هایده چنگیزیان یکی از اولین زنان رقصندهٔ باله در ایران است.

وی از دوران کودکی علاقهٔ وافری به رقص داشته داشت. «یپرم خان» آواز خوانی ارمنی بود که در یک مجلس عروسی برای اولین بار پی به استعداد هایده در رقص برد و به پیشنهاد او، هایده به کلاس‌های رقص «مادام یلنا آودیسیان» رفت. هایده دوران کودکی اش را در کلاس‌های رقص مادام یلنا گذارند و حتی مشق‌هایش را هم در این کلاس‌ها می‌نوشت. هایده چنگیزیان مادام یلنا را مادر قسمت هنری زندگی اش می‌داند.

هایده پس از اخذ مدرک سیکل اول در ۱۶ سالگی به کلن (آلمان) رفت تا باله را در سطح آکادمیک فرا بگیرد. در هنرکدهٔ باله وی در کنکور این رشته نفر اول شد. او شب‌ها در اپرا و تئاتر کلن بیشتر به عنوان سیاهی لشکر کار می‌کرد.

هایده پس از مدتی تصمیم گرفت برای آموزش بیشتر باله به اتحاد جماهیر شوروی برود. وی به سنت پطرزبورگ رفت و در آنجا نیز آموزش دید. پس از آن به ایران برگشت و در تالار رودکی (وحدت کنونی) مشغول به کار شد.

هایده چنگیزیان فعالیت‌های گسترده در سازمان باله ملی ایران داشت، از جمله، به مناسبت گشایش تلویزیون رنگی ایران، باله بیژن و منیژه(آهنگساز: حسین دهلوی) را اجرا نمود.

این بالرین پس از انقلاب اسلامی ایران شغل و حرفه اش را از دست داد. به همین دلیل ابتدا به ایالات متحده، سپس به آلمان و در نهایت به پرتغال مهاجرت کرد. او اکنون در لیسبونزندگی می‌کند.

---------------------------------------------------------------------------------------------

توانا - هایده چنگیزیان یکی از اولین زنان رقصندهٔ باله در ایران است. او از دوران کودکی علاقه‌ی بسیاری به رقص داشته است. آن‌گونه که گفته‌ می‌شود «یپرم خان»، آوازخوان ارمنی اول بار در یک مجلس عروسی به استعداد این دختر جوان در رقص پی برد و با پیشنهاد این خواننده بود که هایده به کلاس‌های رقص «مادام یلنا آودیسیان» رفت و به فراگیری رقص پرداخت. مادام یلنا با نام هنری «مادام یلنا» از بنیان‌گذاران ِ «هنر باله در ایران» بود. سرکیس جانبازیان دیگر استاد ِ رقص باله که به او لقب پدر باله‌ی ایران داده‌اند در این کار با مادام یلنا هم‌کاری می‌کرد. دوران کودکی هایده در کلاس مادام یلنا گذشت.

هایده پس از دریافت مدرک سیکل اول در ۱۶ سالگی به کلن ِ آلمان رفت تا به آموختن باله بپردازد. هایده چنگیزیان در هنرکده‌ی باله و در کنکور این رشته نفر اول شد. هایده پس از مدتی برای فراگیری باله به اتحاد جماهیر شوروی رفت و در آن کشور آموزش رقص باله دید. او پس از بازگشت به ایران در تالار رودکی آن زمان که بهدها به تالار وحدت تبدیل شد به کار مشغول شد. او فعالیت‌های بسیار در سازمان باله ملی داشت. این بالرین پس از پیروزی انقلاب اسلامی حرفه‌اش را از دست داد چرا که پس از انقلاب رقص ممنوع شد و از لحاظ شرعی آن را حرام دانستند. هایده چنگیزیان مجبور شد ایران را ترک کند. او ابتدا به کشور آمریکا رفت و از آن‌جا به آلمان مهاجرت کرد و در نهایت در پرتغال و شهر لیسبون ساکن شد.

هایده چنگیزیان، از اولین کسانی است که با اجرای داستانی از شاه‌نامه‌ی فردوسی یعنی بیژن و منیژه باله‌ی فرنگی را در شکلی ایرانی عرضه کرد.

دویچه‌وله با هایده چنگیزیان گفت‌وگویی کرده است که در زیر می‌خوانید:

باله، هنر از یاد رفته و در انتظار معجزه • گفت‌وگو با هایده چنگیزیان

رقص را یکی از زیباترین و نخستین هنرهای بشری می‌دانند. باله این هنر ارزنده جهانی اما سال‌های درازی است که در میهن ما به فراموشی سپرده شده. این بار نه تنها زنان که مردان نیز از اجرای این "حرکات موزون" محرومند. در نخستین روزهای پس از انقلاب سال ۱۳۵۷ در ایران جلسه‌ای برای تعیین تکلیف وضع هنرمندان با حضور چند تن از روحانیون و مدیران هنری در باغ منظریه تشکیل شد. سرپرست تالار رودکی از آیت‌الله مفتح می‌خواهد که چیزی در مورد وضعیت باله در آینده بگوید. آیت‌الله برافروخته پاسخ می‌دهد که جمهوری اسلامی و باله؟! سی و پنج سالی است که نه تنها از باله که از رقصندگان آن نیز کم‌تر خبری به گوش می‌رسد.‌ هایده چنگیزیان، یکی از رقصندگان مشهور آن زمان را در شهر لیسبون پرتقال یافتیم و در آغاز سال جدید با او به گفت‌وگو نشستیم.  هایده از شاگردان مادام یلنا، یکی از نخستین مربیان رقص باله در ایران است که خانه او را خانه دوم خود می‌پنداشت. با همان گروه رقص مادام در صحنه‌های هنری آن زمان مثل تالار فرهنگ ظاهر شد تا بعدها به سازمان باله ملی و سپس به جرگه هنرمندان رقصنده در تالار رودکی بپیوندد.‌ هایده علاوه بر رقصیدن با آهنگ‌های کلاسیک مانند باله دریاچه قو یا زیبای خفته که از کارهای اولیه او بوده، بر روی آهنگ بیژن و منیژه از حسین دهلوی نیز رقصیده است. او پس از انقلاب نیز کار خود را در آلمان و لس‌آنجلس ادامه داد. ‌هایده اما سال‌هاست که دیگر نمی‌رقصد و این شانس را هم نداشته است که مانند همتایانش در کشور خود به تدریس این هنر فراموش شده مشغول شود.