وی در خرداد سال 1326 با درجه لیسانس فیزیک از دانشکده علوم دانشگاه تهران فارغ التحصیل و در مهرماه همان سال به سمت کارمند آزمایشگاه فیزیک دانشکده علوم استخدام شد و یک سال بعد به عنوان متصدی عملیات آزمایشگاهی در دانشکده علوم منصوب شد.
پس از تلاش بی نتیجه برای متقاعد کردن استادش (دکتر حسابی) برای کمک به اعزام وی به خارج از کشور، با هزینه شخصی خود به بخش فیزیک اتمسفر دانشگاه پاریس رفت.
خانم طریان دانشنامه دکترای دولتی خود را از دانشکده علوم دانشگاه سوربن فرانسه در سال 1956 میلادی (1335 شمسی) اخذ کرد و برای خدمت به کشور، پیشنهاد کرسی استادی دانشگاه سوربن را رد کرد و به ایران بازگشت و با سمت دانشیار فیزیک رشته ترمودینامیک در گروه فیزیک مشغول به کار شد.
در سال 1338 دولت فدرال آلمان‌غربی بورس مطالعه رصد خانه فیزیک خورشیدی را در اختیار دانشگاه تهران قرار داد و دکتر طریان برای این بورس انتخاب شد و از فروردین سال 1340 به مدت 4 ماه به آلمان رفت و بعد از انجام مطالعات به ایران بازگشت.
در سال 1343 و دکتر طریان به مقام استادی ارتقا پیدا کرد و بدین ترتیب او اولین فیزیکدان زن در ایران است که به مقام استادی دست پیدا کرده.
وی در سال 1345 به عنوان عضوی از کمیته ژئو فیزیک دانشگاه تهران انتخاب شد و در سال 48 رسما به ریاست گروه تحقیقات فیزیک خورشیدی موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران منصوب شد و در رصدخانه فیزیک خورشیدی که خود در بنیانگذاری آن نقش عمده ای داشت، فعالیت خود را آغاز کرد.
دکتر طریان که اولین کسی بود که در ایران درس فیزیک ستاره‌ها را تدریس می‌کرد، در سال 1358 تقاضای بازنشستگی کرد و به افتخار بازنشستگی نائل آمد.
دکتر آلنوش طریان نخستین بانوی استاد فیزیک ایران، بعد از بنیانگذاری نخستین رصدخانه و تلسکوپ خورشیدی تاریخ نجوم ایران، فارغ‌التحصیلی از دانشگاه سوربن پاریس و 30 سال تدریس در دانشگاه، با خیالی آسوده و خاطراتی خوش روی تخت آسایشگاه سالمندان، تنها افتخار خود را تربیت دانشجویان موفق (استادان امروز) می‌داند.
در سال 1389 مراسم جشن نودمین سالروز تولد خانم دکتر آلنوش طریان، نخستین بانوی فیزیکدان ایرن، مادر ستاره شناسی، موسس نخستین رصدخانه و تلسکوپ خورشیدی و اولین استاد زن در دانشگاه های ایران، در محل باشگاه آرارات تهران و به همت انجمن بانوان ارامنه ایران و موسسه ترجمه و تحقیق هور برگزار شد.
آلنوش طریان نخستین بانوی فیزیکدان ایرانی 14 اسفند سال 1389 چشم از جهان فروبست.
------------------------------
| آلنوش طریان | |
|---|---|
 |
|
| متولد | ۱۸ آبان ۱۲۹۹ ۹ نوامبر ۱۹۲۰ تهران، ایران |
| مرگ |
۱۵ اسفند ۱۳۸۹ ۶ مارس ۲۰۱۱ میلادی (۹۰ سال)تهران، ایران |
| ملیت | ایرانی ارمنی‌تبار |
| رشته فعالیت | فیزیک |
| محل کار | دانشگاه تهران |
| استاد راهنما | کمال الدین جناب علی اکبر خمسوی[نیازمند منبع] |
| دلیل شهرت | مادر نجوم ایران بانوی اختر فیزیک ایران |
| دین | کلیسای حواری ارمنی |
آلنوش طریان یا آلنوش تریان (به ارمنی: Ալենուշ Տերյան) (زاده ۱۸ آبان ۱۲۹۹ در تهران - درگذشته ۱۵ اسفند ۱۳۸۹ در تهران)فیزیکدان ایرانی ارمنی‌تبار بود که به «مادر نجوم» و «بانوی اختر فیزیک ایران» ملقب گردیده‌است.
بتدای زندگی
آلنوش طریان در روز سه شنبه ۱۸ آبان ۱۲۹۹ برابر با ۹ نوامبر ۱۹۲۰ برابر از پدر و مادری تحصیل کرده و اهل فرهنگ در تهران زاده شد.پدرش آرتو طریان در رشتهٔ بازیگری و نمایش از مسکو دانش‌آموخته شد. او پایه‌گذار دومین مرکز آموزشی هنرهای دراماتیک و تئاتر سیروس بازیگری و نمایش در ایران بود. آرتو طریان مردی دانشور و ایران دوست بود که بخش‌هایی از شاهنامه فردوسی را به زبان ارمنی برگردانده بود. مادرش بانو وارتو طریان رشته ادبیات و هنر سخنوری را در کشور سوئیس فراگرفته بود. او نخستین زن ایرانی ارمنی است که شعرهای فارسی را دکلمه و در هنر نمایش نیز فعالیت می‌کرد. آلنوش طریان در خانواده‌ای با چنین پشتوانه فرهنگی ادبی وهنری خانوادگی دوران کودکی را سپری کرد.
زندگی علمی
آلنوش طریان تحصیلات پایه را در مدرسهٔ ارامنه و دوره دبیرستان را در دبیرستان انوشیروان دادگر زرتشتیان سپری کرد. او مدرک لیسانس خود را در سال ۱۳۲۶ از دانشگاه تهران دریافت کرد و همان‌جا به عنوان متصدی عملیات آزمایشگاهی دانشکده علوم استخدام شد. سپس برای بورس تحصیلی درخواست کرد ولی به دلیل زن بودن او، استادش، محمود حسابی، با این درخواست موافقت نکرد، بنابراین آلنوش طریان به خرج خانوادهٔ خود به دانشگاه سوربن رفت و سال ۱۳۳۵ (۱۹۵۶ میلادی) از آن دانشگاه مدرکدکترا گرفت.
با وجود پیشنهاد استادی در دانشگاه سوربن، دکتر طریان با هدف خدمت به کشورش به ایران بازگشت و در دانشگاه تهران به عنوان دانشیار ترمودینامیک منصوب شد.
او در سال ۱۳۳۸ برای شرکت در بورسیهٔ دولتی آلمان غربی در مطالعه رصدخانه خورشیدی انتخاب شد و پس از چهار ماه مطالعه به ایران بازگشت و در سال ۱۳۴۵ نقش عمده‌ای را در بنیانگذاری نخستین رصدخانه فیزیک خورشیدی در ایران ایفا کرد.
خانم دکتر طریان در سال ۱۳۴۳ به مقام استادی در دانشگاه تهران رسید و نخستین شخصی بود که درس فیزیک ستاره‌ها (اختر فیزیک) را در ایران تدریس کرد.
وی به زبان‌های فارسی، ارمنی، فرانسوی تسلط داشته و با ترکی و انگلیسی آشنایی داشت.
آلنوش طریان بعد از ۳۰ سال تدریس، در سال ۱۳۵۸ به درخواست خویش بازنشسته شد.
سال‌های پایانی عمر
آلنوش طریان هرگز ازدواج نکرد و منزل خود را وقف به جلفای نو اصفهان و دانشجویانی که محل اسکان مناسبی ندارند نمود و در اواخر عمر در «آسایشگاه سالمندان توحید» زندگی می‌کرد.
طریان در روز ۱۵ اسفند ۱۳۸۹ برابر با ۶ مارس ۲۰۱۱ در سن ۹۰ سالگی به علت کهولت سن در تهران درگذشت.
خدمات علمی
- پایه‌گذاری نخستین رصدخانهٔ فیزیک خورشیدی.
- برای نخستین بار درس‌های فیزیک خورشیدی و اختر فیزیک را ارایه داد.
- طریان برای گسترش دانش و بهره‌گیری دانشجویان و ارمنیان خانه خویش را وقف کرد.
- پایه‌گذاری نخستین تلسکوپ خورشیدی.
سمت‌ها
- طریان در سال ۱۳۴۳ به جایگاه استادی در دانشگاه تهران رسید.
- طریان ریاست گروه تحقیقات فیزیک خورشیدی را به عهده داشت.
لوح‌های تقدیر اهدا شده به آلنوش طریان
- نشان مسروپ ماشتوتس از طرف عالیجناب جاثلیق آرام کشیشیان.
- لوح تقدیر از طرف وزارت رفاه و تأمین اجتماعی، به مناسبت کسب عنوان پیشکسوت برجستهٔ کشوری، اهدا شده به دست صادق محصولی
- لوح تقدیر از طرف مدیریت سازمان علوم و ستاره‌شناسی تهران، شهرداری منطقهٔ یک، خانم نیلوفر قاسمی وش
- لوح سپاس از طرف کیوان دواتگران، مدیر کل دفتر امور سالمندان
- لوح تقدیر از طرف دانشکدهٔ فیزیک دانشگاه تهران
- لوح تقدیر از طرف انجمن نجوم آماتوری ایران
- لوح تقدیر از طرف ابوالحسن فقیه، رئیس سازمان بهزیستی کشور، به مناسبت روز جهانی سالمندان(۱۳۸۵ خورشیدی)
- لوح تقدیر از طرف مؤسسهٔ ژئوفیزیک ایران؛ نبی بید هندی، رئیس مؤسسهٔ ژئوفیزیک(۱۳۸۵ خورشیدی)
- لوح تقدیر از طرف دفتر ریاست جمهوری، زهره طبیب‌زاده نوری، مشاور رئیس جمهور و رئیس مرکز زنان و خانواده، به مناسبت کسب عنوان بانوی نمونهٔ فرهیختهٔ سال و بزرگداشت هفتهٔ زن (تیرماه ۱۳۸۵ خورشیدی)
- لوح تقدیر از طرف انجمن خیریهٔ بانوان ارمنی‌های تهران(۱۳۸۵ خورشیدی)
- لوح یادبود از طرف انجمن فرهنگی بیستون(۱۳۸۸ خورشیدی)
- دریافت عنوان پیشکسوت نمونهٔ کشور، از طرف سازمان بازنشستگی کشور، در چهارمین همایش پیشکسوتان ایران (آذر ۱۳۸۸ خورشیدی)
- لوح سپاس از طرف سازمان اسناد و کتابخانهٔ ملی، علی‌اکبر اشعری، مشاور رئیس جمهور و رئیس سازمان اسناد و کتابخانهٔ ملی(۱۳۸۹ خورشیدی)
- لوح تقدیر از طرف مؤسسه ترجمه و تحقیق هور و انجمن خیریهٔ بانوان ارمنی‌های تهران(۱۳۸۹ خورشیدی)
گفتاورد
من دانشجوها را خیلی دوست داشتم و بالطبع دانشجوها هم من را خیلی دوست داشتند و این مسئله باعث شده بود تا کوچکترین ناراحتی‌ای در دوران تدریسم احساس نکنم و با دانشجویانم مثل دوست رفتار می‌کردم و اصلاً خودم را نمی‌گرفتم. معلم باید مهربان باشد و مهربانی را باید به دانشجوها و دانش‌آموزانش یاد دهد چرا که این جوانان آینده کشور هستند. اگر اساتید بداخلاق باشند، نمی‌توانند درس اخلاق بدهند.
اساتید باید به طور مرتب مطالعه داشته باشند و باید اطلاعات خود را مطابق با مطالب روز کنند و دانشجویان هم باید خوب درس بخوانند.
فیلم مستند
در سال ۱۳۸۲ فیلمی مستند از زندگی دکتر طریان ساخته شد که «سوی خورشید» نام داشت. این فیلم مستند یکی از قسمت‌های برنامه فرزانگان ایران بود که به سفارش شبکه اول سیمای جمهوری اسلامی تهیه شد.
------------------------------------
برچسب‌ها: آلنوش طریان, ارمنی‌تبارهای اهل ایران, دانشگاه تهران, دانش آموختگان دانشگاه پاریس
