آزیتا راجی

سفیر ایالات متحدهٔ آمریکا در سوئد(گمارده)

دوره مسئولیت۸ مارس ۲۰۱۶ – ۲۰ ژانویه ۲۰۱۷

رئیس‌جمهورباراک اوباما

پس ازمارک برژینسکی

پیش ازدیوید لیندوال (کفیل)

اطلاعات شخصی

زاده۲۹ سپتامبر ۱۹۶۱تهران، ایران

درگذشته۸ فوریهٔ ۲۰۲۲ (۶۰ سال)ایالات متحده آمریکا

همسر(ان) گری سیمن (Gary Syman)

فرزندان ۵

پیشه سرمایه‌گذار بانکی، تحلیل‌گر مالی، انسان‌دوست

آزیتا راجی (انگلیسی: Azita Raji؛ ۲۹ سپتامبر ۱۹۶۱ – ۸ فوریه ۲۰۲۲) دیپلمات و بانکدار ایرانی-آمریکایی ساکن کالیفرنیا و یکی از اعضای کمیسیون ریاست‌جمهوری برای بورسیه‌های کاخ سفید که به عنوان نخستین زن سفیر ایالات متحده در سوئد برگزیده شده‌بود.

زندگی‌نامه

آزیتا راجی متولد تهران است و سال‌های کودکی و نوجوانی را در ایران و کشورهای اروپای غربی گذرانده است. وی مدرک دیپلم را از «دبیرستان بین‌المللی لوزان» در سوئیس دریافت کرد، و در آنجا علاوه بر موفقیت‌های درسی، در رشته‌های اسکی و شطرنج هم رقابت می‌کرد. خانم راجی در ۱۷ سالگی در ایالات متحده وارد دانشگاه شد. آزیتا راجی کارشناسی معماری و زبان فرانسه، و کارشناسی ارشد بودجه را از دانشگاه کلمبیا در نیویورک اخذ کرده و تحلیلگر معتمد مالی و عضو کمیته برتون وودز است. وی در کشورهای خاورمیانه، آمریکای لاتین، اروپای غربی و خاور دور زندگی، تحصیل و کار کرده و علاوه بر فارسی و انگلیسی، به زبان فرانسه هم تسلط دارد. وی اینک با خانواده‌اش ساکن شمال کالیفرنیا است.

خانم راجی در کارزار انتخاباتی، باراک اوباما در سال ۲۰۱۲ (۱۳۹۱)، معاون رئیس بودجه ملی و رئیس صندوق پیروزی در ایالت‌های مردد بود. وی همچنین از سال ۲۰۰۸ (۱۳۸۷) عضو «هیئت مشورتی کمیته ملی حزب دموکرات» بوده‌است.

کاخ سفید خانم آزیتا راجی را یک استراتژیست بازرگانی، و یکی از مدیران پیشین بازار بورس نیویورک معرفی کرده که تخصص و تجربه‌اش در بازارهای مالی و اقتصاد جهانی، و تفکر استراتژیکش را در بسیاری از وظایف رهبری در بخش خصوصی به‌کار گرفته – از جمله در مشاغلی همچون ریاست هیئت امناء، بنیان‌گذار همراه، و نیز مشاور در شوراهای ملی و کمیته‌های منصوب مانند کمیسیون ریاست جمهوری برای بورسیه‌های کاخ سفید، کالج برنارد در دانشگاه کلمبیا، برنامه سرمایه‌گذاری تجاری اجتماعی در کالج بازرگانی دانشگاه کلمبیا، گالری ملی پرتره‌ها در انستیتوی اسمیتسونین، مشارکت ملی برای زنان و خانواده‌ها، و بسیاری از نهادهای دیگر.

پس از انتخاب راجی به‌عنوان سفیر ایالات متحده در سوئد، برخی رسانه‌های هندی او را هندی‌تبار معرفی کردند. از جملهٔ این رسانه‌ها روزنامهٔ تایمز هندوستان بود که کمی بعد گزارش خود را اصلاح کرد.

راجی در مراسم اهدای جوایز نوبل، نامهٔ باب دیلن که برندهٔ جایزهٔ نوبل ادبیات شده بود را به نمایندگی از او خواند.

درگذشت

وی پس از تحمل یک دوره بیماری در ۸ فوریه ۲۰۲۲ در سن ۶۰ سالگی درگذشت.

سمت‌ها و فعالیت‌ها

• عضو کمیسیون فرصت‌های مطالعاتی رئیس‌جمهور در کاخ سفید از سال ۲۰۱۳
• عضو هیئت مشاوران شورای مشورتی اقتصادی در مرکز پیشرفت‌های آمریکا

• Advisory Board Member of the Columbia Business School Social Enterprise Program since ۲۰۱۱
• Trustee and Executive Committee Member of Barnard College at Columbia University since ۲۰۱۰
• Founding Co-chair and Advisory Board Member of Athena Center for Leadership Studies at Barnard College from 2009 to ۲۰۱۳
• Member of the Institute for Chartered Financial Analysts since ۱۹۹۱
• National Finance Vice-Chair for Obama for America in ۲۰۱۲
• Commissioner of the Smithsonian National Portrait Gallery since ۲۰۱۴
• Director of the National Partnership for Women and Families, a Member of the Bretton Woods Committee since ۲۰۱۳

*********

ازعبدالحسین راجی، تا پرویز و آزیتا راجی...

پرویز کامران راجی، پدر "آزیتا راجی سفیرآمریکا در سوئد"، قبل ازانقلاب سفیر ایران در انگلیس بوده است

خبراقتصادی - رسانه های ایران در طی چند روز گذشته از یک زن ایرانی نام برده اند که به عنوان سفیر آمریکا در سوئد انتخاب شده است.توجه به انتخاب این فرد به عنوان سفیر آمریکا از این لحاظ حایز اهمیت است که سفارت سوئد در طی سال 2015 قرار است بجای سفارت سوئیس حافظ منافع آمریکا در ایران باشد و لذا آمریکا این شخص را به عنوان سفیر خود در سوئد انتخاب کرده تا در ارتباط با مسائل ایران در جریان امور باشد و زمانی که سوئد حافظ منافع آمریکا می شود از مشاوره وی استفاده کند. سفیر آمریکا در سوئد، فرزند سفیر ایران در آمریکا در قبل از انقلاب و در زمان شاه مخلوع بوده است. لذا توجه به سوابق خانواده این خانم سفیر آمریکا در سوئد، که ریشه ایرانی دارد حایز اهمیت است.

آزیتا یک کلمه ایرانی استالبته در این گیر ودار اکثر سایت ها و روزنامه های ایرانی بواسطه اینکه فامیل "راجی" یک فامیل مربوط به هندوهای کشور هند است تاکنون فکر می کردند که او یک هندی است اما پس از اینکه مشخص گردید که بدلیل نام "ازیتا" که یک نام کامل فارسی است نمی توان او را هندی دانست متوجه شده اند که آزیتا راجی فرزند پرویز کامران راجی است که او نیز متولد تهران بوده و از سفرا و افراد نزدیک به رژیم پهلوی دوم بوده است. حتی جد پدری وی یعنی عبدالحسین راجی نیز ایرانی بوده و درمجموع خانواده مشهوری بوده اند...

پرویز کامران راجی؛ سفر به انگلیس به درخواست شاهپرویز کامران راجی متولد ۱۳۱۵ هجری شمسی در تهران و فرزند ذکور ماسونر شهیر عبدالحسین راجی بود؛ که در سوم فروردین سال 1393 درگذشت.وی تحصیلات متوسطه خود را در آمریکا به پایان رساند، سپس به انگلیس مهاجرت و در سال ۱۳۳۸ هجری شمسی از دانشگاه کمبریج ( University of Cambridge ) مدرک کارشناسی اقتصاد خود را دریافت نمود.راجی سپس به ایران مراجعت و در سال ۱۳۳۹ هجری شمسی به استخدام شرکت نفت درآمد؛ همین امر سبب آشنایی او با امیرعباس هویدا ( Amir-Abbas Hoveyda ) ، یکی از اعضای هیات مدیره شرکت نفت و به تبع آن عضویت ویژه ی او در کانون مترقی شد؛ کانونی که در سال ۱۳۳۹ هجری شمسی با محوریت حسنعلی منصور ( Hasan Ali Mansur ) موجودیت پیدا نمود و به سرعت به مرکزی متشکل از حدود ۲۰۰ نفر از صاحبان نفوذ اعم از نمایندگان مجلس، کارمندان عالی‌رتبه حکومتی، اساتید دانشگاه‌ها و فرزندان خانواده‌های متمول ایشان که متشکل از تحصیل کردگان غرب بودند تبدیل و به زایش رجال پهلوی دوم مبادرت ورزید.راجی به عنوان جوانی خوش قیافه و زیبا رو، در مدت 13 ساله نخست وزیری هویدا، مناصب گوناگون و حساسی را تجربه نمود، مناصبی که منجر به آشنایی و آغاز روابط عاشقانه اشرف پهلوی با او در سال 1348 هجری شمسی گردید. روابطی که به همکاری او در كمیته بین المللی حقوق وابسته به سازمان ملل درآمریكا و معیت سه ماهه با اشرف در سازمان ملل منجر شد.

پرویز راجی نهایتا در خلال سال‌های ۱۳۵۵ تا ۱۳۵۷ هجری شمسی در مقام سفارت ایران در انگلیس باقی ماند تا همچنان لقب آخرین سفیر 2500 سال شاهنشاهی ایران را به دوش کشد.

البته راجی همچون استاد و دوست صمیمی خود هویدا در زمره لیست چاکران و قربانیان حفظ و بقای سلطنت پهلوی قرار داشت؛ در این راستا با شدت گرفتن شور انقلابی در جامعه ایران، راجی نیز از لندن فراخوانده شد.با ترور انقلابی حسنعلی منصور در اول بهمن۱۳۴۳ هجری شمسی، همباش و دوست صمیمی او یعنی هویدا، در مقام نفر دوم کانون مترقی که دیگر به حزب ایران نوین مبدل گردیده بود، به نخست‌وزیری منصوب و همین امر موجب شد تا پرویز راجی در سن 28 سالگی به سمت ریاست دفتر نخست‌وزیری برگزیده شود.راجی بار دیگر در سال 1352 هجری شمسی به هویدا بازگشته و با عنوان مشاور نخست وزیر ضمن حفظ روابط عاشقانه خود با اشرف پهلوی، به روابط صمیمی خود با نخست وزیر ادامه داد؛ اما دیری نپایید که درخرداد 1355 هجری شمسی و پس از ماجرای سفیر وقت ایران در لندن،که باعث خودکشی سفیر قبلی شد، وی به موجب توصیه اشرف و هویدا، با دستور مستقیم محمدرضا پهلوی، سفیر ایران در انگلیس شد.مبتنی بر دستور شخص محمدرضا، ماموریت اصلی پرویز راجی در لندن، استفاده از سوابق دوستی خود با محافل گوناگون انگلیس و تقویت روابط شاه با آنگلوساکسون ها بود؛با نخست وزیری شاپور بختیار (Shapour Bakhtiar) به عنوان عضو جبهه ملی ایران و دبیرکل حزب ایران و آغاز دولت او در ۱۵ دی ۱۳۵۷ هجری شمسی اقدامات گسترده ای را در جهت فرونشاندن خشم انقلابی مردم ایران نمود، که از آن جمله می توان به انحلال ساواک، فسخ ‏قرارداد خرید سلاح از ایالات متحده، تنظیم قانون آزادی مطبوعات، عدم فروش نفت به اسراییل و ... اشاره نمود.در این راستا احمد میرفندرسکی (Ahmad Mirfendereski) وزیر ‏امور خارجه دولت بختیار نیز لیستی مشتمل بر چند سفیر شاخص در دستگاه حاکم پهلوی تنظیم نمود تا ضمن فراخوان آنها به کشور، آبی در حد بضاعت بر آتش انقلاب مردم ایران ریخته شود.از این رو در اواخر دی ماه 1357 هجری شمسی وزیر ‏امور خارجه دولت بختیار، که خود از دیپلمات های باسابقه وزارت خارجه پهلوی بود، لیستی هشت نفره از سفرای ‏ایران از جمله اردشیر زاهدی (Ardeshir Zahedi) سفیر ایران در آمریکا و راجی سفیر ایران در انگلیس تهیه و جهت فراخوان آنها به کشور اقدام نمود و البته همزمان با این تصمیم دولت تلفنی با تک تک این سفیران سخن گفت و احترام و تاسف خود را از این اقدام به ایشان اعلام کرد.به این ترتیب خروج پرویز راجی از آخرین سمت دولتی خود یک هفته قبل از ورود امام خمینی به ایران و در روز ششم بهمن ۱۳۵۷ هجری شمسی اتفاق افتاد. راجی هیچ گاه به ایران مراجعت نکرد و بعد از انقلاب اسلامی ایران، همواره در نقش مستشاری کارامد از برای انگلیس ظاهر و در این راستا از هیچ کمکی مضایقه ننمود؛ او پس از ناامیدی و یاس کامل از بازگشت نظام شاهنشاهی به ایران، اقدام به انتشار یادداشت‌های روزانه دوران سفارت خود در یکی از نشریات انگلیس نمود؛ مجموعه یادداشت هایی که بعدها با دو ترجمه به فارسی به نام های خدمتگزار تخت طاووس و در خدمت تخت طاووس در ایران منتشر شد.البته راجی در سال ۱۳۸۸ هجری شمسی طی مصاحبه ای با بی.بی.سی فارسی، گفته بود که کتاب خدمتگزار تخت طاووس، ترجمه درستی از کتابش نیست و محتویات آن را تایید نمی کند، او در عین حال صحت مندرجات دیگر ترجمه کتابش، یعنی در خدمت تخت طاووس را تایید و مندرجات آن را در تطابق با قول خود دانسته بود.راجی که در دوران سفارت خود و دقیقا چند ماه قبل از فروپاشی کامل رژیم پهلوی، یعنی دقیقا در 8 اردیبهشت ۱۳۵۷ هجری شمسی توانست اسباب سفر مارگارت تاچر، رهبر وقت حزب محافظه کار انگلیس را به ایران فراهم نماید؛ توانست بعد از انقلاب با دوستان فراوانی که در میان طبقه موثر جامعه داشت در فعالیت های دولت انگلیس، بویژه در عرصه ی دیپلماسی عمومی این کشور و بالاخص در ارگان بی بی سی فارسی نقش ایفا نماید.اما پرویز راجی که بازگشت خاندان پهلوی به قدرت را امری محال می دانست در تصمیمی ویژه با گلی پرتوی در لندن، ازدواج کرد و خانواده تشکیل داد.

آیت اله خامنه ای در اواخر سال ۱۳۷۰ هجری شمسی، طی یک سخنرانی در جمع مدیران و نویسندگان مجله حوزه با اشاره به خاطرات راجی به شدت از او و سیاستمداران هم نسلش انتقاد کرده و درباره پرویز راجی و امثال او بیان کردند: شما ببينيد اينهايى كه در رأس كار آمده بودند، چه كسانى بودند و چه فكر و ذهنيتى داشتند؛ غالباً فاسد بودند؛ بخصوص اين نسل جديدشان كه ديگر هيچ چيز نداشتند؛ حتى از نسل هويدا هم بدتر بودند! من هويدا را مثال مى‏زنم كه از بدترينهاست؛ يعنى او از فاسدترين رجال ايران بود؛ درعين‏حال نسل هويدا شرف داشت بر نسل راجى؛ نويسنده ی كتاب "خدمتگزار تخت طاووس"! اگر شما اين كتاب را خوانده باشيد، مى‏توانيد بفهميد كه اين نسل، چه نسلى بوده است؛ اينها مى‏خواستند جاى هويدا بيايند. حالا نمى‏شود گفت صد رحمت به هويدا؛ اما نسبت به آن نسل، واقعاً باز هويدا! هويدايى كه نسبت به رجال ايران، بلاترديد جزو فاسدترينها بود؛ اما بالاخره ته دل او و امثال او، ته‏مانده و رسوبى از آن قديم، حالا اسمش مليت بود، وطن‏دوستى بود، آب و خاك بود، وجود داشت؛ ولى نسل جديدشان كه نمونه‏اش همين "راجى" است، واقعا اينها چه بودند؟

آزیتا راجی سفیر آمریکا در سوئدپایگاه اینترنتی صدای آلمان(دویچه وله) در این زمینه گزارش داد: رییس جمهوری آمریکا آزیتا راجی زن ایرانی تبار را به عنوان سفیر جدید ایالات متحده درسوئد معرفی کرده است.«آزیتا راجی» متولد تهران، سال های نخست زندگی را در ایران سپری کرده است،بنا بر این گزارش، انتصاب راجی در این سمت باید از سوی سنا تایید شود.وی یکی ازفعالان اصلی درکارزار انتخاباتی اوباما بود وموفق شد تا بیش از سه میلیون دلار برای انتخاب مجدد وی به عنوان رئیس جمهوری درسال 2012 جمع آوری کند.راجی همچنین سال 2008 نیز به کارزار تبلیغاتی اوباما کمک مالی کرده بود.بانوی ایرانی آمریکایی از دبیرستانی بین المللی درشهر لوزان سوئیس فارغ التحصیل شده و سپس برای نخستین بار در 17 سالگی با هدف تحصیل درکالج راهی آمریکا شده است.طبق اطلاعات مندرج درسایت کاخ سفید، آزیتا راجی درنوجوانی اسکی باز حرفه ای وشطرنج باز بوده است.راجی دارای سوابقی در زمینه تحصیل و زندگی در خاورمیانه، آمریکای لاتین، اروپای غربی وخاور دور است وبه چند زبان ازجمله فارسی وفرانسوی تسلط دارد.وی چهره ای شناخته شده در زمینه استراتژی بازرگانی است و پیش تر در وال استریت و نیز درسمت معاون شرکت خدمات مالی وبانکداری «جی پی مورگان» فعالیت داشته است.راجی دارای مدرک معماری وزبان فرانسه از کالج بارنارد و دانشگاه کلمبیا است وهمچنین دررشته امور مالی موفق به کسب مدرک کارشناسی ارشد از مدرسه بازرگانی کلمبیا شده است.شماری ازرسانه های هندی وپاکستانی پس از انتشار خبر معرفی آزیتا راجی ازسوی باراک اوباما برای تصدی پست سفارت، به اشتباه از وی به عنوان یک هندی آمریکایی نام برده اند.