیر, خاندان جوانشیر, عباسقلی خان جوانشیر معتمدالدوله
